Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Świnoujściu, na pisemne zapytanie z dnia 09.08.2004 r. udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza, co następuje:

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny z którego wynika, że podatnik rozpoczął w 2004 r. działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług w zakresie pośrednictwa w sprzedaży towarów. Usługi te polegają na wyszukaniu dla zleceniodawcy najlepszego kontrahenta, uzgodnieniu warunków transakcji itp. Wykonana usługa dotyczy wyłącznie doprowadzenia do zawarcia transakcji kupna – sprzedaży pomiędzy zleceniodawcą, a wyszukanym przez Podatnika kontrahentem. Podatnik nie dokonuje więc zakupu towarów będących przedmiotem transakcji, ani na własny rachunek, ani też na rachunek zleceniodawcy.

Na tle takich okoliczności faktycznych Podatnik formułuje stanowisko, iż przepisy prawa podatkowego skutkują możliwością korzystania przez Podatnika ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 9 i ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, a więc do momentu, w którym faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 10.000 euro. Jednocześnie Podatnik uważa, że w związku z wykonywaniem usług pośrednictwa, związanych ze sprzedażą towarów, nie dotyczy go zapis art. 113 ust. 1 pkt 8, który mówi, że w przypadku - między innymi - agentów, zleceniobiorców lub innych osób świadczących usługi o podobnym charakterze przez wartość sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 i ust. 8 (10.000 euro) rozumie się 30 - krotność kwoty prowizji lub innych postaci wynagrodzeń.

Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdza, że stanowisko to jest w części prawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

1. Art. 30 ust. 1 pkt 4, art. 113 ust. 8 i 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535),
2. § 9 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w następujący sposób:

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. W myśl natomiast ust. 8 powołanego artykułu „w przypadku podatników, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4, przez wartość sprzedaży określoną w ust. 1 rozumie się 30 - krotność kwoty prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usług. Odpowiednio art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy dotyczy podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi oraz agentów, zleceniobiorców lub innych osób świadczących usługi o podobnym charakterze.

Jak zatem wynika z powyższych przepisów ustawodawca zróżnicował wartość sprzedaży, której osiągnięcie powoduje utratę prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku, w zależności od rodzaju podmiotu dokonującego sprzedaży.

Podatnik zwracając się o informację w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego wskazał, że wykonuje usługi polegające na wyszukaniu dla zleceniodawcy najlepszego kontrahenta oferującego dany rodzaj towaru (okna, meble), uzgodnieniu warunków transakcji itp. Wykonana usługa dotyczy wyłącznie doprowadzenia do zwarcia transakcji kupna – sprzedaży pomiędzy zleceniodawcą, a wyszukanym przez Podatnika kontrahentem. Podatnik nie dokonuje więc zakupu towarów będących przedmiotem transakcji, ani na własny rachunek, ani też na rachunek zleceniodawcy. Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika wynika, że wykonywana przez nią działalność jest typową usługą pośrednictwa. Nie ma tutaj znaczenia, tak jak wskazał Podatnik, że pośrednictwo to dotyczy towarów.

W przypadku pośrednictwa brak jest ustawowego unormowania, charakteryzującego rodzaj czynności, których wykonanie należałoby nazwać „pośrednictwem”. Również w systemie umów powołanych przez Kodeks Cywilny brak jest określenia umowy pośrednictwa. Dwie definicje pośrednictwa zawiera natomiast Słownik języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa), zgodnie z którym jest to działalność osoby trzeciej, mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy. Równorzędnie zgodnie z drugą definicją - przez pośrednictwo rozumie się „załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, pośredniczenie w zawieraniu takich transakcji.”

W tym zakresie stwierdzić należy, że czynności wykonywane przez Stronę wyczerpują znamiona pośrednictwa, również wtedy, jeżeli pośrednictwo to dotyczy sprzedaży towarów. Podatnik nie kupuje bowiem towarów na własny rachunek i ryzyko, a jedynie „pośredniczy” w zawarciu transakcji między dwiema różnymi stronami.

Reasumując stwierdzić należy, iż Podatnik świadcząc usługi pośrednictwa jest zleceniobiorcą o którym mowa w powołanym art. 30 ust. 1 pkt 4, bez względu na to, że wykonywane usługi dotyczą towarów.

W opisanym przypadku będzie miał zatem zastosowanie przepis art. 113 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że w przypadku podatników, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4, przez wartość sprzedaży określoną w ust. 1 rozumie się 30 - krotność kwoty prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usług.

Jednocześnie ponieważ Podatnik rozpoczął wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w trakcie roku podatkowego, zastosowanie w jego przypadku będzie miał art. 113 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym „jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1 lub w ust. 8, zwolnienie określone w ust. 9 traci moc z momentem przekroczenia kwoty określonej w ust. 1 lub w ust. 8 (...).”

Jednakże poza zwolnieniem podmiotowym o którym mowa w art. 113 ustawy, ustawodawca wprowadził również zwolnienia przedmiotowe, które powodują, że zwolnieniu od podatku podlegają pewne czynności lub towary bez względu na osiągniętą wartość sprzedaży. Zwolnienia te wymienione są w art. 43 - 81 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie w art. 82 pkt 3 tejże ustawy ustawodawca upoważnił Ministra właściwego do spraw finansów publicznych do wprowadzenia innych niż określone w art. 43 - 81 zwolnień od podatku.

Na podstawie przepisu w § 9 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ustanowiono, że „zwalnia się od podatku czynności wynikające z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa lub innej umowy o podobnym charakterze, w przypadku których podstawę opodatkowania dla agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby, świadczącej usługi o podobnym charakterze, stanowi kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonane usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 2 - 4. Odpowiednio:

1. Ust. 2 stanowi, że „zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy tych podatników, którzy w danym roku podatkowym mogli korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy i dotyczy wartości sprzedaży w danym roku podatkowym z tytułu wykonywania czynności wymienionych w ust. 1, nieprzekraczającej kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro, obliczonej w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 113 ust. 14 ustawy",
2. Ust. 3 stanowi, że „zwolnienie, o którym mowa w ust. 2, stosuje się pod warunkiem, że wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro; do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku",
3. Ust. 4 stanowi, że „zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się do podatników:

- zarejestrowanych na podstawie art. 96 lub art. 157 ustawy jako "podatnicy VAT czynni",
- wykonujących również inne, niż wymienione w ust. 1, czynności opodatkowane,
- wykonujących czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy,
- którzy zrezygnowali z prawa do zwolnień podmiotowych lub utracili to prawo w poprzednich latach podatkowych i od daty rezygnacji lub utraty tego prawa nie upłynęły 3 lata".

Ze stanu faktycznego wynika, że:
- podatnik rozpoczął wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w bieżącym roku podatkowym i miał wówczas prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy,
- wykonuje wyłącznie usługi pośrednictwa,
- nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy,
- nie zrezygnował, ani w poprzednich latach nie utracił prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku.

Na tle opisanego stanu faktycznego oraz powołanych norm prawnych uznać należy zatem, że podatnik jest podatnikiem o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy, a zatem utraci prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług po osiągnięciu - w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży – kwoty o której mowa w cytowanym wcześniej art. 113 ust. 8 ustawy, a nie tak jak wskazuje na to Podatnik – po osiągnięciu kwoty odpowiadającej proporcjonalnie kwocie zawartej w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednakże na mocy powołanego § 9 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż usług pośrednictwa będzie podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług do momentu przekroczenia wartości sprzedaż w wysokości 10.000 euro (w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży).