W myśl przepisów art. 17 ust. 1 pkt 14-14b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są:

- pkt 14 - dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach,
- pkt 14a - dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD),
- pkt 14b - kwoty otrzymane od agencji rządowych, jeżeli agencje otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

Jak z powyższego wynika zwolnienie określone w pkt 14-14b dotyczy dochodów z tytułu wszelkich dotacji udzielanych z budżetu państwa lub budżetów samorządowych, a także kwot otrzymanych od agencji rządowych, jeżeli agencje otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia w pkt 14 i 14b dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

O możliwości skorzystania z tego zwolnienia decyduje źródło pochodzenia pomocy, którym w przypadku dotacji określonych w pkt 14 musi być budżet państwa, województwa samorządowego, powiatu lub gminy, w przypadku dotacji określonych w pkt 14a budżet państwa a w przypadku kwot otrzymanych od agencji rządowych (pkt 14b) środki otrzymane przez agencje z budżetu państwa przeznaczone na określony cel już w momencie ich przekazania z budżetu; natomiast uprawnionym do zwolnienia jest podmiot, który otrzymał dotacje bezpośrednio z tych źródeł. W kwestii tej wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 9 lutego 1999 r. Nr PB 3/MD-2-722-1/99, publ. Biuletyn Skarbowy 1/1999.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym także ze środków z programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego ministra lub agencje rządowe; w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu, upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym pomoc ta ma służyć.

Aktualnie obowiązująca treść ww. pkt 23, weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 r. na mocy art. 1 pkt 17 lit. c ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 60, poz. 700) i następnie została uzupełniona, od dnia 1 stycznia 2003 r. na podstawie art. 1 pkt 16 lit. a ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 141, poz. 1179).Przepis ten precyzuje zarówno źródło pochodzenia środków jak i podmiot, który te środki otrzymuje i u którego są one dochodem wolnym.

Aby podatnik miał prawo do przedmiotowego zwolnienia powinien spełniać jednocześnie dwa warunki. Po pierwsze – uzyskać środki od wskazanego w przepisie podmiotu zagranicznego, bezpośrednio lub za pośrednictwem krajowego podmiotu lub podmiotów upoważnionych do ich rozdzielania. Po drugie środki te muszą mieć bezzwrotny charakter, to znaczy stanowić bezzwrotną pomoc zagraniczną. Ministerstwo Finansów wypowiadając się na ten temat w piśmie z dnia 8 grudnia 2001 r. Nr PB5/HM-033-187/01 stwierdziło, że w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. podlegać będą podmioty, którym przyznana została pomoc (beneficjenci), a więc dochód tych podmiotów uzyskany w związku z uzyskaniem środków pomocowych.

Obowiązujące w tym zakresie polskie przepisy podatkowe zgodne są z Porozumieniem Ramowym między Komisją Wspólnot Europejskich a Rządem Rzeczypospolitej Polskiej jako adresatem pomocy PHARE wymienionym w rozporządzeniu Rady Wspólnoty Europejskiej Nr 3906/89 z 18 grudnia 1989 r.Z Porozumienia tego wynika, że:

- „podatki (...) nie będą opłacane z subwencji EWG” (art. 13 ust. 1 umowy),
- osoby prawne lub fizyczne łącznie z personelem zagranicznym pochodzące z krajów członkowskich Wspólnoty Europejskiej, wykonujące kontrakty współpracy technicznej finansowane z subwencji EWG, nie będą podlegać podatkowi obrotowemu i dochodowemu w kraju adresata” (art. 13 ust. 4 umowy).

Z zapisów tych wynika więc, iż dopóki środki pochodzące z zagranicy traktować można jako subwencję dla podmiotów polskich (beneficjenta przyznanej pomocy), dopóty od środków tych nie powinien być pobierany w Polsce podatek dochodowy. Jednocześnie Porozumienie zastrzega, że podmioty wykonujące kontrakty finansowane z subwencji (wykonawcy) nie będą w Polsce podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym, o ile są osobami prawnymi lub fizycznymi (łącznie z personelem zagranicznym) pochodzącymi z krajów członkowskich Unii. Tak więc przepis ten nie ogranicza prawa Polski do opodatkowania podatkiem dochodowym innych – niż pochodzące z krajów Unii – podmiotów (łącznie z personelem beneficjenta) wykonujących kontrakty finansowane z subwencji unijnych.

Objęcie więc wspomnianym zwolnieniem od podatku dochodowego osób prawnych i fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub zatrudnionych w oparciu o stosunek pracy, umowę zlecenia albo o dzieło tylko dlatego, że wykonują one prace (kontrakt) opłacane przez inny podmiot, który otrzymał tytułem bezzwrotnej pomocy środki finansowe (np. z Unii Europejskiej) nie znajduje oparcia w przepisach wspomnianego Porozumienia i stanowiłoby nieuzasadnione naruszenie zasady równości podatkowej podmiotów gospodarczych, stawiające te podmioty w uprzywilejowanej sytuacji wobec innych podmiotów wykonujących takie same prace i uzyskujących takie same dochody.

Analiza przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego i załączonych dokumentów wskazuje, że uzyskane przez Spółkę dochody z tytułu wykonywania robót zleconych przez Gminę - Beneficjenta środków pomocowych Unii Europejskiej (SAPARD) nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie wyżej omówionych przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.