W odpowiedzi na pismo z dnia 20.05.2004 r. (znak: FK-0604/37/2004, z datą wpływu do tut. Urzędu 21.05.2004 r.), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14a § 1 i 3 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), udzielając odpowiedzi na pytanie jednostki:

1. czy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska jako jednostka budżetowa zaliczana do organów władzy publicznej w sytuacji, gdy realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa oraz wykonuje te czynności odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych jest podatnikiem podatku VAT,
2. czy jednostka, która do dnia 30.04.2004 r. nie była podatnikiem VAT, gdyż wszystkie wykonywane czynności nie podlegały ustawie o VAT, będzie miała prawo po zarejestrowaniu się jako podatnik VAT, do odliczania podatku naliczonego z otrzymanych faktur dotyczących sprzedaży opodatkowanej i nie opodatkowanej, w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie, które zakupy służą której sprzedaży,
3. czy pobieranie opłaty za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie podlega opodatkowaniu VAT,

uprzejmie wyjaśnia, co następuje:

1. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Nie uznaje się natomiast za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych – art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Jak wynika z pisma, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska jest jednostką budżetową i organem zespolonej administracji rządowej wchodzącej w skład służb, inspekcji i straży Wojewody Podkarpackiego. W ramach swojej działalności jednostka realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, do realizacji których została powołana, oraz świadczy na zlecenie podmiotów prywatnych ww. usługi na podstawie umów cywilnoprawnych. Świadczone przez Jednostkę usługi w zakresie badań i pomiarów środowiska o symbolu PKWiU 74,30 na podstawie umów cywilnoprawnych zgodnie z art. 41 ust. 1 cyt. ustawy o VAT podlegają opodatkowaniu według stawki podstawowej, tj. 22 %. W omawianej sytuacji jednostka wykonując czynności o charakterze publicznoprawnym jest wyłączona z kategorii podatników. W przypadku natomiast wykonywania czynności o charakterze cywilnoprawnym jednostka staje się podatnikiem podatku VAT, a realizowane przez nią odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem lub są od tego podatku zwolnione. W związku z powyższym jednostka - na podstawie art. 96 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT - jest zobowiązana do złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnionych od podatku.

2. Zgodnie z art. 90 ust. 1 cyt. ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W omawianej sytuacji jednostka jest zobowiązana do wydzielenia podatku naliczonego przy zakupie towarów oraz usług związanego z działalnością, w której nie jest podatnikiem podatku (jako organ władzy publicznej), oraz związanego z jej działalnością jako podatnika, opodatkowaną podatkiem VAT. Jednocześnie tut. organ zauważa, iż w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w art. 90 ust. 1 cyt. ustawy o VAT jednostka może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego - art. 90 ust. 2 ustawy o VAT. Na podstawie art. 90 ust. 7 ustawy o VAT do obrotu uzyskanego z czynności, w stosunku do których nie przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, wlicz się kwotę otrzymanych subwencji (dotacji) innych niż określone w art. 29 ust. 1. Zgodnie z art. 163 ust. 1 ustawy o VAT, jeżeli w 2003 r. podatnik osiągną obrót przekraczający kwotę 30.000 zł z tytułu wykonywania czynności, które zgodnie z przepisami ustawy podlegałyby opodatkowaniu lub nie podlegałyby opodatkowaniu, przy obliczaniu kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu - zgodnie z art. 90 - w okresach rozliczeniowych od maja do grudnia 2004 r. przyjmuję się proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 3 - 8, wyliczoną na podstawie obrotów osiągniętych w 2003 r. z wykonywania tych czynności, uwzględniając zakres prawa do obniżenia kwoty podatku należnego, jaki wynika z ustawy. W przypadku, gdy podatnik uzna jednak, że w odniesieniu do niego kwota osiągniętego w 2003 r. obrotu byłaby niereprezentatywna, stosuje się art. 90 ust. 9 ustawy o VAT. Mając powyższe na uwadze, jednostka stosując powyższe przepisy może ustalić proporcje niezbędną do rozliczania podatku naliczonego.

3. Obowiązek uiszczania opłaty za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie, o których mowa w zapytaniu wynika z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 27.04.2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.), według którego za wyszukiwanie informacji, sporządzenie kopii dokumentów lub danych oraz ich przesyłanie organ administracji pobiera opłatę w wysokości odzwierciedlającej związane z tym uzasadnione koszty. Wysokość opłaty oraz terminy i sposób ich uiszczenia określone zostały w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 25.02.2003 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 435). Opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a także inne czynności wymienione w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast podstawą opodatkowania VAT zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. W związku z tym, iż pobieranie opłaty których dotyczy zapytanie jednostki nie jest czynnością wymienioną w art. 5 ww. ustawy o VAT, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a pobierane opłaty nie stanowią kwoty należnej w rozumieniu art. 29 ww. ustawy o VAT z tytułu czynności wymienionych w art. 5 tej ustawy.

Niniejszej odpowiedzi udzielono w oparciu o obowiązujący stan prawny oraz stan faktyczny przedstawiony w zapytaniu.