Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), dokonuje zmiany interpretacji przepisów prawa podatkowego udzielonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nisku w piśmie z dnia 25.06.2004 r. (znak: US.II-PP-443/3/2004):

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży płyt warstwowych, a także w zakresie obróbki blacharskiej. Po otrzymaniu zamówienia od kontrahenta jest pobierana „kaucja” zabezpieczająca odbiór i zapłatę za wykonaną usługę lub wydany towar, która następnie po realizacji zamówienia jest zwracana kontrahentowi. Podatnik stoi na stanowisku, iż wykonywana przez jego firmę czynność pobrania „kaucji” zabezpieczającej, która po realizacji zamówienia podlega zwrotowi kontrahentowi nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W przypadku, gdy podatnik dokonuje dostawy towarów lub świadczy usługi i pobiera z tego tytułu należności w postaci zaliczki, zadatku, przedpłaty lub raty, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona od przypadającą od nich kwotę podatku (art. 29 ust. 2 ustawy). Z kolei w art. 19 ust. 11 wskazano, iż obowiązek podatkowy z tytułu podatku od towarów i usług powstaje w części dotyczącej otrzymanej należności, w szczególności: przedpłaty, zaliczki, zadatku lub raty z chwilą jej otrzymania, jeżeli miało to miejsce przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Artykuł 106 ust. 1 ww. ustawy w związku z § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dn. 27.04.2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971), nakłada na podatników obowiązek wystawienia faktury dokumentującej otrzymaną część lub całość należności od nabywcy, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, nie później niż siódmego dnia od dnia jej otrzymania pod warunkiem, że miało to miejsce przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Zgodnie z definicjami zawartymi w „Słowniku języka polskiego” (PWN, Warszawa, 1978):

• zaliczka – jest to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności,
• zadatek – to suma pieniężna dawana przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania; zaliczka na poczet należności; akonto,
• przedpłata – to określona suma pieniędzy wpłacana regularnie, w ustalonych terminach, w celu zapewnienia sobie otrzymania jakiegoś towaru, niepodlegająca zwrotowi,
• rata – część należności pieniężnej, płatna w oznaczonym terminie,
• kaucja – suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania.

Z kolei zgodnie z art. 394 § 1 ustawy z dn. 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Natomiast zgodnie z § 2 w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz analizując stan faktyczny przedstawiony przez podatnika należy stwierdzić, że „kaucję” zabezpieczającą odbiór towaru lub wykonanej usługi oraz zapłatę za powyższy odbiór należy traktować jako zadatek, w związku z czym, czynność ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.