Na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego, w związku ze złożonym w dniu 05.08.2004r. pisemnym zapytaniem w przedmiocie opodatkowania podatkiem od towarów i usług:

1. zaliczek na wkład,
2. oprocentowania rachunków i lokat bankowych, uzyskanych odsetek za nieterminowe regulowanie należności,
3. odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali,

informuje:

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 pkt. 5 ww. ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Art. 19 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wydania, z zastrzeżeniem ust. 13 pkt. 10 i 11 – art. 19 ust. 10 ww. ustawy.

W myśl art. 19 ust. 13 pkt 10 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych w przypadku czynności:

1. ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu lub własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych,
2. przeniesienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej własności domu jednorodzinnego w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych.

Z treści zapytania wynika, iż Spółdzielnia kwalifikuje wykonane przez najemcę lokalu i wycenione przez Nią roboty jako zaliczkę na wkład.

Z umowy najmu lokalu mieszkalnego zawartej pomiędzy Spółdzielnią mieszkaniową a obecnie najemcą lokalu wynika, iż:

• Umowa zostaje zawarta na czas oznaczony z opcją wykupu mieszkania lub możliwością przedłużenia umowy.
• Strony uzgadniają, iż po zakończeniu najmu, Najemca wykupi zajmowany na podstawie umowy lokal,
• Wartość prac wykonanych przez najemcę może być zaliczona na poczet wkładu mieszkaniowego w przypadku zawarcia umowy kupna zajmowanego lokalu.

Zatem wynika z niej jednoznacznie, iż wartość prac wykonanych i wycenionych przez Spółdzielnię może być zaliczona na poczet wkładu w przypadku zawarcia umowy kupna zajmowanego lokalu. Z umowy tej wynika również, iż po jej zakończeniu najemca wykupi zajmowany lokal.

Zatem wycenioną wartość wykonanych prac należy uznać za otrzymaną część wkładu budowlanego, od której to części obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z ww. art.19 ust.13 pkt. 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ad.2

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Odsetki bankowe zgromadzone na rachunkach, lokatach bankowych nie spełniają definicji odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z czym nie stanowią obrotu w rozumieniu ww. art. 29 ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nadmienić należy, iż oprocentowanie lokat bankowych to świadczenie usług finansowych jednakże przez bank na rzecz podatnika, a nie świadczenie usługi pośrednictwa finansowego przez podatnika.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług klasyfikuje Usługi pośrednictwa finansowego w sekcji J. Dział 65 - usługi pośrednictwa finansowego, z wyjątkiem ubezpieczeń i funduszy emerytalno-rentowych.
Dział ten obejmuje:

• usługi banku centralnego w zakresie: emisji krajowego pieniądza i polityki pieniężnej kraju, utrzymywania krajowych rezerw dewizowych, nadzorowania operacji bankowych, przyjmowania depozytów,
• usługi banków innych niż bank centralny i innych instytucji finansowych wykonywane na własny rachunek w zakresie gromadzenia i redystrybucji zasobów pieniężnych,
• usługi udzielania kredytów, w tym usługi leasingu finansowego, świadczone poza systemem bankowym,
• usługi w zakresie gromadzenia redystrybucji zasobów finansowych w sposób inny niż przez udzielanie kredytów,
• usługi przesyłania pieniędzy, także za pośrednictwem poczty lub łączy telekomunikacyjnych,
• działalność na rynkach papierów wartościowych prowadzoną na własny rachunek.

W przypadku świadczenia ww. usług należących do działu 65 mamy do czynienia z usługami pośrednictwa finansowego.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy zwalania się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W poz. 3 ww. załącznika nr 4 zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku wymienione są usługi pośrednictwa finansowego PKWiU – sekcja J ex 65-67.

W związku z czym w przypadku świadczenia przez podatnika usług o wskazanym symbolu PKWiU korzystałyby one ze zwolniona od podatku od towarów i usług.

Mylne jest ponadto twierdzenie podatnika, iż świadczenie usług innych niż podstawowy cel działalności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz.535) wymieniono czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, brak w niej natomiast zapisów dotyczących faktu opodatkowania przez podatnika podatku od towarów i usług tylko czynności będących podstawowym celem jego działalności, a pominięcia np. czynności opodatkowanych tym podatkiem a wykonywanych przez niego w mniejszym zakresie czy też sporadycznie.

Natomiast odsetki za nieterminowe regulowanie opłat za lokale oraz należności za roboty budowlano - montażowe są świadczeniem ubocznym od sumy pieniężnej za wykonanie określonej usługi i w świetle art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług również nie podlegają opodatkowaniu, gdyż nie jest to należność za czynności wymienione w tym przepisie.


Ad.3

Zgodnie z ww. art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Żądane wynagrodzenie za bezprawne korzystanie z rzeczy będącej cudzą własnością stanowi formę odszkodowania nie wynikającego z odpłatnego świadczenia usługi. Czynność otrzymania odszkodowania nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych wymienionych ww. przepisie, zatem nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Kwoty otrzymanego odszkodowania nie można zakwalifikować jako obrotu zdefiniowanego w ww. art.29 ust.1 ustawy. Zgodnie z ww. przepisem obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji pojęcia sprzedaży „nie objętej VAT”. Zgodnie z ustawą sprzedaż podlega opodatkowaniu wg właściwych stawek podatkowych bądź korzysta ze zwolnienia z tego podatku. W związku z czym faktury wystawiane przez podatników dokumentować mogą czynności podlegające regulacjom tej ustawy. Natomiast czynności nie podlegające opodatkowaniu tym podatkiem dokumentuje się zwykłymi rachunkami, notami księgowymi lub innymi dokumentami księgowymi zewnętrznymi w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

W myśl art. 86 ust. 1 ww. ustawy w zakresie, jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 109 ust. 3 ww. ustawy podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

W związku z tym, iż ww. czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty w zakupach towarów bądź usług związanych z ww. czynnością. Powyższe powinno znaleźć zatem odzwierciedlenie w ewidencji prowadzonej zgodnie z ww. art. 109 ust. 3 ustawy stanowiącej podstawę do poprawnego sporządzenia deklaracji dla podatku od towarów i usług.