Stan faktyczny

Osoba wymieniona w postanowieniu sądu stwierdzającym nabycie spadku ujawniła , iż na rzecz spadkodawcy ustanowione zostało prawo odkupu nieruchomości.

Prawna ocena stanu faktycznego

Przedstawione przez podatnika zagadnienie w pierwszej kolejności sprowadza się do analizy art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego definiującego spadek , jako ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego , przechodzących z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Dziedziczeniu podlega zatem prawo przysługujące spadkodawcy w dacie śmierci , mające wymiar majątkowy i wynikające ze stosunku cywilnoprawnego .Istotne jest także - na co wskazuje § 2 powołanego przepisu - by dane prawo nie było ściśle związane z osobą zmarłego , jak i nie przechodziło na określone osoby niezależnie od tego , czy są one spadkobiercami.

Odnosząc powyższe kryteria ustawowe do istoty prawa odkupu stwierdzić należy , iż prawo to wchodzi w skład spadku. W myśl art.593 Kodeksu cywilnego sprzedającemu przysługuje prawo powrotnego uzyskania własności rzeczy sprzedanej .Powyższe prawo może być zastrzeżone na czas nie przekraczający pięciu lat i wykonywane jest przez oświadczenie sprzedawcy złożone kupującemu. Wynika zatem ze stosunku cywilnoprawnego , zaś o wymiarze majątkowym świadczy przedmiot prawa / np. nieruchomość/ , czy ewentualna odpowiedzialność odszkodowawcza nabywcy. Przy tym omawiane prawo nie wygasa z chwilą śmierci uprawnionego , bowiem ustawodawca zastrzegł wyłącznie niezbywalność prawa odkupu /art.595 § 1 K.c./ , to jest brak prawnej możliwości jego przenoszenia w drodze czynności cywilnoprawnej .

W takim stanie sprawy prawo odkupu stanowi masę spadkową .Spadkobiercy przysługuje tym samym uprawnienie wykonania tego prawa , przez złożenie oświadczenia kupującemu przed upływem pięciu lat od daty jego zastrzeżenia na rzecz zmarłego.

Odziedziczenie prawa odkupu objęte jest zakresem przedmiotowym ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn / t.j.Dz.U.z 1997r. Nr 16 , poz.89 z późn.zm./. W myśl art.1 ust.1 pkt 1 podatkowi podlega bowiem nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Analiza zapisów powołanego aktu prawnego nie wskazuje przy tym , by odziedziczenie prawa odkupu zostało wyłączone z opodatkowania / art. 3 / , bądź wymienione zostało w zamkniętym katalogu zdarzeń zwolnionych z opodatkowania / art.4 /.

Organ podatkowy nie podziela więc stanowiska podatnika o braku konsekwencji podatkowych na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia w drodze spadku prawa odkupu nieruchomości.