W piśmie z 17 maja 2004 r. podatnik pyta jaką stawkę podatku VAT należy zastosować w przypadku świadczenia usługi drukowania książek i gazet oraz prosi o wskazanie daty powstania przychodu należnego w podatku od towarów i usług.

Wg stanowiska podatnika, drukowanie jest również dostawą w kraju, do której należy, w myśl art. 146 ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, stosować stawkę podatku 0%.

Zauważa się, że zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. stawkę podatku 0% stosuje się do dostaw w kraju i wewnątrzwspólnotowego nabycia czasopism specjalistycznych oraz książek (PKWiU ex 22.11) - z wyłączeniem książek adresowych o zasięgu krajowym, regionalnym i lokalnym, książek telefonicznych, teleksów i telefaksów (PKWiU 22.11.20-60.10), nut, map i ulotek - oznaczonych stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN.

Zastosowanie prawidłowej stawki podatku wymaga ustalenia czy podatnik dokonuje dostawy towarów czy też świadczy usługę. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy). Natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Przy czym zarówno towary jak i usługi (za wyjątkiem usług elektronicznych) identyfikowane są na podstawie przepisów o statystyce publicznej – art. 2 pkt 6 oraz art. 8 ust. 3 ustawy.

Zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane wg zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach. Zaś w przypadku jakichkolwiek trudności w ustaleniu właściwego grupowania, może się zwrócić do Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi (ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź).

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z generalnym trójpodziałem działalności gospodarczej, działalność dzieli się na trzy główne grupy: produkcja, handel i usługi. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w grupowaniach statystycznych.

Zgodnie z pkt 4.1 statystycznych zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług jest klasyfikacją produktów pochodzenia krajowego oraz z importu, przy czym:

1. pod pojęciem produktów rozumie się wyroby i usługi;
2. pod pojęciem wyrobów rozumie się surowce, półfabrykaty, wyroby finalne oraz zespoły i części tych wyrobów - o ile występują w obrocie;
3. pod pojęciem usług rozumie się:
   • wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym nie tworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych - usługi na rzecz produkcji;
   • wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej.

Zgodnie zaś z pkt 5.3.6 ww. statystycznych zasad metodycznych, współdziałanie w procesie produkcji nie tworzące bezpośrednio nowych dóbr ma miejsce przede wszystkim wtedy, gdy jedna jednostka (przedsiębiorstwo) na zlecenie drugiej jednostki (przedsiębiorstwa) uszlachetnia wyrób dostarczony przez zamawiającego lub świadczy podobną usługę przemysłową. W PKWiU wyodrębnione zostały pewne klasy dla tego typu porozumień produkcyjnych. Są to zwłaszcza usługi związane z wyrobami włókienniczymi w dziale 17 i wyrobami metalowymi w dziale 28, a także usługi poligraficzne w dziale 22. (...).

Wobec powyższego kluczowym dla rozstrzygnięcia omawianego problemu będzie zaklasyfikowanie czynności drukowania książek i czasopism do właściwego grupowania statystycznego. Obowiązek ten, jak wyjaśniono wyżej, spoczywa na podatniku. Dopiero ustalenie prawidłowego symbolu PKWiU pozwoli na wyjaśnienie w zakresie prawidłowej stawki podatku VAT.

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 8 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty - z tytułu usług polegających na drukowaniu gazet, magazynów, czasopism (PKWiU 22.12 i 22.13) oraz książek (PKWiU 22.11) - z wyłączeniem książek adresowych o zasięgu krajowym, regionalnym i lokalnym, książek telefonicznych, teleksów i telefaksów (PKWiU 22.11.20-60.10), nut, map, ulotek - oznaczonych stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN i ISSN, nie później jednak niż 90 dnia, licząc od dnia wykonania usługi.

Wystawienie zatem faktury w terminie do 7 dni od wykonania usługi, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego i konieczności rozliczenia podatku, gdyż moment powstania obowiązku podatkowego został w tym przypadku wydłużony - do momentu zapłaty lub upływu 90 dni. Obowiązek podatkowy rodzi bowiem otrzymanie zapłaty w całości lub w otrzymanej części, a gdy zapłaty nie otrzymano do 90 dnia od wykonania usługi, obowiązek podatkowy powstaje tegoż 90 dnia.

Jednocześnie informuje się, iż w przypadku dostaw książek oraz czasopism obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 3 ustawy o podatku VAT.