Wyjaśnienia w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Małżonkowie mogą prowadzić działalność gospodarczą w różnych formach prawnych, w tym również działalność na imię obojga małżonków (bez zawierania umowy spółki cywilnej), jednak najważniejszym i niezbędnym wymogiem jest to, aby oboje byli wpisani do ewidencji działalności gospodarczej.
Na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) małżonkowie są opodatkowani w stosunku do udziału w dochodzie. Stosownie, bowiem do art. 8 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użyłkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.
W rezultacie, gdy działalność prowadzona jest na imię obojga małżonków, każdy z nich staje się odrębnym podatnikiem podatku dochodowego.
Jednocześnie tut. organ podatkowy wyjaśnia, że ustawodawca wyznaczył następujące warunki likwidacji w tym także z działalności prowadzonej na imię obojga małżonków:

1. zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji – za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu (art. 24 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),
2. sporządzić spis z natury na dzień likwidacji – obejmujący zgodnie z § 27 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.) towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, wyroby gotowe, braki i odpady, rzeczowe składniki majątku związanego z wykonywaną działalnością - nie będące środkami trwałymi (wyposażenie),
3. dokonać wyceny majątku objętego spisem z natury - według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu, a także, gdy nie jest możliwe ustalenie ceny zakupu § 29 ww. rozporządzenia),
4. ustalić dochód z remanentu – zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
5. zgłosić i opodatkować dochód z likwidacji – zgłoszenie i opodatkowanie dochodu z likwidacji, dokonuje się według następujących zasad:

· ujawnić dochód z likwidacji w deklaracji za miesiąc jej zgłoszenia (PIT –5, a w przypadku likwidacji dokonanej w grudniu w zeznaniu rocznym za dany rok podatkowy (art. 45 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
· opodatkować dochód z likwidacji, według stawki 10% (art. 44 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Podatek jest płatny w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności, tj. do 20 dnia następnego miesiąca. W przypadku wystąpienia dochodu z remanentu likwidacyjnego, do deklaracji PIT-5 złożonej za miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja, należy dołączyć sporządzony i wyceniony spis z natury oraz załącznik PIT-5X.

Uwaga:

W przypadku likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej na imię obojga małżonków – małżonek, który nie podjął innej, nowej działalności gospodarczej samodzielnie ani w innej spółce nie mającej osobowości prawnej – jest zobowiązany ustalić przypadający na niego dochód stanowiący podstawę obliczenia zryczałtowanego podatku dochodowego.
Późniejsza sprzedaż towaru handlowego objętego spisem nie podlega dodatkowemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym i to bez względu na to, za jaką cenę towar ten zostanie sprzedany. Dokonując sprzedaży składników majątku w tym wyposażenia na uwagę zasługuje art. 14 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast małżonek, który będzie nadal kontynuował działalność samodzielnie nie ustala dochodu na dzień likwidacji, skutkiem czego nie zapłaci 10% zryczałtowanego podatku od dochodu z remanentu likwidacyjnego.
Małżonek, który będzie kontynuował działalność samodzielnie musi pamiętać o sporządzeniu remanentu początkowego i wpisaniu go do podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Wyjaśnienia w zakresie podatku VAT.

Na podstawie art. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji oraz towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów w przypadku:

1. rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej
2. zaprzestania przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Zatem opisany w piśmie stan faktyczny nie obliguje do przeprowadzenia remanentu likwidacyjnego na dzień 30 czerwca 2004 r.