Wnioskująca w związku z zamiarem rozszerzenia rynku zbytu na terenie Unii Europejskiej, zleciła podmiotowi zagranicznemu z siedzibą w Niemczech przeprowadzenie badań w zakresie możliwości pozyskania zagranicznych źródeł finansowania Spółki oraz dokonania analizy zagranicznych rynków zbytu dla planowanej nowej produkcji. Pozytywne efekty dokonanych analiz zaskutkować mogłyby realizacją inwestycji.

Wobec powyższego Spółka zapytuje, czy poniesiony przez Nią wydatek z tego tytułu stanowi koszt uzyskania przychodu w momencie jego realizacji czy też powinien zwiększyć wartość planowanej inwestycji (uruchomienie produkcji – uprawy płodów rolnych). Ponadto Jednostka ma wątpliwość czy ciąży na Niej obowiązek poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od przekazanej na rzecz zagranicznego usługodawcy płatności z ww. tytułu.

W przedstawionym powyżej stanie faktycznym zastosowanie znajdują następujące przepisy:

– art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zgodnie z którym, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (...);

– art. 15 ust. 4 powołanej ustawy, który stanowi, iż koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesionew latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione;

– art. 3 ust. 2 przywołanej ustawy podatkowej, stosownie do którego, podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

– art. 21 ust. 1 pkt 2a powyższej ustawy, w myśl którego podatek dochodowyz tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze - ustala się w wysokości 20% przychodów;

– art. 21 ust. 2 ustawy podatkowej, stanowiący iż przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska;

– art. 26 ust. 1 ustawy podatkowej, stosownie do którego, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 orazw art. 22, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych, uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikat rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej;

– art. 7 ust. 1 umowy z dnia 18 grudnia 1972r. między Polską Rzecząpospolitą Ludowąa Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniuw zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1975r. Nr 31, poz. 163 ze zm.), zgodnie z którym, zyski z przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa mogą być opodatkowane tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalnośćw drugim Umawiającym się Państwie przez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowanew drugim Umawiającym się Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Mając na względzie powołane powyżej przepisy prawa oraz okoliczności faktyczne sprawy, organ podatkowy wyjaśnia, iż podstawę prawną kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów stanowi przepis art. 15 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Oznacza to, że podatnicy mają możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że wykażą ich związek z prowadzoną działalnością oraz wpływ na osiąganie przychodu.

Użycie przez ustawodawcę pojęcia “w celu osiągnięcia przychodów” przesądza, że istotnym dla uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest “cel” a nie skutek. Decyduje zatem zamiar podatników, który na tle okoliczności sprawy będzie można uznać za realnie, obiektywnie osiągalny.

Podkreślić dodatkowo należy, iż adresatami normy prawnej zawartej w art. 15 ust. 1 są podatnicy. Ciężar udowodnienia realnych kosztów związanych z przychodem osoby prawnej spoczywa więc zawsze na podatnikach, którzy winni ten związek przyczynowo – skutkowy udowodnić. W zaprezentowanym stanie faktycznym Spółka winna być w posiadaniu dokumentacji świadczącej o “celowości” wydatków dla generowania przychodów, m. in. wskazującej na wywiązanie się podmiotu niemieckiego z obowiązków wynikających z umowy o świadczenie usług badania rynku w zakresie możliwości pozyskania zagranicznych źródeł finansowania Spółki oraz dokonania analizy zagranicznych rynków zbytu dla planowanej nowej produkcji.

Jeżeli wydatki poniesione przez podatników w celu uzyskania przychodu, nie objęte katalogiem art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej, zostały prawidłowo udokumentowanei zaewidencjonowane, podlegają one uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy opodatkowania jako koszty uzyskania przychodu.

Jednakże dla właściwego ustalenia momentu odniesienia w ciężar kosztów podatkowych wydatku (stanowiącego koszt uzyskania przychodu), dotyczącego usługi badania rynku, decydujące znaczenie mają regulacje zawarte w art. 15 ust. 4 ustawy.

Należy mieć na uwadze, iż koszty podatkowe ponoszone przez podmiot podatkowy wiązać się mogą z konkretnymi przychodami osiągniętymi w danym okresie sprawozdawczym (określonew doktrynie jako bezpośrednie), bądź też wiązać się z funkcjonowaniem podmiotui w efekcie generowaniem przychodów (tzw. koszty pośrednie).

W sytuacji opisanej przez Stronę nie jest możliwe bezpośrednie powiązanie poniesionego kosztu z przychodem uzyskanym w konkretnym roku podatkowym.

Należy zatem przyjąć, iż wydatek na badanie rynku (zakwalifikowany przez Podatnikaw oparciu o posiadane dowody jako koszt uzyskania przychodu) dotyczy roku podatkowego, w którym został poniesiony i staje się kosztem uzyskania przychodów w dacie poniesienia.

W zakresie obowiązku poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od przekazanej na rzecz zagranicznego usługodawcy płatności z ww. tytułu, uznać należy, iż podatnicy, którzy nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez ww. podatników przychodów z tytułu świadczeń badania rynku ustala się w wysokości 20% przychodów.

Należy jednak zauważyć (uwzględniając wskazane w niniejszej informacji przepisy ustawy podatkowej), iż w wyżej omawianym przypadku należy poddać analizie postanowienia umówo unikaniu podwójnego opodatkowania – w przedmiotowej sytuacji jest to (wskazana powyżej) umowa zawarta pomiędzy Polską a RFN.

Stosownie do regulacji zawartych w tej umowie (art. 7 ust. 1), jeżeli osoba zagraniczna, mająca siedzibę w Niemczech, osiąga dochody z działalności gospodarczej na obszarze Polski, to dochody te podlegają opodatkowaniu w Rzeczypospolitej Polskiej tylko wówczas, gdy działalność ta jest wykonywana przy pomocy utrzymywanego tu zakładu, w którym całkowicie albo częściowo wykonuje się działalność przedsiębiorstwa (art. 5 umowy).

W przeciwnym wypadku, jeżeli osoba zagraniczna nie posiada zakładu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a udokumentowała miejsce swojej siedziby do celów podatkowych poprzez przedłożenie zaświadczenia (certyfikatu rezydencji), wydanego przez właściwy organ administracji podatkowej, to dochód z działalności gospodarczej uzyskany w Polsce jest w całości opodatkowany w Niemczech.