Podatnik zwrócił się z zapytaniem, czy w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup paliwa wykorzystywanego do napędu autobusów, dla których nie posiada wyciągu ze świadectwa homologacji. Podatnik wskazuje, iż na wyposażeniu firmy znajdują się autobusy zakupione jeszcze przed wejściem w życie wymogu posiadania świadectwa homologacji.

Podatnik formułuje stanowisko, iż brak świadectwa homologacji, spowodowany pochodzeniem autobusów z okresu, kiedy świadectw jeszcze nie wydawano nie powoduje zaliczenia ich do samochodów osobowych.

Ustosunkowując się do podniesionej kwestii, stwierdza się co następuje:

Ustawodawca w przepisie art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) wskazał, iż obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 i 5 w/w ustawy. W przepisie art. 86 ust. 3 przywoływanej ustawy podatkowej wskazano, iż w przypadku nabycia samochodów osobowych,o dopuszczalnej ładowności mniejszej niż określona według wzoru:

Dł = 375 kg + n x 68 kg,

gdzie: Dł – oznacza dopuszczalną ładowność,

n – oznacza ilość miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy,

podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT w wysokości 50% kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż 5.000 zł.

Biorąc pod uwagę brzmienie ust. 5 art. 86 przywoływanej ustawy, dopuszczalna ładowność pojazdów oraz ilość miejsc (siedzeń), o których mowa w ust. 3, określona jest na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. Pojazdy, które w wyciągu ze świadectwa homologacji lub w odpisie decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji nie mają określonej dopuszczalnej ładowności lub ilości miejsc, uznaje się również za samochody osobowe, o których mowa w ust. 3.

W świetle natomiast przepisów art. 86 ust. 4 pkt 2 i 3 przywoływanej ustawy, przepis art. 86 ust. 3 nie dotyczy:

1) pojazdów specjalnych – jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika że jest to pojazd specjalny;

2) pojazdów samochodowych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą – jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniające z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika takie przeznaczenie.

Zatem z powyższych uregulowań wywieść należy, że przepisy dotyczące prawa do odliczenia podatku VAT od zakupu paliwa, wykorzystywanego do napędu pojazdu samochodowego związane są ściśle z określeniem ładowności pojazdu dla rodzaju (charakteru) pojazdu, na podstawie świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji.

Obowiązek homologacji pojazdów oraz możliwość zwolnienia z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wprowadzono dnia 1 stycznia 1984r., na podstawie art. 55 ustawy z dnia 1 lutego 1983r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr. 6, poz. 35). Zatem już od 1984r. producent lub importer nowych pojazdów obowiązany był dołączać do sprzedawanych pojazdów wyciąg ze świadectwa homologacji, będący dla organu rejestrującego pojazd, źródłem informacji o jego danych technicznych. Świadectwo homologacji wydawane jest przez ministra właściwego do spraw transportu, na podstawie wyników badań homologacyjnych potwierdzających, że dany typ pojazdu odpowiada określonym warunkom technicznym.

Z przepisów art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, nie wynika jednak, aby sam brak u podatnika odpisu świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania tego świadectwa skutkował uznaniem danego pojazdu za samochód osobowy, a tym samym uniemożliwił odliczenie podatku VAT od nabywanych paliw. Istotne jest bowiem, aby z homologacji wydanej dla danego typu pojazdu wynikało uprawnienie, którego podatnik dowodzi, że ładowność danego pojazdu jest wyższa niż określona wzorem, o którym mowa w art. 86 ust. 3 albo, że jest to pojazd specjalny.

Świadectwa homologacji (stosownie do informacji Ministra Finansów) przechowywane są w Ministerstwie Infrastruktury oraz przez podmiot, dla którego te świadectwa zostały wydane (producent lub importer). W przypadku natomiast samochodów wyprodukowanych przed 1984r., dane na potrzeby art. 86 ust. 3 w/w ustawy o podatku od towarów i usług, należy określić na podstawie wyciągu z zaświadczenia dopuszczalności typu, będącym wcześniejszym odpowiednikiem świadectw homologacyjnych. Podatnik zatem ma możliwość uzyskania informacji i sprawdzenia czy posiadany, pojazd ma dopuszczalną ładowność niższą bądź wyższą niż dopuszczalna ładowność obliczona według wzoru zawartego w art. 86 ust. 3 w/w ustawy podatkowej, jak również uzyskania informacji, czy to pojazd specjalny lub pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, a w związku z tym ustalenia możliwości odliczenia kwoty podatku naliczonego przy nabyciu paliw wykorzystywanych do napędu tych samochodów. Zatem w przypadku pojazdów wskazanych w przepisie art. 86 ust. 4 pkt 2 oraz 3 ustawy podatkowej, Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku na ogólnych zasadach określonych w ustawie z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług. Jednak Podatnik powinien dołożyć wszelkich starań, aby udokumentować fakt przysługiwania prawa do odliczeń.