Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w odpowiedzi na zapytanie z dnia 05.08.2004 r. (data wpływu do tut. Urzędu 06.08.2004 r.), w sprawie:

1. Czy działalność gospodarcza polegająca na udzielaniu pożyczek pieniężnych pod zastaw tzw. lombard będzie opodatkowana zgodnie z art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług na zasadzie marży. Jak wynika z treści zapytania towary, które są u Pana zostawiane w wielu przypadkach nie są odbierane, w związku z czym dokonuje Pan ich sprzedaży. Przedmiotami tymi są min. sprzęt RTV, rowery, oraz wyroby ze złota.
2. Czy sprzedaż samochodu osobowego, przy zakupie którego odliczono 50% podatku naliczonego, nie więcej niż 5.000 zł., który będzie użytkowany ponad pół roku czyli w momencie sprzedaży będzie towarem używanym, należy sprzedać jako towar zwolniony, czy należy zapłacić podatek należny wynikający ze sprzedaży ww. samochodu.
3. Jak należy rozliczyć samochód opisany w punkcie 2, w momencie likwidacji działalności gospodarczej. Czy należy zwrócić odliczony podatek w wysokości 50% nie więcej niż 5.000 zł., czy w proporcji biorąc pod uwagę wartość rynkową z dnia likwidacji, czy nie należy ujmować samochodu w remanencie likwidacyjnym i tym samym nie odprowadzać podatku VAT – Naczelnik Urzędu Skarbowego w Bartoszycach wyjaśnia:
   
   

Ad 1) Usługi lombardu sklasyfikowane są w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod symbolem 65.22 jako „Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym” należącym do grupowania 65.2 „Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe”.

Zgodnie z załącznikiem nr 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług pod poz. 3 zwolnione są usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem działalności lombardów, a wyłączenie to nie dotyczy jedynie usług świadczonych przez banki.

Wyłączone usługi lombardu podlegają wiec opodatkowaniu wg stawki podstawowej 22%, a zwolnienie z podatku VAT dotyczy jedynie usług lombardowych świadczonych przez banki.

W przypadku gdy udzielona przez lombard pożyczka nie zostanie spłacona w określonym terminie, rzecz będąca zabezpieczeniem tej pożyczki przechodzi na własność lombardu i wystawiona jest do sprzedaży. Pomimo, iż sprzedaż rzeczy przywłaszczonych dokonywana jest w związku z prowadzoną działalnością lombardową, to nie można jej traktować jako usługi finansowej. Sprzedaż zastawionych przedmiotów jest już działalnością handlową i podlega opodatkowaniu według stawki właściwej dla sprzedawanego towaru.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 ww. ustawy w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 (tj. inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki) oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Przepis ust. 4 ma zastosowanie dla dostawy w/w towarów, które podatnik nabył od:

• osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15;
• podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
• podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem zgodnie z ust.4,

a wiec zawsze w przypadku, gdy towary w momencie nabycia nie były opodatkowane (lub była opodatkowana tylko marża).

Powyższe regulacje wskazują, ze w przypadku sprzedaży towarów używanych przez lombard, szczególna procedura polegająca na opodatkowaniu marży ma zastosowanie.

Procedura ta nie znajdzie jednak zastosowania w przypadku sprzedawanego złota, z uwagi na zastrzeżenie wynikające z wyżej cytowanego art. 120 ust. 1 pkt 4, mianowicie, iż definicja towarów używanych nie obejmuje metali szlachetnych i kamieni szlachetnych (PCN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 27.41.10-30, ex 27.41.10-50, ex 27.41.20-30, ex 27.41.20-50, ex 27.41.20-70.00, 27.41.30-30, 27.41.30-50, 27.41.61-00, 27.41.62-00, 36.22.11-30.00, 36.22.11-50.00 i 36.22.12-30.00). W tym przypadku należałoby zastosować ogólna zasadę opodatkowania zgodnie z art. 29 ust. 1, zgodnie z którą podstawą opodatkowania jest obrót, obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Ad 2) Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.) zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 2 przez towary używane, rozumie się:

1. budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat;
2. pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

Z treści przedstawionego przez Pana zapytania wynika, że samochód spełnia warunki o których mowa w § 8 ust. 1 pkt. 5, w związku z czym przy sprzedaży będzie on zwolniony z podatku od towarów i usług.

Ad 3) Zgodnie z art. 14 ust. 1, 4 – 5 opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku:

1. rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;
2. zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Opodatkowaniu podlegają towary, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej "spisem z natury".

Spis z natury należy sporządzić w terminie 14 dni, licząc od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, oraz zawiadomić o dokonanym spisie z natury, o ustalonej wartości i o kwocie podatku należnego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia zakończenia tego spisu.

Zgodnie z art. 14 ust. 8 podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29 ust. 10, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów, a gdy cena nabycia nie istnieje, koszt wytworzenia określony w momencie dostawy tych towarów.

Z przedstawionej treści zapytania wynika, że przysługiwało Panu odliczenie podatku naliczonego przy zakupie samochodu w związku z tym w momencie likwidacji działalności gospodarczej winien Pan sporządzić remanent likwidacyjny i odprowadzić podatek VAT z niego wynikający.