Zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.), osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące dłużnikiem spadkodawcy są obowiązane przy zapłacie długu potrącić i przekazać do właściwego urzędu skarbowego podatek od nabycia spadku, należny od spadkobiercy w wysokości ustalonej przez naczelnika tego urzędu skarbowego.

Nie zawsze jednak na dłużnikach – osobach prawnych oraz jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej będzie spoczywał obowiązek potrącenia podatku i jego przekazania do właściwego urzędu skarbowego. Zapłata długu bez takiego potrącenia może nastąpić tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po stwierdzeniu przez naczelnika urzędu skarbowego, że nabycie spadku jest zwolnione od podatku, lub że należny podatek został zapłacony albo prawo do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania uległo przedawnieniu - art. 19 ust. 3 ustawy.

Status prawny banku pozwala na stosowanie w stosunku do niego regulacji zawartej w cytowanym przepisie. Bank jest zatem dłużnikiem spadkodawcy w rozumieniu art. 19 ust. 3 ww. ustawy tylko do wysokości środków zgromadzonych na rachunku bankowym w dacie śmierci jego posiadacza.

Organ podatkowy wydając zgodę na zapłatę długu bez potrącenia podatku lub stwierdzając, że nabycie spadku jest zwolnione od podatku jak również, że należny podatek został zapłacony albo prawo do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania uległo przedawnieniu, wydaje stosowną zgodę po analizie całości materiału dowodowego, w szczególności w oparciu o złożone zeznanie o nabyciu majątku, na podstawie którego wydawana jest decyzja ustalająca wymiar podatku od spadków i darowizn.

A zatem wydana przez organ podatkowy w formie zaświadczenia zgoda na zapłatę długu bez potrącenia podatku nastąpiła po dokonaniu przez organ podatkowy ustalenia faktu istnienia obowiązku podatkowego i podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn po uwzględnieniu kwot wolnych od podatku.

W świetle powyższych ustaleń tut. organ podatkowy podziela pogląd zaprezentowany przez wnioskodawcę, że obowiązki wynikające z art. 19 ust. 3 ustawy dotyczą wyłącznie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku zmarłego wg stanu na dzień śmierci. Zgodnie z art. 725 k.c. jednym z podstawowych obowiązków banku wynikających z umowy rachunku bankowego, jest przechowywanie środków pieniężnych posiadacza rachunku. Bank jest więc dłużnikiem spadkodawcy – swego kontrahenta z umowy rachunku bankowego, ale tylko do wysokości kwot, które na rachunku figurują w dacie śmierci jego posiadacza.