Z treści zapytania Podatnika wynika, iż w związku ze sprzedażą przez spółdzielnię mieszkaniową terenu, na którym znajduje się jego lokal, uzgodnił on z nabywcą terenu, że zrezygnuje z członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej oraz ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za odszkodowanie. Wysokość odszkodowania oraz termin jego zapłaty został określony w zawartej umowie o odszkodowanie.

Stosownie do unormowań art.12 ust.1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Przepis art. 12 ust. 1 pkt 3 wskazanej powyżej ustawy podatkowej stanowi natomiast, że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Stosownie do przepisów art. 12 ust. 3a w/w ustawy za datę powstania przychodu o którym mowa w art. 12 ust. 3 uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c i ust. 3d, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

1) wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub

2) wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub

3) otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Zatem przy kwalifikacji otrzymanego odszkodowania do przychodów rozstrzygające znaczenie ma to, czy jest ono przychodem z działalności gospodarczej, a więc czy należy do kategorii przychodów należnych. W myśl art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.- obowiązującej do 19.08.2004r.), działalnością gospodarczą była zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Natomiast, w myśl art. 2 ustawy z dnia 2.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1807 - obowiązującej od 20.08.2004r.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Podkreślić należy, iż działalność ta musi być wykonywana przez przedsiębiorcę, którym w rozumieniu ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.

W świetle powyższych uregulowań prawnych należy stwierdzić, iż otrzymanie odszkodowania nie stanowi przejawu prowadzenia przez spółkę działalności gospodarczej, nawet wówczas, gdy jego otrzymanie powstało w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zatem dla ustalenia przychodu podatkowego Spółki nie mają zastosowania przepisy art. 12 ust. 3 i ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odnoszące się do przychodów związanych z działalnością gospodarczą, lecz przepisy art. 12 ust. 1 powołanej ustawy. Wobec powyższego Spółka jako przychód podatkowy powinna uwzględnić kwotę odszkodowania w momencie jego otrzymania.