Na tle takich okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, iż przepisy prawa podatkowego skutkują możliwością opodatkowania przychodu z najmu w całości przez jednego ze spadkobierców, podczas gdy prawa do lokalu mają również dorosłe dzieci. Natomiast rachunki za świadczone usługi najmu mogą zostać wystawione przez jednego ze spadkobierców na całą kwotę należną z tytułu najmu. Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdza, że stanowisko to jest nieprawidłowe.

Jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr. 54, poz. 535), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Ponadto jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że prawo do czerpania korzyści z lokalu oddanego w najem mają 3 osoby w równych częściach i każdy z nich posiada prawo do rozporządzania (władania) rzeczą jak właściciel w swojej części. Każdy ze spadkobierców w swojej części może między innymi zaciągać zobowiązania, korzystać z praw właścicielskich i dokonywać prawnie skutecznych czynności w stosunku do przedmiotu spadku za co ponosi odpowiedzialność na gruncie prawa cywilnego. W rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy o podatku VAT każdy ze współwłaścicieli przedmiotu najmu powinien być więc odrębnym podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 2 zdanie drugie każdy z osobna wykonuje czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie natomiast z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, u których obrót w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro, są zwolnieni z podatku VAT. Ponadto, jak wynika z art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwoty 10 tys. euro. Ustalając w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwotę obrotu, po przekroczeniu której następuje utrata prawa do zwolnienia od podatku – zakładając, że rozpoczęcie działalności nastąpiło w dniu 15 marca 2004 r. - należy wziąć pod uwagę następujące dane: liczba dni pozostających do końca roku 2004: 291, liczba dni w roku 2004 ogółem: 366, kwota obrotu 10 tys. euro w przeliczeniu na złote obowiązująca w 2004 r.: 45.700zł. Kwotą przypadającą na dzień 15 marca 2004 r. wyliczoną z proporcji: 291 x 45.700 zł : 366 jest więc kwota 36.335,00 zł.

Z dniem przekroczenia tej kwoty następuje utrata prawa do korzystania ze zwolnienia z podatku VAT w 2004 r, co powoduje że podatnik korzystający ze zwolnienia winien złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R przed dniem utraty zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Z akt rejestracyjnych będących w posiadaniu organu podatkowego wynika, iż wnioskująca obecnie korzysta ze zwolnienia podmiotowego z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o podatku VAT. Na takich samych zasadach ze zwolnienia mają również prawo korzystać pozostali spadkobiercy, zachowując się jednak jako odrębni podatnicy. Jeżeli któryś ze spadkobierców prowadziłby również inną działalność gospodarczą to do wyliczenia wartości sprzedaży powodującej utratę prawa do zwolnienia należy przyjąć łączną wartość tej sprzedaży. Każdy z współwłaścicieli lokalu będąc odrębnym podatnikiem podatku VAT, korzystającym ze zwolnienia od tego podatku obowiązany jest udokumentować sprzedaż z tytułu świadczenia usług najmu (w swojej części) rachunkiem.

Zgodnie z art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr. 137, poz. 926 ze zm.) jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonania usługi. Natomiast na podstawie art. 3 pkt 9 cytowanej ustawy – Ordynacja podatkowa, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej, rozumie się przez to każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

W przypadku, gdyby któryś z współwłaścicieli lokalu był czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług to obowiązany byłby do udokumentowania sprzedaży (w swojej części) fakturą VAT zgodnie z art. 106 ust. 1 cytowanej ustawy o VAT oraz na zasadach określonych w § 11 -30 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr. 97, poz. 970).