Sytuacja podatnika przedstawia się następująco:
dwóch braci wspólnie z żonami w ramach ustawowej wspólności majątkowej zakupiło na współwłasność po #189; części lokalu mieszkalnego wydzielonego z budynku wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku i prawie użytkowania wieczystego działki gruntu pod budynkiem.

W powyższym lokalu powstało duże pomieszczenie, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza jednego z braci, natomiast 2 mniejsze pomieszczenia są przeznaczone na wynajem.
Podatnik podaje, że zyski z wynajmu będzie czerpał drugi brat z żoną.

W świetle przepisów każde z małżeństw jest właścicielem w #189; części lokalu mieszkalnego, bez wydzielenia odrębnej własności poszczególnych pomieszczeń. Wobec powyższego zarówno duże pomieszczenie jak i 2 małe pomimo umownego podziału wykorzystania i pełnieniu różnych funkcji są własnością w równych częściach każdego z tych małżeństw.

Zgodnie z art. 207 kodeksu cywilnego pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Jeżeli więc współwłaściciele (jedno z małżeństw) udostępnili bratu nieodpłatnie na wyłączność swoją cześć „dużego” pomieszczenia na prowadzenie działalności gospodarczej wówczas zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. nr 14, poz. 176 z 2000 r. z późn. zm.) wartość otrzymanego świadczenia nie jest przychodem z działalności oraz na podstawie art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie nalicza się przychodu osobie która udostępnia nieruchomość bezpłatnie.

Natomiast przychód uzyskany przez współwłaścicieli z tytułu wynajmu pomieszczeń jest przychodem w #189; każdego z małżeństw.

Zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) opodatkowaniu ryczałtem podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Art. 8 ww. ustawy określa przypadki, w których podatnik nie może stosować opodatkowania w formie ryczałtu i przed wyborem formy opodatkowania przychodów z najmu, podatnik musi zapoznać się z ww. przepisem.

Jeżeli przedmiot najmu obejmuje wspólność małżeńską, przychody opodatkowane są przez obojga małżonków, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich - art. 12 ust. 6 ustawy z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Odpowiadając więc na pytanie czy obie Panie (żony) powinny wystawiać rachunki za wynajem tego samego lokalu, należy stwierdzić, iż w przypadku złożenia oświadczeń o opodatkowaniu przychodów przez jednego z małżonków (żony), podatek może być deklarowany i odprowadzany przez żony na podstawie spisanej umowy najmu przez współwłaścicieli (obydwa małżeństwa) z najemcami.

Przychód podlegający opodatkowaniu przez każdego ze współwłaścicieli (każde z małżeństw) stanowi #189; całego przychodu uzyskanego z najmu i w związku z tym rachunek wystawia każdy ze współwłaścicieli na #189; uzyskanego przychodu.