Zgodnie z art. 26 ust.1 pkt 9 lit.a)-b) ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm. - w brzmieniu obowiązującym w 2004r.) odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają kwoty darowizn przekazane na cele:

1. określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie, realizującym te cele,
2. kultu religijnego

w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej niż 350zł.Darowizny na cele kultu religijnego to środki przeznaczone dla kościołów, związków religijnych i kościelnych osób prawnych. Przez działalność charytatywno – opiekuńczą należy rozumieć wspieranie osób będących w niedostatku i potrzebujących pomocy.Odliczenie od dochodu darowizn przekazanych na działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne wynika z art. 26 ust.1 pkt 9 lit a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odwołujący się do art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873) sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmuje zadania w zakresie działalności charytatywnej.Zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego.

Przepis art. 55 ust.7 ustawy z dnia 17 maja 1989r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz.154 ze zm.) stanowi, iż darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą podlegają u darczyńcy wyłączeniu z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz – w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny – sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. W odniesieniu do darowizn na inne cele mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe. Podobne regulacje zawierają analogiczne przepisy innych ustaw o stosunku państwa do kościołów lub związków wyznaniowych.

Zatem darowizny na działalność charytatywno – opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne są w całości wyłączone z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (podlegają odliczeniu w pełnej wysokości bez ograniczeń), bowiem powołane przepisy o stosunku Państwa do Kościoła – w części dotyczącej darowizn na działalność charytatywno – opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne – są przepisami szczególnymi w stosunku do regulacji zawartej w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując powyższe, darowizna przekazana na cele kultu religijnego podlega odliczeniu w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż 350zł, natomiast odliczeniu od dochodu w pełnej wysokości podlegają wyłącznie darowizny na cele działalności charytatywno-opiekuńczej kościelnych osób prawnych. Koniecznym warunkiem wyłączenia z podstawy opodatkowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek tj posiadanie pokwitowania odbioru darowizny i sprawozdania dotyczącego jej przeznaczenia. W chwili dokonywania odliczeń podatnik musi dysponować jedynie pokwitowaniem odbioru darowizny, natomiast sprawozdaniem dotyczącym jej przeznaczenia, przedstawionym przez kościelną osobę prawną – najpóźniej po upływie dwóch lat od dnia przekazania darowizny. W przypadku braku sprawozdania o przeznaczeniu darowizny podatnik może odliczyć jedynie tylko do 350zł łącznie darowizny zarówno na cele kultu religijnego jak i na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych.

Wysokość darowizn przekazanych przez osoby fizyczne w formie pieniężnej, zgodnie z art. 26 ust. 7 ww ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustala się na podstawie dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Przepis ten dotyczy także darowizn na cele charytatywne kościelnych osób prawnych.