Po przeanalizowaniu stanu faktycznego oraz mając na uwadze obowiązujący stan prawny, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Parczewie, działając na podstawie art. 14 a ustawy z 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 – z późn. zm.)) informuje:Ad. 1). Czynność partycypowania przez mieszkańców w kosztach budowy sieci kanalizacyjnej prowadzonej w latach 1998-1999 nie podlegała pod działanie ustawy o VAT, jako nie wymieniona w art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. nr 11, poz. 50 – ze zm.) Analizując definicję towarów i usług zawartą w art. 4 „starej” ustawy nie można zakwalifikować do niej czynności, o której mowa w pytaniu. Uiszczenie opłaty w ramach współfinansowania inwestycji nie stanowi zapłaty za towar, ani za usługę. Opłaty te, wpłacane po 1 maja 2004r., nie powinny być wykazywane jako czynność objęta zakresem ustawy o VAT. Jednocześnie zwraca się uwagę na treść art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535) zgodnie z którym w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Ad. 2) Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą towarów – nie daje praw do rozporządzania jak właściciel - jest ono świadczeniem usług, w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ww. ustawy. W przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych użytkownik wieczysty uiszcza właścicielowi gruntu opłatę roczną przez cały czas trwania użytkowania. Obowiązek podatkowy powstaje nie jednorazowo, ale z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu o czym stanowi § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz. U. Nr 97, poz. 970 i Dz. U. Nr 154, poz. 1541). W związku z tym, że ustawodawca nie określił dla tej czynności obniżonej stawki podatku VAT, ani nie przewidział zwolnienia z opodatkowania tego typu usług, zastosowanie będzie miała stawka podstawowa w wysokości 22%. W przepisach przejściowych ustawy o VAT brak regulacji dotyczących sytuacji, gdy ustanowienie wieczystego użytkowania gruntów nastąpiło pod rządami „starej” ustawy o VAT, a więc nie podlegało opodatkowaniu, natomiast opłaty roczne z tego tytułu wnoszone są po 1 maja 2004r. Zdaniem tutejszego organu, skoro zgodnie z przepisami obowiązującej ustawy o VAT oddanie w użytkowanie wieczyste jest czynnością opodatkowaną, to także opłaty obecnie pobierane z tego tytułu ustalone w latach poprzednich obciążone są podatkiem VAT.

Ad. 3) Nabycie prawa własności gruntu przez użytkownika prowadzi do wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego, przy czym dopuszczalne jest przekształcenie prawa wieczystego użytkowania przysługujące dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu w prawo własności. Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntu w prawo własności następuje w drodze decyzji . W przypadku przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności na podstawie decyzji administracyjnej, wydanej przez właściwy organ, następuje jedynie zmiana formy prawnej faktycznego prawa do nieruchomości, gdyż nabycie prawa do nieruchomości następuje już z chwilą zawarcia umowy o ustanowieniu prawa wieczystego użytkowania. Nie można uznać tej czynności za nabycie nieruchomości, co się z tym wiąże, czynność ta nie jest obciążona podatkiem VAT. Jest to związane z tym, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jednocześnie w § 8 ust. 1 pkt 13 ww. rozporządzenia zwolniono z opodatkowania czynności wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego związane z wykonywaniem zadań publicznych, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ad. 4) Zgodnie z art. 710 K.c. użyczenie jest umową, na podstawie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Bezpłatność używania rzeczy musi dotyczyć całego stosunku użyczenia. Przy umowie użyczenia ważne jest, iż biorący rzecz w używanie może z niej korzystać, nie może jednak pobierać pożytków – w przeciwnym razie byłaby to umowa nienazwana. Zakres czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT został wymieniony w art. 5 ustawy o VAT. Wśród nich znajduje się odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast o tym, czy nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu przesądza art. 8 ustawy o VAT. Przepis ten określa, iż odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu, jest również każde nieodpłatne świadczenie, niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części. Przesłanką do wyłączenia spod opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie, jest brak prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów i usług, które są związane ze świadczoną usługą, a także realizowanie usług na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym Gmina nie miała prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z przekazywanymi do używania budynkami remiz – zostały wybudowane przed rokiem 1993: brak związku ze sprzedażą opodatkowaną. Jeżeli Gmina na podstawie umowy użyczenia przekaże budynki remiz strażackich jednostkom Ochotniczych Straży Pożarnych, w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT nie wykonuje czynności opodatkowanej

Ad.5) ) Partycypowanie w kosztach budowy sieci wodociągowej, zdaniem tutejszego organu jest czynnością nie podlegającą ustawie o VAT. Jest jednym ze źródeł finansowania inwestycji i jest formą darowizny pieniężnej. Prawo Gminy do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach związanych z budową sieci wodociągowej uzależnione jest od tego, czy inwestycja będzie służyć sprzedaży opodatkowanej Gminy. Jeżeli – jeszcze przed oddaniem jej do użytku - Gmina przekaże sieć wodociągową, która nadal będzie jej własnością, do eksploatacji Gminnemu Zakładowi Komunalnemu, który jest odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług i będzie świadczyć usługi, to Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od tej inwestycji, ze względu na brak związku ze sprzedażą opodatkowaną. Zgodnie z treścią art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust.4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Natomiast zgodnie z treścią § 8 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 czerwca 2004r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 145, poz. 1541) zwalnia się usługi świadczone pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, z wyjątkiem usług w zakresie rozprowadzania wody, usług w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych oraz usług komunikacji miejskiej. W przypadku, gdy wykonawcą tej inwestycji będzie Gminny Zakład Komunalny – zakład budżetowy utworzony na podstawie Rady Gminy Sosnowica, do wykonanej usługi na rzecz macierzystej jednostki budżetowej ma zastosowanie zwolnienie z podatku od towarów i usług, na podstawie wyżej powołanego przepisu.

Ad. 6). W celu wykonywania swoich zadań gmina może tworzyć jednostki pomocnicze lub jednostki organizacyjne, które mają różny status prawny. Zgodnie z uchwałą Rady Gminy ......... Nr VIII/46/03 z dnia 30 czerwca 2003r. został utworzony Gminny Zakład Komunalny w ........., , który jest gminną jednostką organizacyjną działającą w formie zakładu budżetowego. Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 czerwca 2004r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 145, poz. 1541) zwalnia się usługi świadczone pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, z wyjątkiem usług w zakresie rozprowadzania wody, usług w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych oraz usług komunikacji miejskiej. Oznacza to, że jeżeli wykonawcą zadania „Budowa kompleksu boisk sportowych w ....... ” na rzecz Gminy jest Gminny Zakład Komunalny w ........., do podstawowych zadań którego należy m.in. „wykonywanie usług i robót remontowych i inwestycyjnych na rzecz zasobów komunalnych, w tym budynków komunalnych mieszkalnych, szkół świetlic, remiz straży pożarnych, innych budynków i obiektów budowlanych” usługa ta będzie zwolniona z podatku od towarów i usług.

Powyższej odpowiedzi udzielono w oparciu o przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące, na dzień jej datowania, przepisy prawa