W odpowiedzi na pismo z dnia 01.10.2004r. w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych Naczelnik Urzędu Skarbowego w Bielsku Podlaskim działając na podstawie art.14a § l ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn.zm.) uprzejmie wyjaśnia:

Ze stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu wynika, że funkcjonariuszom Państwowej Straży Pożarnej przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni lub domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. W latach 1992-1997 pomoc finansowa udzielana była na podstawie zarządzenia nr 41 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 marca 1993r. w sprawie określenia wysokości pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Policji, UOP, SG i PSP oraz zasad jej przyznawania i zwracania (Dz.Urz. MSWiA Nr 3, poz.40, z późn.zm.). Natomiast do pomocy udzielanej od roku 1998 miało zastosowanie rozporządzenie MSWiA z dnia 10 stycznia 1998r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu dla strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. nr 15 poz.68 z 1998r.).

Funkcjonariusz Państwowej Straży Pożarnej związany stosunkiem służbowym, który stanowi źródło jego przychodów (art. 10 ust. l pkt l ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), zobligowany jest do opodatkowania z tego źródła przychodu wszystkich otrzymanych lub postawionych do dyspozycji w roku kalendarzowym pieniędzy lub wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenie pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. (art.12 ust. l ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Nie ulega wątpliwości, iż w przypadku analizowanej pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe udzielonej funkcjonariuszowi PSP mamy do czynienia z przychodem ze stosunku służbowego, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zatem kwestią, którą należy rozstrzygnąć nie jest istota przychodu z powyżej wskazanego źródła, lecz moment powstania zobowiązania podatkowego. Należy więc rozstrzygnąć sytuację czy otrzymane świadczenie jest pomocą finansową nie mającą charakteru pożyczki, czy też noszącą znamiona pożyczki.

Przedmiotowej pomocy finansowej nie należy bowiem rozpatrywać w kategoriach pożyczki jako instytucji prawa cywilnego (która mogła stać się przychodem w momencie jej umorzenia). W myśl art. 720 §1 ustawy z dnia 23.34.1964r. - kodeks cywilny przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilośćpieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedmiotowe świadczenie miało charakter bezzwrotny w odniesieniu do strażaków, których okres służby stałej wynosi co najmniej 10 lat, a w razie zwolnienia funkcjonariusza ze służby przed upływem tego okresu, udzielona pomoc finansowa podlega zwrotowi z zastosowaniem umorzenia w wysokości 1/10 kwoty za każdy pełny rok służby stałej.

W świetle powyższego mając na uwadze bezzwrotny charakter pomocy finansowej przyznawanej funkcjonariuszom Państwowej Straży Pożarnej zasadnym jest, iż uzyskana pomoc finansowa stanowiła przychód strażaka w momencie jej faktycznego otrzymania, tj. wypłaty lub postawienia do dyspozycji podatnika a nie jej umorzenia.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2001r. Sygn, Akt. III S.A. 3011/99 podzielił stanowisko prezentowano już w orzecznictwie NSA (vide. Wyrok z dnia 26.04.1996r., Sygn. Akt. S.A./Łd 740/95) iż „określenie w przepisach dotyczących pomocy finansowej dla funkcjonariuszy obowiązku zwrotu w oznaczonych sytuacjach pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe przyznanej w formie decyzji nie oznacza, że pomoc taka nabiera przez to charakteru pożyczki jako instytucji prawa cywilnego".

Dodatkowo należy zauważyć, iż zarówno zarządzenie Nr 41 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 marca 1993r. jak i rozporządzenia MSWiA z dnia 10 stycznia 1998r. nie regulują kwestii opodatkowania przedmiotowej pomocy finansowej lecz określają zasady i tryb jej przyznawania.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że otrzymana przez strażaków kwota pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu w dacie ich faktycznego otrzymania lub postawienia do dyspozycji.