Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że w roku 1981 została Pani wywłaszczona wraz z innymi współwłaścicielami z nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem. Z uwagi na fakt, że na części tej nieruchomości stanowiącej odrębną działkę nie zrealizowano planowanej inwestycji, dla celów której nastąpiło wywłaszczenie, wystąpiła Pani wraz z pozostałymi właścicielami o zwrot działek. Decyzją z dn. 2004.05.17 Prezydent Miasta X, działający jako właściciel nieruchomości w imieniu Gminy X, orzekł o zwrocie nieruchomości na rzecz pierwotnych właścicieli ustalając zwaloryzowaną wartość wypłaconego odszkodowania. Wnioskodawcy dokonali wpłaty odszkodowania na rzecz Gminy X, wobec czego, na podstawie uprawomocnionej decyzji Prezydenta Miasta X oraz wpisu do ksiąg wieczystych, nieruchomość została przywrócona jej poprzednim właścicielom. Aktem notarialnym – umową przeniesienia własności – z dn. 2004.07.20 sprzedała Pani swój udział wynoszący 36/640 części nieruchomości utworzonej z niezabudowanych działek za cenę 23.625,00 zł.

W piśmie zwraca się Pani z zapytaniem, czy zbycie nieruchomości w wyżej przestawionym trybie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, wskazując iż miała miejsce restytucja praw własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000, Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło zbycie lub wybudowanie.

W przedmiotowej sprawie istotna staje się więc kwestia, czy zwrot nieruchomości w trybie przedstawionym przez podatniczkę stanowi nabycie nieruchomości w myśl powołanego wyżej artykułu.

W świetle art. 112 ust. 2 ustawy z dn. 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. W praktyce wywłaszczenie nieruchomości sprowadza się najczęściej do pozbawienia prawa własności nieruchomości, w tym zwłaszcza nieruchomości gruntowej. Jak wskazano wyżej wywłaszczenie nieruchomości następuje na podstawie decyzji o wywłaszczeniu, która zgodnie z art. 113 ust. 1, art. 121 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami powoduje z jednej strony utratę prawa własności przez dotychczasowego właściciela, z drugiej zaś przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy.

Ustawodawca regulując instytucję wywłaszczenia nieruchomości ustanowił równocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, jeżeli nieruchomość będzie zbędna z punktu widzenia celu, na który dokonano wywłaszczenia. Celem gwarancji jest więc przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu, przez zniesienie skutków jakie ta decyzja wywołała, a zatem zwrot nieruchomości będzie restytucją czyli przywróceniem stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia (zasadę zwrotu wywłaszczonych nieruchomości, które stały się zbędne do realizacji celów publicznych, ze względu na które nastąpiło wywłaszczenie formułuje art. 136 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Tym samym tutejszy organ podatkowy stoi na stanowisku, że jeżeli, decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia, to zwrot taki nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem przychód ze zbycia takiej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu.