Działając na podstawie art. 14a § 1 i § 3 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu, w odpowiedzi na państwa pismo z dnia 1.07.2004 r. (znak: DPS-III-0321/42/04), uzupełnione pismem z dnia 12.07.2004 r. (znak: DPS-III-0321/51/2004), wyjaśnia:

Wyżej wymienionym pismem jednostka zwróciła się z zapytaniem, czy jako jednostka budżetowa samorządu terytorialnego świadcząca w ramach działalności statutowej usługi z zakresu opieki społecznej zwolnione od podatku VAT na podstawie załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (poz. 9 PKWiU 85), wykonując dodatkowo usługi w zakresie:

• obciążania pracowników kosztami prywatnych rozmów telefonicznych (refundacja wydatków),
• wynajmu mieszkań służbowych (refundacja za zużycie energii, wody i gazu),
• sprzedaży oferentom druków specyfikacji istotnych warunków zamówień publicznych w ramach przetargu nieograniczonego,
• wynajmu samochodu osobowego dla mieszkańców DPS na wycieczki, odwiedziny w domu rodzinnym, itp.,
• sprzedaży obiadów po kosztach własnych dla Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na podstawie umowy w ramach pomocy socjalnej,
• doraźnych usług transportowych dla MOPS,
• sprzedaży po kosztach własnych obiadów pracownikom DPS,
• prania bielizny dla Ośrodka Szkolno-Wychowawczego,
• sprzedaży wyrobów artystycznych wykonanych przez mieszkańców DPS,
• sprzedaży złomu pokasacyjnego,
• sprzedaży zlewek pokonsumpcyjnych pracownikom DPS,
• wynajmu pokoi gościnnych przy DPS dla członków rodzin odwiedzających mieszkańców

ma obowiązek opodatkować je podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Wyżej wymienione czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Przez dostawę towarów (art. 7 ust. 1 ustawy) rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei definicję usług zawiera art. 8 ust. 1 ustawy VAT, w świetle którego przez odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Katalog zwolnień przedmiotowych na gruncie aktualnej ustawy o VAT został określony w art. 43. W ust. 1 tego artykułu wskazano, jakie czynności, w jakich okolicznościach oraz w stosunku do jakich usług i towarów zastosowano zwolnienie od podatku. Nawiązując do państwa zapytania, Urząd wyjaśnia, iż istotnie usługi z zakresu opieki społecznej zaklasyfikowane do symbolu PKWiU 85 wymienione zostały w poz. 9 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) jako objęte zwolnieniem od podatku VAT. Ustosunkowując się z kolei do pozostałych czynności wymienionych w piśmie Urząd informuje, że:

• Odprzedaż usług (rozmów telefonicznych, energii, wody, gazu) następuje w drodze ich refakturowania. „Refakturowanie” w praktyce polega na zafakturowaniu odprzedaży usług bez doliczania jakiejkolwiek marży. Ceny netto jak i stawki VAT w fakturach dokumentujących odprzedaż usług dla poszczególnych użytkowników są takie same jak w fakturze usługodawcy, a podatek należny jest równy podatkowi naliczonemu – do części podlegającej odprzedaży. Ewentualne doliczenie marży mogłoby być uznane jako prowizja z tytułu pośrednictwa w dalszej odprzedaży usługi, opodatkowana stawką 22-procentową.
• Usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem lokali w budynkach mieszkalnych na inne cele niż mieszkaniowe objęte są zwolnieniem od podatku VAT na podstawie załącznika nr 4 do ustawy (poz. 4 zał.).
• Pozostałe wymienione w piśmie usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na ogólnych zasadach.

Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów czy świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT u podatnika korzystającego ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) powstanie w momencie przekroczenia kwoty 10.000 euro, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę (ust. 5 art. 113). Do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 nie wlicza się kwoty podatku, jak również odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (art. 113 ust. 2 ustawy). Zgodnie z przepisami przejściowymi (art. 168 ust. 3 ustawy) do obliczenia wartości sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 113 za rok 2003 oraz za okres od dnia 1.01.2004 do dnia 30.04.2004 r. przyjmuje się wartość sprzedaży towarów w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 8.01.1993 r. Na podstawie przepisu art. 168 ust. 1 ustawy VAT postanowiono, że w 2004 r. kwotę 10.000 euro przeliczoną na złote przyjmuje się w wysokości określonej przepisem wykonawczym wydanym na podstawie art. 14 ust. 11 pkt 1 dotychczasowej ustawy z dnia 8.01.1993 r. Oznacza to, że wartość sprzedaży towarów i usług za 2003 r., która uprawnia do zwolnienia podmiotowego od podatku VAT w 2004 r. wynosi 45.700 zł, co zostało określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17.11.2003 r. w sprawie określenia kwoty uprawniającej do zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 202, poz. 1962). Kwota ta obowiązuje również w trakcie 2004 r.

Końcowo Urząd nadmienia, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970) zmienione rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 23.06.2004 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 1541) przewiduje w § 8 ust. 1 pkt 14 zwolnienie od podatku VAT usług świadczonych pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika nr 3 do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.

Reasumując, jeżeli państwo w trakcie roku 2004 przekroczycie obrót ustalony zgodnie z wyżej wymienionymi przepisami, zobligowani będziecie do zarejestrowania się jako podatnik podatku VAT.

Powyższej odpowiedzi udzielono w oparciu o przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące, na dzień jej datowania, przepisy prawa.