W odpowiedzi na pismo z dnia 26.03.2004 r. w sprawie udzielenia informacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 ze zm.) informuje co następuje:

Spółka przedstawiła stan faktyczny:

W 1999 r. i 2000 r. utworzyła rezerwy jako kwoty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów w łącznej kwocie 903.550,01 zł, gdyż nie otrzymała zapłaty od swojego kontrahenta - spółki z o.o. z siedzibą w Warszawie.

Zgodnie z dostarczonymi dokumentami ogłoszenie upadłości tej spółki nastąpiło na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla miasta Warszawy z dnia 18 października 2000 r. W dniu 19.12.2001 r. ww. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego w przedmiocie wniosku syndyka, obwieszczenie ukazało się 11.02.2002 r. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr 8/2002. Zgodnie z dostarczonym postanowieniem o umorzeniu postępowania upadłościowego wierzytelności wobec upadłego stanowiły kwotę 18 milionów złotych. Z pisma o wydanie interpretacji prawa podatkowego wynika, iż spółka w dniu 22.04.2003 r. zwróciła się o wydanie odpisu postanowienia dotyczącego umorzenia postępowania upadłościowego. Natomiast z załączonego pisma z dnia 22.05.2003 r. wynika, iż Spółka zwróciła się o wydanie odpisu postanowienia zapadłego w sprawie, w przedmiocie ogłoszenia upadłości.

Strona przedstawiła swoje stanowisko w sprawie, iż zamierza uwzględnić kwotę rezerw 903.550,01 zł w kosztach uzyskania przychodu za rok 2003 i ująć w rozliczeniu rocznym.

Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego stwierdza, że stanowisko Spółki jest nieprawidłowe.

W stanie prawnym obowiązującym w 2000 r. - nastąpiło uprawdopodobnienie nieściągalności – ustawodawca w treści art. 16 ust. 1 pkt 26 lit. a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r., Nr 106 ze zm.) postanowił, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów rezerw tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych rezerw utworzonych na pokrycie wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne. Zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej osiągniętymi w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z zapisem tej ustawy w art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawodawca uznawał nieściągalność wierzytelności za uprawdopodobnioną, w szczególności jeżeli:
• dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość, albo
• na wniosek dłużnika wszczęte zostało postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków albo układowe w rozumieniu przepisów o postępowaniu układowym, albo
• wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
• wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika w drodze powództwa sądowego.

Jak wynika z powyższych przepisów prawa podatkowego obowiązującego w 2000 r. Spółka miała prawo zaliczyć w koszty uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalne, już w momencie uprawdopodobnienia nieściągalności. Ponadto zgodnie z przedstawioną kserokopią postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego z dnia 19 grudnia 2001 r. ogłoszonego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr 8/2002, nastąpiło udokumentowanie nieściągalności wierzytelności.

Przepis art. 15 ust. 4 wskazuje, iż co do zasady – koszty uzyskania przychodu potrącane są tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Powyższe wskazuje, iż wartość wierzytelności nieściągalnej w przedmiotowej sprawie można jedynie zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów w 2000 r.

Aktualny stan prawny.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalnosć została uprawdopodobniona na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1.

Na podstawie art. 16 ust 2a pkt 1 za wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust.1 pkt 26a uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona w szczególności jeżeli:

• dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
• zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
• wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
• wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Reasumując spółka nie może zaliczyć wierzytelności w koszty uzyskania przychodów w roku 2003, gdyż nie zaistniały żadne z ww. przesłanek.