Stan faktyczny :

Postanowieniem z 17.09.2003r. Sąd Rejonowy ustanowił zarządcę przedsiębiorstwa osoby fizycznej prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (Podatnika).

Ustanowionemu zarządcy Podatnik zamierza udzielić pełnomocnictwa do podpisywania i składania w jego imieniu do Urzędu Skarbowego deklaracji podatkowych z tytułu rozliczeń podatkowych prowadzonej działalności gospodarczej.

Stan prawny :

W myśl postanowień art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy.

W terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje według ustalonego wzoru o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku (art. 44 ust. 6 ww. ustawy), a w terminie do 30 kwietnia następnego roku zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (art. 45 ust. 1 ustawy z 26.07.1991r.).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „podatnik”. Pojęcie to zostało jednak zdefiniowane przez ustawodawcę w art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 ze zm.). W myśl tej definicji podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu (ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami również i inne podmioty).

A ponieważ ustawa z 26.07.1991r. dotyczy tylko – co wynika z treści art. 1 tej ustawy - opodatkowania dochodów osób fizycznych, to należy uznać, że w świetle przepisów tej ustawy podatnikiem jest osoba fizyczna.

Przepisy prawa podatkowego (ani materialnego ani proceduralnego) nie określają, czy deklaracje i zeznania podatkowe powinny być składane (podpisywane) osobiście przez podatników, czy też w imieniu podatników może to zrobić pełnomocnik podatnika.

Wprawdzie ustawodawca w treści art. 136 Ordynacji podatkowej postanowił, że strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania, a stroną, w myśl postanowień art. 133 Ordynacji podatkowej, jest również podatnik będący osobą fizyczną, ale zasada ta ma zastosowanie tylko na etapie postępowania podatkowego (art. 133 – 138 Ordynacji podatkowej określają pojęcie strony w postępowaniu podatkowym) oraz w ramach dokonywanych przez organ podatkowy czynności sprawdzających (w myśl art. 280 ustawy z 29.08.1997r. w sprawach nie uregulowanych w art. 272-279 stosuje się odpowiednio przepisy rozdziałów 1, 3, 5, 6, 9, 10, 14, 16 oraz 23 działu IV).

W doktrynie prawa podatkowego i utrwalonej linii orzecznictwa NSA powszechnie przyjmuje się jednak, że w sprawach nie uregulowanych w przepisach prawa podatkowego stosuje się odpowiednio przepisy prawa cywilnego, a jak z treści art. 95 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

W świetle powyższych przepisów oraz w celu wyeliminowania nadmiernego formalizmu zasadne jest przyjęcie, że zarówno sporządzenie, jak i złożenie (podpisanie) deklaracji czy zeznania podatkowego może być dokonane nie osobiście przez podatnika, ale również przez działającego w jego imieniu pełnomocnika (pod warunkiem złożenia pełnomocnictwa, z którego zakresu wynikać będzie w sposób niebudzący wątpliwości umocowanie pełnomocnika do podpisywania i składania deklaracji i zeznań dotyczących konkretnych podatków).

Biorąc powyższe pod uwagę, Podatnika może udzielić ustanowionemu przez Sąd zarządcy pełnomocnictwa do podpisywania i składania w jego imieniu i na jego rzecz deklaracji podatkowych.