Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu działając w trybie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137,poz. 926 z poźn. zm.) w odpowiedzi na zapytania zawarte w piśmie z dnia 27 lipca 2004 roku (wpływ do Urzędu 29 lipca 2004 roku) w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego wyjaśnia się co następuje:

... S.A. zwróciło się z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie zastosowania przepisu art. 30 a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w kontekście przekazania środków z grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym do pracowniczego programu emerytalnego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że ... S.A. zawarł umowę ubezpieczenia z funduszem kapitałowym z jednostkami uczestnictwa 1 stycznia 1997 roku. Składka finansowana jest przez ... S.A. i stanowi na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654) koszt uzyskania dochodu.

Środki finansowe gromadzone na rachunku funduszu kapitałowego zgodnie z normą zawartą w art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie mogą zostać wypłacone przed upływem 5 letniego okresu.

Podatnik zamierza przekazać środki z grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym do pracowniczego programu emerytalnego.

Do pisemnego zapytania załączono następującą dokumentację ubezpieczeniową:

• UMOWA UBEZPIECZENIA zawarta w dniu 30 grudnia 1996 roku pomiędzy Inspektoratem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń na Życie Spółka Akcyjna w Toruniu, aneks nr 1 z dnia 30 czerwca 1997 roku i aneks nr 2 z dnia 1 grudnia 2000 roku do przedmiotowej umowy,
• OGÓLNE WARUNKI GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE TYP ZYCIE,
• OGÓLNE WARUNKI DODATKOWEGO UBEZPIECZENIA NA WYPADEK CIĘŻKIEJ CHOROBY,
• OGÓLNE WARUNKI INDYWIDUALNEGO UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO POGODNA JESIEŃ.

W piśmie zawarto pytania następującej treści:

1. Czy kapitalizacja jednostek uczestnictwa następująca cotygodniowo stanowi moment powstania obowiązku podatkowego i zmusza podmiot zarządzający do naliczania podatku od zysków kapitałowych?
2. Czy przekazanie środków z rachunku grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym ze składką finansowaną przez pracodawcę na rachunki pracowniczych programów emerytalnych w ramach tego samego zakładu ubezpieczeń stanowi faktyczną wypłatę tych środków i prowadzi do powstania obowiązku podatkowego?
3. Czy przekazanie środków z rachunku grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym ze składką finansowaną przez pracodawcę na rachunki pracowniczych programów emerytalnych w ramach różnych zakładów ubezpieczeń stanowi faktyczną wypłatę tych środków i prowadzi do powstania obowiązku podatkowego?
4. Czy w przypadku przekazania środków z rachunku grupowego ubezpieczenia z funduszem kapitałowym ze składką finansowaną przez pracodawcę na rachunki pracowniczego programu emerytalnego następuje faktyczna wypłata tych świadczeń i czy ma miejsce wtedy powstanie obowiązku podatkowego?

W złożonym piśmie własne stanowisko w sprawie jest następujące:

Przeniesienie środków z rachunku grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym ze składką finansowaną przez pracodawcę na rachunki pracowniczych programów emerytalnych stanowi faktyczną wypłatę tych środków. Środki te pozostają w tej sytuacji do dyspozycji podmiotu uprawnionego do rozporządzania nimi ( ubezpieczonego ) i stanowią jego dochód, który kreuje obowiązek podatkowy.

Art. 30a ust.1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi , iż od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, pobiera się 19 procentowy zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Z treści tego przepisu wynika iż, art. 30a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych enumeratywnie wymienia rodzaje dochodów (przychodów) uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegających opodatkowaniu w formie ryczałtu. W pkt 5 powołanego przepisu, wymieniony został dochód z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Zatem dochód uzyskany w Rzeczypospolitej Polskiej z udziału w funduszach kapitałowych podlega opodatkowaniu w wysokości 19 %.

Natomiast zgodnie z art. 30a ust. 5 tej ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1 pkt 5 , jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń , które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Dochodu tego nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Pojęcie „ fundusze kapitałowe” zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych – oznacza to fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Pod pojęciem ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego w ubezpieczeniu na życie związanego z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym należy rozumieć wydzielony fundusz aktywów, stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w sposób określony w umowie (art. 2 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej - Dz. U. Nr 124, poz. 1151 z poźn. zm. , dział I grupa 3 załącznika do ustawy) .

W tej sprawie należy również odnieść się do zwolnienia od podatku dochodowego zawartego w przepisie art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5 jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, bez względu na formę tego programu – w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001r., z zastrzeżeniem art. 21 ust.1 pkt 58 i 59.

Z powyższego przepisu wynika, iż zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów uzyskanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, gdy dochody te pochodzą ze środków wpłaconych lub wniesionych wkładów do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym od dnia 1 grudnia 2001r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59, bez względu na to, kiedy podatnik zawarł umowę lub dokonał zapisu. Zwolnienie to stosuje się jedynie do omawianych dochodów, gdy zarówno umowa lub zapis, jak również wpłata lub wkład były dokonane przed dniem 1 grudnia 2001r.

Mając na uwadze, że podatnik zamierza przekazać środki z grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym do pracowniczego programu emerytalnego należy stwierdzić, że cytowane zastrzeżenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59 nie zwalnia od podatku dochodowego, albowiem w pkt 58 jest mowa o wypłatach transferowych środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych oraz o wypłatach środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonanych na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika.

Natomiast w pkt 59 mowa jest o wypłatach środków z otwartego funduszu emerytalnego na rzecz byłego małżonka członka tego funduszu oraz o przekazaniu na rachunek tego współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym.

Zatem w przypadku funduszy ubezpieczeniowych działających zgodnie z przepisami ustawy o działalności ubezpieczeniowej, dochody uzyskane z inwestowania środków w fundusze kapitałowe podlegają w myśl cytowanych przepisów opodatkowaniu zryczałtowanym 19 % podatkiem dochodowym, jeżeli nie są spełnione przesłanki do zwolnienia, o których mowa w art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego przekazanie środków z rachunku grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym ze składką finansowaną przez pracodawcę na rachunki pracowniczych programów emerytalnych prowadzi do powstania obowiązku podatkowego. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż przekazanie to odbywać się będzie w ramach tego samego zakładu ubezpieczeń (art. 56 ust. 1 – 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o pracowniczych programach emerytalnych) lub następować będzie w ramach różnych zakładów ubezpieczeń (art. 56 ust. 3 - 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o pracowniczych programach emerytalnych), albowiem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują żadnego zwolnienia w tym zakresie.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14 – 16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przeniesienie środków z rachunku grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym ze składką finansowaną przez pracodawcę na rachunki pracowniczych programów emerytalnych należy w świetle cytowanego przepisu art. 11 ust. 1 ustawy zakwalifikować jako postawienie do dyspozycji podatnika tych środków, co stanowi przychód w roumieniu art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów i wskazanego stanu faktycznego stanowisko przedstawione w piśmie z dnia 27 lipca 2004 roku jest prawidłowe.

Jeżeli chodzi o kapitalizację jednostek uczestnictwa następującą cotygodniowo, należy zaznaczyć, iż w sytuacji gdy z łączącej strony umowy wynika brak uprawnienia do wypłaty kapitalizowanych kwot wówczas nie powstaje obowiązek podatkowy. Natomiast gdy umowa przewiduje taką możliwość, to rodzi to obowiązek podatkowy.

Odnośnie odpowiedzi na pytania zawarte w piśmie z dnia 27 lipca 2004 roku, które zostało skierowane przez ... S. A. do Departamentu Podatków Bezpośrednich Ministerstwa Finansów (wpływ do Urzędu 13 sierpnia 2004 roku) organ podatkowy zauważa iż z treści tych pytań wynika, że ... S.A. nie występuje w swojej indywidualnej sprawie, co zresztą potwierdza w końcowej części swego pisma z dnia 27 lipca 2004 roku,: „ poruszana w niniejszym piśmie kwestia bezpośrednio dotyczy naszych klientów ”. W związku z tym z uwagi na dyspozycje art.14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z póżn. zm.), organ podatkowy nie ma możliwości udzielenia odpowiedzi na pytania zawarte w piśmie z dnia 27 lipca 2004 roku.

Odpowiedzi udzielono zgodnie ze stanem faktycznym i przepisami obowiązującymi na dzień datowania niniejszego pisma.