Pismem z dnia 31 sierpnia 2004r. (bez numeru) Spółka zwróciła się o udzielenie informacji dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w kwestii stosowania art. 16 ust.1 pkt 20 oraz art.16 ust.1 pkt 39 przy sprzedaży wierzytelności przedawnionej.

Stan faktyczny przedstawiony przez Spółkę:Spółka przekazała zleceniem do windykacji firmie Biuro Prawne „MAXIMUS” z Wrocławia wierzytelność wynikającą z faktur sprzedaży VAT na łączną kwotę 19 251,60 zł. Wskutek nie podjętych lub nieprawidłowo podjętych działań windykacyjnych przez wymienioną wyżej firmę (tu Spółka wymienia nieprawidłowości) wierzytelność uległa przedawnieniu. Wierzytelność tą Spółka na podstawie umowy sprzedaży , zbyła w/w firmie „MAXIMUS” określając wartość transakcji na kwotę 5 197,93zł. Stratę powstałą ze sprzedaży powyższej wierzytelności w wartości 14 053,67 zł. Spółka zakwalifikowała w koszty spółki , w tym:

-kwotę 11 519,40 zł. jako stratę z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zarachowanej w przychód należny na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym zaliczyła w koszty uzyskania przychodów,- kwotę 2 534,27 zł. stanowiącą VAT należny liczony od ogólnej wartości poniesionej straty zgodnie z art. 16 ust 1 pkt 46 lit.b nie uwzględniono w kosztach uzyskania przychodów.

Stanowisko Spółki :Spółka uważa, iż w przedstawionej sytuacji nie ma zastosowania art. 16 ust.1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż wierzytelność nie została „odpisana „ a jedynie sprzedana ze stratą.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu działając na mocy art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 z późniejszymi zmianami) udziela pisemnej informacji na zapytanie podatnika - stanowiącej odpowiedź w sprawie.

Zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. nr 54 poz. 654 z późniejszymi zmianami) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu sprzedaży wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust.3 ustawy została zarachowana jako przychód należny.

Przy ustalaniu straty na sprzedaży wierzytelności ma zastosowanie art. 14 ustawy zgodnie z którym „przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie” – przy uwzględnieniu wartości rynkowej tych rzeczy lub praw. Przy ustalaniu straty na sprzedaży wierzytelności za koszt uzyskania przychodów uważa się stratę będącą różnicą pomiędzy wartością netto wierzytelności zadeklarowaną przez podatnika jako przychód należny a przychodem netto uzyskanym w wyniku jej sprzedaży.

Wymieniony przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy nie dotyczy wierzytelności przedawnionych, które nie są uznawane za koszt uzyskania przychodów (stosownie do art.16 ust.1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W myśl art. 120 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny (Dz. U. nr 16 poz. 93 z późniejszymi zmianami) bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Wymagalność roszczenia oznacza możność żądania zaspokojenia roszczenia po nadejściu terminu płatności . Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – przedawniają się z upływem 3 lat – art. 118 k.c. W momencie upływu terminu przedawnienia niespełnione przez dłużnika świadczenie ulega przedawnieniu i u wierzyciela podlega przepisom art.16 ust.1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uzyskane wpływy netto ze sprzedaży wierzytelności przedawnionej przed dokonaniem przez podatnika „odpisu” wierzytelności zgodnie z wymienionym przepisem art. 16 ust. 1 pkt 20 stanowią spełnienie /częściowe spełnienie świadczenia dłużnika i zmniejszają wartość przedawnionej wierzytelności.

Na podstawie przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego w związku z powołanymi wyżej przepisami stwierdza się, iż Spółka nie miała podstaw do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów kwoty 11 519,40 zł. wyliczonej przez podatnika jako strata na sprzedaży wierzytelności. Nieistotne jest bowiem fakt , iż podatnik nie dokonał fizycznie odpisu przedawnionej wierzytelności. Wierzytelność uległa przedawnieniu z momentem upływu terminu przedawnienia i w przypadku jej sprzedaży po tym terminie nie można zastosować art. 16 ust.1, pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka na podstawie art. 16 ust.1 pkt 20 winna dokonać odpisu wierzytelności jako przedawnionej (po uwzględnieniu wpływów z jej sprzedaży) w kwocie 11 519,40 zł.