Ze stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu wynika, iż funkcjonariuszom Policji udzielana była pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Pomoc ta wypłacana była jednorazowo i w pełnej przysługującej wysokości, m.in. na podstawie:

• zarządzenia nr 86 MSW z dnia 06.09.1991 r.,
• zarządzenia nr 41 MSW z dnia 09.03.1993 r.,
• zarządzenia MSWiA z dnia 30.09.1997 r.

Płatnik podkreśla, iż pomoc finansowa przyznawana funkcjonariuszom na podstawie zarządzenia MSW nr 41 z dnia 09.03.1993 r. i nr 86 z dnia 06.09.1991 r. staje się przychodemw momencie jej umorzenia, tj. z chwilą upływu 10-letniego okresu służby stałej funkcjonariuszai jest zgodnie z art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznychprzychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Natomiast pomoc finansowa przyznawana na podstawie zarządzenia MSWiA z dnia 30.09.1997 r. jest przychodem do opodatkowania w miesiącu jej otrzymania lub postawienia do dyspozycji, co tym samym nakłada na płatnika obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy.
Płatnik zaznacza, iż do wyżej opisanego sposobu opodatkowania pomocy finansowej dla policjantów przychyliło się Ministerstwo Finansów – departament Podatków Bezpośrednich i Opłat (pismo z dnia 19.05.1999 r.).
Płatnik wskazuje również, iż wyżej wymienione przepisy jak ich interpretacje były stosowanew jego jednostce do dnia 02.06.2004 r., tj. do dnia otrzymania od tut. organu podatkowego informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego (pismo nr II US pb IB /415-197// 04 / KSz) w sprawie zasad opodatkowania umorzonych pomocy finansowych na budownictwo mieszkaniowe.

Zgodnie z § 15 ust. 1 zarządzenia nr 86 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 06.09.1991 r.w sprawie określenia wysokości pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Policji i Urzędu Ochrony Państwa oraz zasad jej przyznawania i zwracania, pomoc finansowa udzielona funkcjonariuszom, których okres służby stałej wynosi co najmniej 10 lat,a także emerytom i rencistom - nie podlega zwrotowi, z wyjątkiem przypadków określonychw § 16 ust. 1 pkt 2 /przewidującym obowiązek zwrotu pomocy finansowej w pełnej wysokościw pięciu określonych w tym przepisie przypadkach/.

Z powyższego wynika, iż pomoc finansowa przyznana osobom uprawnionym co do zasady miała charakter bezzwrotny. Pomoc ta nie miała natomiast charakteru pożyczki jako instytucji prawa cywilnego /która mogła stać się przychodem w dacie jej umorzenia/. Jak bowiem wynika z art. 720 § l ustawy z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, póz. 93z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Zatem elementem przedmiotowo istotnym dla umowy pożyczki jest obowiązek zwrotu przedmiotu umowy. Pomoc finansowa przyznana na podstawie omawianego zarządzenia nie może być uznana za pożyczkę, jako że przepisy tego zarządzenia nie zastrzegają co do zasady obowiązku zwrotu udzielonej pomocy, czego nie zmienia zapis ustępu l pkt 2 § 16 przewidujący obowiązekzwrotu przedmiotowej pomocy w wyjątkowych enumeratywnie wymienionych przypadkach,nie przesądzający jednak o istocie tego świadczenia.

W sprawie będącej przedmiotem zapytania mamy do czynienia z pomocą finansową przysługującą funkcjonariuszom Policji na podstawie zarządzenia nr 86 MSW z dnia 06.09.1991 r., i wypłacanąw latach 1991-1993.

W dniu 26 lipca 1991 roku została uchwalona ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r., Nr 80, poz. 350 z późn. zm.), która od dnia 1 stycznia 1992 r. wprowadziła nowy, powszechny podatek od dochodów osobistych ludności. Zgodnie z zasadą wyrażonąw art. 11 ust. 1 tej ustawy przychodami są m.in. pieniądze otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika. Mając na uwadze bezzwrotny charakter pomocy finansowej przyznawanej funkcjonariuszom Policji na podstawie zarządzenia nr 86 MSW z dnia 06.09.1991 r. zasadne jest przyjęcie, iż w myśl powołanej wyżej ustawy /w brzmieniu obowiązującym w roku wypłaty przedmiotowej pomocy/ kwoty uzyskanej w roku 1992 i 1993 pomocy stanowiły przychód danego funkcjonariusza ze stosunku służbowego w dacie jej faktycznego otrzymania /wypłaty lub postawienia do dyspozycji/.
Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie NSA - wyrok NSA z dnia 19.01.2001 r., sygn. akt III SA 3011/99; wyrok z dnia 11.02.2000 r., sygn. SA/Rz 2123/98.
Natomiast kwoty pomocy finansowej przysługującej funkcjonariuszom na podstawie omawianego zarządzenia, a wypłaconej w roku 1991 - z uwagi na fakt, że wypłacone zostały przed dniem wejścia w życie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w ogóle nie stanowiły przychodu danego funkcjonariusza podlegającego opodatkowaniu; jednocześnie nie będą stanowiły przychodu danego funkcjonariusza w dacie umorzenia przedmiotowej pomocy, gdyż jak wyżej wskazano miała ona co do zasady charakter bezzwrotny, a nie charakter pożyczki, która toz kolei mogła stać się przychodem w momencie jej umorzenia.

Końcowo informuje się, iż zapis art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku - na tle rozpatrywanego stanu faktycznego oznacza, iż zobowiązanie podatkowe za rok 1992 przedawniło się z końcem roku 1998, zaś zobowiązanie podatkowe za rok 1993 z końcem roku 1999.