Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Gryfinie, na pisemne zapytanie Starostwa z dnia 19 października 2004 r., udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza, co następuje:

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, iż Starostwo ustala szacunek gospodarstw rolnych w określonej wysokości na rzecz Skarbu Państwa podlegający spłacie w rocznych ratach oraz ustala w określonej wysokości należność przypadającą na Skarb Państwa (ciężar realny) za nieruchomości niezabudowane, którą właściciel nieruchomości nabytej aktem nadania, jest obowiązany wpłacać w ratach rocznych na konto Starostwa. Po spłacie powyższego zadłużenia Starosta wyda zaświadczenie o spłacie ciężaru realnego w całości, które będzie stanowiło podstawę do jego wykreślenia z księgi wieczystej.

Wobec wątpliwości w stosowaniu prawa podatkowego podatnik formułuje zapytania:

1. Czy spłata ciężaru realnego jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług?
2. Jeżeli tak, to jaką stawką podatku oraz kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Na tle takich okoliczności faktycznych Starostwo formułuje stanowisko, że spłata ciężaru realnego jest zapłatą za przeniesienie na daną osobę prawa własności gospodarstwa rolnego, jest to zatem zapłata za dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Dlatego zdaniem Starostwa, należy stosować stawki podatku oraz zwolnienia jak przy dostawie towarów, a obowiązek podatkowy powstaje w terminie określonym decyzją Starostwa.

Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdza, że stanowisko Starostwa (...) jest nieprawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w sposób następujący:

Zgodnie z art. 5 ust. 1, pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Odpowiadając na zapytanie podatnika należy również zauważyć, iż instytucja ciężaru realnego stanowi zabezpieczenie należności Skarbu Państwa, płatności ceny nabycia ziemi i inwentarza w trybie reformy rolnej lub osadnictwa. Ciężary realne dla zabezpieczenia należności Skarbu Państwa z tytułu nie zapłaconej ceny za działki rolne i inwentarz, nabyte na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej i osadnictwie rolnym, podlegają wpisowi do ksiąg wieczystych, jako ograniczenie tej własności. Zatem, ciężar realny to zarówno ograniczone prawo rzeczowe oraz poszczególne świadczenia, które powstają stopniowo z chwilą nadejścia określonych w tytule powstania ciężaru realnego terminów.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż spłata ciężaru realnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Właściciel gruntów rolnych otrzymał nieruchomości w drodze aktu nadania. W księgach wieczystych występuje jako „właściciel”.

Wydanie towaru, w sprawie nieruchomości rolnej, nastąpiło przed 1 maja 2004 r., a w myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Z kolei spłata ciężaru realnego (w ratach) stanowi spłatę zadłużenia wobec Skarbu Państwa. Jako czynność nie wymieniona w ustawie o podatku od towarów i usług, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.