Zgodnie z art. 41 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (DZ. U. Nr 54, poz. 535) w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT) stawka podatku wynosi 0%, z zastrzeżeniem art. 42.

W art. 20 ust. 3, określono moment powstania obowiązku podatkowegow wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli przed dokonaniem dostawy, o której mowa w ust. 1 ( postanowiono, że co do zasady – w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów) , otrzymano całość lub część ceny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny.

Art. 19 ust. 12 pkt 2 ustawy stosuje się w tym przypadku odpowiednio. Przepis ten stanowi, że w przypadku eksportu towarów, powstaje obowiązek podatkowy przed wydaniem towarów; gdy eksporter przedstawi w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 2.

Odnosząc powyższe przepisy do sytuacji przedstawionej w piśmie podatnik, który otrzymał tylko część ceny, ma możliwość wystawienia faktury ze stawką 0% wtedy, gdy zgodnie z art. 19 ust. 12 pkt 2 - przedstawił w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe kwoty zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT.

Warunkiem opodatkowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów stawką 0% jest dokonanie dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy jak również posiadanie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej wywóz towarów oraz dostarczenie ich na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju – art. 41 ust. 3 w związku z art. 42 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeżeli podatnik pobrał część ceny (zaliczkę) przed dokonaniem WDT i nie przedstawił zabezpieczenia, to brak jest podstaw do zastosowania stawki 0%. W tej sytuacji podatnik nie ma obowiązku opodatkowania otrzymanej części ceny. Obowiązek podatkowy w omawianym przypadku powstaje na zasadach ogólnych, stosownie do przepisu art. 20 ust. 1 ustawy o ptu, przy zachowaniu warunków o których mowa w art. 42. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów, z zastrzeżeniem ust. 2 – 4.

W art. 106 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 ) uregulowano sposób dokumentowania czynności wykonywanych przez podatników (dostawa towarów, świadczenie usług), o których mowa w art. 15 ustawy o VAT. Z ust.1 powołanego artykułu wynika, że są oni obowiązani wystawiać fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Powyższy przepis stosuje się odpowiednio do części należności otrzymywanych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi – por. art. 106. ust. 3 .

Zatem biorąc pod uwagę powyższe regulacje, jeśli podatnik otrzymał część należności na poczet WDT przed wydaniem towaru, jest zobowiązany potwierdzić to fakturą, natomiast złożenie w urzędzie skarbowym zabezpieczenia majątkowego kwoty zwrotu różnicy podatku, spowoduje że powstanie z tego tytułu obowiązek podatkowy.