Ocena prawna stanu faktycznego.

W podatku od towarów i usług sprawa klasyfikacji statystycznych jest szczególnie eksponowana, bowiem z symbolami PKWiU wiąże się określona stawka podatkowa albo zwolnienie od podatku.

Przy stosowaniu stawek podatkowych w podatku od towarów i usług niezbędna jest znajomość grupowań statystycznych, inkorporowanych ze statystyki do prawa podatkowego. Załączniki do ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535/ oraz do wydanych na tej podstawie rozporządzeń i zarządzeń, odwołują się do symboli grupowań statystycznych przy ustalaniu preferencyjnych stawek podatkowych i zwolnień przedmiotowych od podatku od towarów i usług. Dlatego też sprawa klasyfikacji statystycznych towarów i usług w Klasyfikacji Wyrobów i Usług nabiera w zakresie tych zwolnień i preferencji szczególnego znaczenia. Polega ono mianowicie na tym, że przepisy podatku od towarów i usług bezpośrednio odwołują się do towarów i usług wymienionych w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Natomiast w przypadkach towarów i usług objętych stawkami 0%, 7% i 22% oraz zwolnieniami od podatku, wymienione są one /z pewnymi wyjątkami/ z nazwy i symbolu w ustawie VAT.

Przy sprzedaży towarów i usług objętych stawkami niższymi niż stawka podstawowa oraz zwolnieniami od podatku od towarów i usług bezwzględnie wymagane jest podanie symboli statystycznych na fakturach, wynika to z przepisów normujących niezbędne dane na fakturach / § 12 ust. 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971)/.

Zaliczanie określonego produktu /usługi/ do właściwego grupowania PKWiU należy do obowiązków producenta /usługodawcy/ tego produktu /usługi/. Wynika to z faktu, że właśnie producent /usługodawca/ posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi.

W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania, do którego należy zaliczyć produkt oraz świadczoną usługę, producent /usługodawca/ może zwrócić się o pomoc do właściwego terytorialnie urzędu statystycznego lub Głównego Urzędu Statystycznego.

Z cytowanych powyżej unormowań wynika, iż ustawodawca nie upoważnił organów podatkowych do wydawania opinii klasyfikacyjnych i nie mogą one decydować o zaliczeniu określonych wyrobów lub usług do odpowiedniego grupowania PKWiU, do którego zalicza się określony wyrób lub usługę.

Zatem w myśl art. 146 ust. 1 pkt 1 powyżej cytowanej ustawy w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 30 kwietnia 2008r. stosuje się stawkę w wysokości 3% w odniesieniu do czynności, o których mowa w art. 5, których przedmiotem są towary i usługi wymienione w załączniku nr 6 do ustawy, z wyłączeniem wewnętrznowspólnotowej dostawy towarów i eksportu towarów.

W załączniku nr 6 do ustawy – wykaz towarów i usług, opodatkowanych stawką podatku w wysokości 3% – w poz. 64 wymieniono usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyjątkiem usług weterynaryjnych, podkuwania koni i schronisk dla zwierząt o symbolu ex 01.4.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że jeżeli świadczone przez Spółkę usługi w zakresie dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji zostały sklasyfikowane w PKWiU w Sekcji A, Dział 01 – produkty rolnictwa, łowiectwa, grupa 01.4 – usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyjątkiem usług weterynaryjnych, klasa 01.41– usługi związane z produkcją roślinną, podkategoria 01.41.11 – usługi związane z uprawami rolnymi, o których mowa w poz. 64 załącznika nr 6 do cyt. powyżej ustawy - to ich świadczenie jest objęte opodatkowaniem zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT stawką podatku wynoszącą 3%.

Natomiast jeżeli świadczone przez Spółkę usługi zostały sklasyfikowane w Sekcji K, Dział 74 – usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej pozostałe, grupa 74.7 – usługi sprzątania i czyszczenia obiektów, klasa 74.70 – usługi sprzątania i czyszczenia obiektów, podkategoria 74.70.11 – usługi dezynfekcji i tępienia szkodników - to ich świadczenie jest objęty opodatkowaniem zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy VAT stawką podatku wynoszącą 22%.

Uregulowania prawne dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług ustawodawca zawarł w Dziale V – miejsce świadczenia – Rozdział 3 – miejsce świadczenia przy świadczeniu usług – powyżej cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

W postanowieniach art. 27 ust. 1 powyżej wskazanej ustawy sprecyzowano, iż w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi – miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Uregulowania prawne dotyczące podstawy opodatkowania w przypadku odpłatnego świadczenia usług ustawodawca zawarł w Dziale VI – podstawa opodatkowania - powyżej cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do postanowień art. 29 ust. 1 powyżej cyt. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.

Pojęcie kwoty należnej /obrotu/ z tytułu sprzedaży łączy się ściśle z pojęciem „wynagrodzenie”, które jest sprzedawcy należne z tytułu jego świadczenia na rzecz nabywcy. Zatem kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy usługi.

Uregulowania prawne dotyczące wystawiania faktur ustawodawca zawarł w Dziale XI – dokumentacja – Rozdział 1 – faktury - powyżej cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług oraz w Rozdziale 4 – szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania – rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 97, poz. 971/.

Stosownie do postanowień art. 106 ust. 1 powyżej wskazanej ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast w postanowieniach § 12 ust. 1 powyżej wskazanego rozporządzenia enumeratywnie wymieniono elementy jakie powinna zawierać faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży.

Uregulowania prawne dotyczące odliczenia podatku ustawodawca zawarł w Dziale IX – odliczenie i zwrot podatku. Odliczenie częściowe – powyżej cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

W art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług postanowiono, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W postanowieniach art. 86 ust. 12 ustawy VAT określono, że w przypadku nabycia towarów i usług lub w przypadku komisanta - dostawy od komisanta towarów w ramach umowy komisu, kiedy podatnik otrzymuje fakturę przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi – prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony powstaje dopiero z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi.

Powyższej zasady nie stosuje się do przypadków, gdy faktura dokumentuje czynności, od których obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9-11 ustawy.

Powyższego zakazu dokonywania odliczenia podatku nie stosuje się zatem do następujących przypadków, gdy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą:

1. upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu:

• dostaw energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego,
• świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,
• rozprowadzania wody,
• gospodarki ściekami,
• wywozu i unieszkodliwiania odpadów,
• usług sanitarnych i pokrewnych,

2. otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usługi:

• transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami,
• spedycyjnych i przeładunkowych,
• w portach morskich i handlowych,
• budowlanych lub budowlano- montażowych,

3. otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej,
4. otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z dniem wystawienia faktury – z tytułu usług komunikacji miejskiej,
5. otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze – z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług, o których mowa w art. 27 ust. 4 pkt 1 ustawy, tzn. sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw,
6. otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych,
7. otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności – z tytułu czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, członków spółdzielni będących właścicielami lokali lub na rzecz właścicieli lokali, nie będących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15.12.2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych /Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz. 1116 ze zm./.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów używanych, określono w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy i nie odbiegają one zasadniczo od tych, które obowiązywały w uprzednim stanie prawnym do dnia 30.04.2004r.

Tak jak poprzednio, zwolnieniu od podatku poddano dostawę towarów używanych, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie dotyczy również używanych budynków, budowli i ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze /art. 43 ust. 1 pkt 2/.

Przez towary używane dla celów zwolnienia od podatku rozumie się:

• budynki, budowle i ich części – jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat.
• pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

Zatem jeżeli Spółka używała samochody ciężarowy i ciężarowo – uniwersalny w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez okres co najmniej pół roku i nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego to ich sprzedaż jest zwolniona od podatku.