Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Zachodniopomorskiego Urzędu Skarbowego w Szczecinie na pisemne zapytanie z dnia 29.06.2004 r. udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza co następuje.

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, że Spółka zawarła z francuską firmą umowę faktoringową obejmującą zakup roszczeń o zwrot podatku VAT oraz usługi związane z tymi roszczeniami, z której wynika że:

1. Przedsiębiorstwo faktoringowe odkupuje wierzytelności z tytułu zagranicznego VAT z faktur za tankowanie samochodów pytającego w systemie bezgotówkowym (na karty płatnicze),
2. Spółka świadcząca usługi odzyskiwania VAT reprezentuje pytającego przed urzędami skarbowymi kilku krajów UE, przeprowadzając całą procedurę z tym związaną,
3. Za wierzytelności te Spółka uzyskuje cenę równą ich wartości nominalnej, z tym że zapłatę za nie Spółka otrzymuje po potrąceniu średnio 15-procentowej prowizji od kwoty odzyskanego VAT; prowizja ta zawiera w sobie jednocześnie wynagrodzenie firmy odzyskującej VAT.

Wobec wątpliwości w stosowaniu przepisów prawa podatkowego podatnik sformułował pytanie jaką stawką podatku od towarów i usług opodatkowuje się usługi odzyskiwania VAT zagranicznego świadczone na podstawie trójstronnej umowy faktoringowej?

Na tle takich okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, że usługi te zostały przez Spółkę opodatkowane stawką 22 % w oparciu o załącznik nr 4 do ustawy, gdzie w pozycji 3 wymieniono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem usług ściągania długów oraz faktoringu. Usługi windykacji wierzytelności i usługi odzyskiwania VAT na zlecenie mieszczą się w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00-90 – usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym.

Naczelnik Zachodniopomorskiego Urzędu Skarbowego w Szczecinie stwierdza, że stanowisko to jest prawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego: art. 8 ust. 3 oraz art. 43 ust. 1 pkt 1 – poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika uzasadnionej w sposób następujący.

Z załączonej do pisma umowy wynika, że podatnik jako wykonujący przewozy międzynarodowe jest klientem firmy „A”, która umożliwia swoim klientom bezgotówkowe nabywanie towarów zwłaszcza oleju napędowego. W tym celu klienci firmy „A” posługują się kartą „A” Card. Dostawy towarów i usług odbywają się albo bezpośrednio w imieniu i na rachunek firmy „A” albo w imieniu i na rachunek partnera serwisowego. Ze względu na zapłacony na rzecz firmy „A” podatek VAT klient ma prawo odliczenia zaliczki na ten podatek. W przypadku podatku VAT zapłaconego za granicą, gdzie przedsiębiorstwo transportowe nie posiada oddziałów konieczne jest złożenie wniosku o zwrot VAT. Powstałe za granicą roszczenia o zwrot VAT skupuje firma faktoringowa „B” założona przez firmę „A”. Przedsiębiorstwo transportowe zleca w myśl tej umowy windykację roszczeń o zwrot VAT i świadczenie związanych z tym usług firmie „C”.

Faktury od przedsiębiorstwa transportowego kupuje firma „B”, cena kupna odpowiada nominalnej kwocie roszczenia o zwrot VAT po odliczeniu opłaty wyrażonej jako określony procent roszczenia o zwrot. Opłata ta zawiera jednocześnie wynagrodzenie spółki „C” za usługi wykonane przez nią w ramach umowy.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera specyficznych regulacji dotyczących ustalenia podstawy opodatkowania dla usług faktoringu. Zgodnie z ogólnymi zasadami wyrażonymi w art. 29 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy usługi. W przypadku usług faktoringu za świadczenie należne faktorowi należy uznać prowizję uzyskaną od faktoranta. Do wynagrodzenia faktora należy zaliczyć całość dyskonta naliczonego przy nabyciu wierzytelności, tj. różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną, którą faktor zapłacił za tę wierzytelność faktorantowi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy definiuje, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym usług faktoringu.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy zapisano usługi pośrednictwa finansowego – wg grupowania PKWiU Sekcja J ex (65-67) z wyłączeniem m. in. usług ściągania długów oraz faktoringu.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji pojęcia faktoringu. Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy usługi wymienione w klasyfikacjach statystycznych, wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, identyfikowane są za pomocą tych klasyfikacji. W celu ustalenia zakresu opodatkowania usług faktoringu pomocnicze więc będą miały zastosowanie klasyfikacje statystyczne.

Według podatnika usługi windykacji wierzytelności i odzyskiwania VAT na zlecenie mieszczą się w grupowaniu PKWiU pod pozycją 67.13.10-00.90 - “Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym”.

W przypadku wyżej opisanych usług kluczowym elementem dla określenia zasad ich opodatkowania jest ustalenie miejsca świadczenia tych usług, a więc miejsca (terytorium kraju), w którym usługi te są świadczone. Generalną zasadą wyrażoną w art. 27 ust. 1 ustawy jest, iż w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności miejsce stałego zamieszkania z zastrzeżeniem ust. 2 - 6 i art. 28 ustawy. Odstępstwo od wyrażonej wyżej zasady zawarto m.in. w ust. 3 pkt 2 oraz ust. 4 pkt 4 art. 27 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl przywołanych przepisów w przypadku usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki gdzie ww. świadczone są na rzecz: podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności - stały adres lub miejsce zamieszkania.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż dla usług faktoringu, miejscem ich świadczenia, a więc miejscem (krajem), w którym należy opodatkować usługę jest Polska. Jednocześnie na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy usługobiorca będzie podatnikiem w związku z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 4. Usługi wyżej opisane na podstawie art. 2 pkt 9 ustawy stanowić będą import usług.

Ponadto jeżeli nie można wyodrębnić w ramach jednej usługi poszczególnych usług, to należy przyjąć, że cała usługa jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług wg stawki 22 %.