Stan faktyczny w sprawie:

Podatnik podatku od towarów i usług – Spółka z o. o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa pracy oraz usług agencyjnych wykonywanych na rzecz armatorów morskich, posiadających siedziby na terytorium Unii Europejskiej. Usługi pośrednictwa pracy polegają na dostarczaniu wykwalifikowanych marynarzy na statki morskie, natomiast usługi agencyjne, obejmują swoim zakresem takie czynności jak:

– szkolenia personelu,

– wyposażanie w odzież roboczą,

– przygotowanie dokumentów wymaganych przez pracodawcę do pracy na statkach morskich,

– organizację podróży na statek,

– reprezentowanie interesów armatorów w polskich portach.

Podatnik podkreśla, iż w stanie prawnym przed 1 maja 2004r. w/w usługi korzystały z preferencyjnej stawki podatku od towarów i usług 0% na podstawie § 60 ust. 1 pkt 4 i 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27 poz. 268 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Ocena prawna stanu faktycznego

W przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, obowiązującej od dnia 1 maja 2004r., ustawodawca określił zasady rozliczania podatku od towarów i usług z tytułu transakcji pomiędzy podmiotami z różnych krajów, które mają miejsce bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle określonym terytorium.

Zgodnie z art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę – miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Ustawodawca w art. 27 ust. 4 ustawy wymienia usługi, do których odnosi się powyższa regulacja. I tak, art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy ma zastosowanie m. in. do usług:

– dostarczania (oddelegowania) personelu (art. 27 ust. 4 pkt 5 ustawy),

– agentów, pośredników działających w imieniu i na rzecz innej osoby, jeżeli uczestniczą w zapewnieniu świadczenia usług, o których mowa w pkt 1-10 (art. 27 ust. 4 pkt 11 ustawy).

Należy w tym miejscu wskazać, iż jednym z kryterium zastosowania zasady wyrażonej w art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy jest status podatkowy zleceniodawcy (nabywcy) usługi.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika wynika, iż świadczy on na rzecz armatorów morskich posiadających siedziby na terytorium Unii Europejskiej usługi dostarczania personelu oraz usługi agencyjne związane ze szkoleniem personelu, wyposażaniem w odzież roboczą, przygotowaniem dokumentów wymaganych przez pracodawcę do pracy na statkach morskich, organizacją podróży na statek, reprezentowaniem interesów armatorów w polskich portach.

Zakładając, iż wykonywane przez podatnika usługi będą wchodziły w skład usług, o których mowa w art. 27 ust. 4 pkt 5 i 11 ustawy, w świetle w/w przepisów miejscem ich świadczenia , o ile usługi wykonywane są na rzecz podatników - zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy - jest miejsce, gdzie usługobiorca tej usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności (stały adres lub miejsce zamieszkania). W takim przypadku świadczone przez podatnika usługi dostarczania personelu oraz usługi agencyjne (o ile będą związane z dostarczaniem personelu) nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w kraju, a co za tym idzie podatnik nie wykazuje ich w deklaracji dla podatku od towarów i usług – VAT-7.

W przypadku gdy nabywca w/w usług świadczonych przez podatnika nie będzie podatnikiem podatku od wartości dodanej, zastosowanie ma ogólna reguła określająca miejsce opodatkowania usług transgranicznych wyrażona w art. 27 ust. 1 ustawy. I tak, zgodnie art. 27 ust. 1 ustawy, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi – miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania (...).

Zatem zgodnie z wyżej powołanym przepisem w przypadku, gdy zleceniodawca usług dostarczania personelu oraz usług agencyjnych związanych ze świadczeniem usług dostarczania personelu nie będzie podatnikiem, wówczas obowiązanym do opodatkowania tych usług będzie ich wykonawca. Przy tak określonym miejscu opodatkowania podatnik (usługodawca) obowiązany jest naliczyć podatek według właściwej stawki podatku od towarów i usług dla tych usług w kraju.

Wysokość stawek podatkowych oraz zasady dotyczące ich obowiązywania i stosowania zostały uregulowane w dziale VIII ustawy. I tak, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy podstawowa stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 -12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zatem, o ile przedmiotowe usługi będą świadczone przez podatnika na rzecz usługobiorcy mającego siedzibę na terenie Wspólnoty nie będącego podatnikiem, ich świadczenie podlega opodatkowaniu według podstawowej stawki podatku VAT 22%

Uwzględniając w/w przepisy ustawy nie można uznać, iż usługi dostarczania marynarzy na statki i usługi agencyjne polegające na zagwarantowaniu wykonania tych usług mieści się w uregulowaniach art. 83 ust. 1 pkt 9, 10, 14 i 17 ustawy związanych z obsługą statków klasy PKWiU ex 35.11 i ich ładunków.