Spółdzielnia Mieszkaniowa „A.” w S. zwróciła się z zapytaniem o zakresie stosowania przepisów podatkowych w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług po zmianach od 1.05. 2004 r. Przedstawiając stan faktyczny spółdzielnia podała, iż pobiera opłaty czynszowe rozbite na poszczególne składniki, tj.: podatek od nieruchomości, wieczyste użytkowanie gruntów, podatek gruntowy, obsługa techniczno-księgowa, które zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 11.03.2004 r. zwolnione są od podatku od towarów i usług. Spółdzielnia zwraca się z zapytaniem, jak należy opodatkować opłaty wnoszone przez członków spółdzielni, którzy posiadają spółdzielcze własnościowe prawo do garażu i jak w takim przypadku wyliczyć podatek VAT. W dniu 9.06.2004 r. spółdzielnia wyjaśniła, iż wnosi o wyjaśnienie, co należy przyjąć za podstawę opodatkowania przy wyliczeniu podatku VAT od opłat wnoszonych przez członków spółdzielni, którzy posiadają własnościowe prawo do garażu. Członkowie spółdzielni posiadający garaże w aneksach czynszowych oprócz opłat za lokal mieszkalny wnoszą opłaty za użytkowane garaże. Zdaniem spółdzielni nie można wszystkich składników opłaty za garaże traktować jako jedną opłatę eksploatacyjnę i naliczać od nich podatku VAT, jedynie od opłaty za obsługę techniczno-księgową. Natomiast spółdzielnia nie powinna naliczać podatku od podatku od nieruchomości, wieczystego użytkowania i podatku gruntowego, gdyż nie powinno się stosować podwójnego opodatkowania i pobierać podatku od podatków. Część członków spółdzielni posiada drugą piwnicę, za którą wnoszą skromne opłaty, zdaniem spółdzielni nie powinno się od tych opłat stosować opodatkowania podatkiem VAT, ponieważ piwnice są ściśle związane z lokalem mieszkalnym i stanowią powierzchnie pomocnicze dla celów mieszkalnych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego, na podstawie art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w związku z wniesionym zapytaniem z dnia 28.05.2004 r. dotyczącym stosowania przepisów prawa podatkowego, informuje:

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 11 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) z tytułu czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności za te czynności.

W art. 29 ust. 1 cyt. ustawy z dnia 11.03.2004 r. określając podstawę opodatkowania jako obrót będący kwotą należną z tytułu sprzedaży pomniejszoną o kwotę podatku należnego stwierdzono jednocześnie, że „kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy”. To stwierdzenie przybliży bardziej art. 11 (A) VI Dyrektywy, na którym wzoruje się art. 29 cyt. ustawy. W oparciu o tenże art. 11 na całość świadczenia należnego od nabywcy składają się:

1. wynagrodzenie, które dostawca lub usługobiorca otrzymał lub ma otrzymać od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną tych transakcji,
2. podatki, cła opłaty i inne należności z wyjątkiem samego podatku od wartości dodanej,
3. wydatki dodatkowe takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu oraz ubezpieczenia pobierane od nabywcy lub usługobiorcy przez dostawcę.

Wobec powyższego wszystkie te składniki łącznie stanowią podstawę opodatkowania. Natomiast w art. 43 ust. 1 pkt 11 cyt. ustawy zwolniono od podatku powyższe czynności. Tym samym czynności te zaliczone są do czynności opodatkowanych, lecz korzystających ze zwolnienia od tego podatku.

Jak wynika z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 cyt. ustawy z 15.12.2000 r., w tym wypadku chodzi o pokrycie wydatków za czynności, które na rzecz ww. osób realizuje spółdzielnia, pobierając na podstawie statutu zwolnione od podatku opłaty, tzw. czynszowe, wymagane od członków spółdzielni będących właścicielami lokali m.in. za:

• eksploatację i utrzymanie ich lokali,
• eksploatację i utrzymanie nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, lub nieruchomości wspólnych,
• zobowiązania spółdzielni z innych tytułów,
• fundusz remontowy.

Zgodnie z definicją lokalu mieszkalnego podaną w art. 2 ust. 2 samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokojeniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Do lokalu (art. 2 pkt 4 cyt. ustawy) mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności; piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej „pomieszczeniami przynależnymi”. Wobec powyższego pobierane przez spółdzielnie tzw. opłaty czynszowe od wym. lokali wymagane od członków spółdzielni będących właścicielami tych lokali, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zwłaszcza, iż w tym wypadku chodzi jak wspomniano o pokrycie wydatków za te czynności przez członków spółdzielni, podlegają zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 11 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług.