Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podstawę obliczenia podatku (...) stanowi dochód (...) po odliczeniu kwoty składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących.

Na podstawie art. 27b ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy obliczony zgodnie z art. 27 lub 30c (tj. podatek liniowy – stawka 19 %), w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Zgodnie z art. 16 ust. 5a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) oraz art. 27 ust. 12 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze zm.) osoba prowadząca działalność gospodarczą finansuje z własnych środków całość składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne za osobę współpracującą. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75 % podstawy wymiaru podlega odliczeniu od podatku dochodowego - zgodnie z art. 27b ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do celów ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Zatem opłacone przez Panią składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe i składki na ubezpieczenie zdrowotne męża, jako osoby współpracującej podlegają odliczeniu odpowiednio od dochodu i podatku.

Ponadto w 2004 r. poniesione przez podatniczkę składki na ubezpieczenie społeczne osoby współpracującej nadal mogą stanowić koszt uzyskania przychodów. Wprawdzie art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi tylko o odliczeniu od dochodu, ale możliwość zaliczenia tych składek do kosztów uzyskania przychodów wynika z postanowień art. 26 ust. 13a tej ustawy. Zgodnie z jego brzmieniem wydatki na cele określone w ust. 1 (czyli m.in. składki na ubezpieczenie społeczne) podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów.

Powyższe oznacza, iż podatniczka ma nadal możliwość wyboru – albo zaliczyć opłacone składki na ubezpieczenie społeczne do kosztów uzyskania przychodów, albo odliczyć je od dochodu.

Natomiast zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 58 ww. ustawy o podatku dochodowym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconych w roku podatkowym przez podatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Oznacza to, iż zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne mogą być odliczone od podatku w myśl art. 27 b ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.