Na wstępie chcę zwrócić uwagę, że wśród aktów prawnych regulujących opodatkowanie podatkiem akcyzowym, które zostały wydane przez Ministra Finansów w 2002 roku, brak jest rozporządzenia, na które powołuje się Pan w swoim piśmie. Niemniej jednak, analizując treść zapytania, chodzi Panu najprawdopodobniej o rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 roku w sprawie podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 27, poz. 269 ze zmianami). Tym samym, na bazie postanowień tego rozporządzenia, oparta została ta część niniejszego pisma, która odnosić się będzie do okresu od 1 września do 31 grudnia 2003 roku.

Otóż, w okresie od 1 września do 31 grudnia 2003 roku, stosownie do dyspozycji § 16 ust. 6 i 7 wyżej cytowanego rozporządzenia, podatnicy sprzedający olej silnikowy mogli zwiększyć podatek naliczony, o którym mowa w art. 19 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zmianami), o kwotę podatku akcyzowego zawartego w cenach zakupu lub o kwotę podatku akcyzowego zapłaconego od importu tych olejów, w przypadku bezpośredniej sprzedaży tych olejów z przeznaczeniem do silników okrętowych, podmiotom posiadającym środki transportu wodnego (PKWiU 35.11.2, 35.11.3, 35.11.4, 35.11.5), wykonującym działalność gospodarczą w zakresie transportu morskiego i przybrzeżnego oraz transportu wodnego śródlądowego. Przy czym, podatnik mógł zastosować powyższe w przypadku, gdy nabywca złożył oświadczenie stwierdzające, że zakupione paliwa zostaną zużyte do celów uprawniających zastosowanie tego odliczenia. Przy czym, stosownie do dyspozycji § 25 cytowanego rozporządzenia, podatnik mógł zwiększyć podatek naliczony, o którym mowa w art. 19 ust. 1 i 2 ustawy, pod warunkiem że posiadał dowód, iż zapłacił kwoty podatku akcyzowego, wynikające z faktur i faktur korygujących, a w przypadku dokumentów celnych - kwoty podatku akcyzowego wynikające z tych dokumentów.

Ponadto stosownie do dyspozycji § 26 ust. 1 pkt 5, 6 i 7 rozporządzenia w okresie tym, Minister Finansów przewidział zwolnienie od podatku akcyzowego sprzedaży:

1. oleju silnikowego dokonywanej przez producenta tych wyrobów na zamówienie podmiotów wymienionych w odrębnych przepisach w sprawie zasad sprzedaży oleju napędowego armatorom rybołówstwa morskiego - z przeznaczeniem na zaopatrzenie podmiotów posiadających środki transportu morskiego oraz armatorów rybołówstwa morskiego, w celu zużycia do silników środków transportu morskiego lub jednostek rybołówstwa morskiego tych podmiotów,
2. olejów silnikowych do silników okrętowych i silników do techniki morskiej, dokonywaną przez producenta tych wyrobów na zamówienie Agencji Rezerw Materiałowych na uzupełnienie rezerw państwowych, Ministra Obrony Narodowej z przeznaczeniem dla potrzeb marynarki wojennej oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych z przeznaczeniem na potrzeby techniki morskiej,
3. olejów silnikowych do silników okrętowych i techniki morskiej dokonywaną przez Agencję Rezerw Materiałowych na zamówienie Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych,

Wyżej wymieniona instytucja zwolnienia od podatku akcyzowego, zgodnie z dyspozycją § 26 ust. 2 rozporządzenia, miała zastosowanie w przypadku, gdy do zamówienia zostało dołączone oświadczenie stwierdzające, że zakupione wyroby zostaną zużyte do celów uprawniających zastosowanie zwolnienia podatkowego.

Z dniem 1 stycznia 2004 roku weszło w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2003 roku w sprawie podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 221, poz. 2196), które w podobny sposób regulowało powyższe kwestie. I tak na podstawie § 18 ust. 6 i 7 cytowanego rozporządzenia, podatnicy sprzedający olej silnikowy mogli zwiększyć podatek naliczony, o którym mowa w art. 19 ust. 1 i 2 ustawy, o kwotę podatku akcyzowego zawartego w cenie zakupu lub o kwotę podatku akcyzowego zapłaconego od importu tych olejów, w przypadku bezpośredniej sprzedaży tych olejów, z przeznaczeniem do silników okrętowych, podmiotom posiadającym środki transportu wodnego (PKWiU 35.11.2, 35.11.3, 35.11.4, 35.11.5), wykonującym działalność gospodarczą w zakresie transportu morskiego i przybrzeżnego oraz transportu wodnego śródlądowego. Również i w tym przypadku zastosowanie powyższego mogło mieć miejsce, w przypadku, gdy nabywca złożył oświadczenie, że zakupione paliwa zostaną zużyte do celów uprawniających do zastosowania tego odliczenia. Przy czym, zgodnie z dyspozycja § 28 rozporządzenia, podatnik mógł zwiększyć podatek naliczony, pod warunkiem, że nabyty towar podlegał obowiązkowi podatkowemu w podatku akcyzowym oraz nie był od tego obowiązku zwolniony, a także, gdy podatnik posiadał dowód, że zapłacił kwoty podatku akcyzowego, wynikające z faktur i faktur korygujących, a w przypadku dokumentów celnych - kwoty podatku akcyzowego wynikające z tych dokumentów.

Ponadto, zgodnie z dyspozycją § 29 ust. 1 pkt 3, 4 i 5 rozporządzenia w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia 2004 roku, zwalnia się od podatku akcyzowego sprzedaż:

1. oleju silnikowego dokonywaną przez producenta tych wyrobów na zamówienie podmiotów wymienionych w odrębnych przepisach w sprawie zasad sprzedaży oleju napędowego armatorom rybołówstwa morskiego - z przeznaczeniem na zaopatrzenie podmiotów posiadających środki transportu morskiego oraz armatorów rybołówstwa morskiego, w celu zużycia do silników środków transportu morskiego lub jednostek rybołówstwa morskiego tych podmiotów;
2. olejów silnikowych do silników okrętowych i silników do techniki morskiej, dokonywaną przez producenta tych wyrobów na zamówienie:
   a)Agencji Rezerw Materiałowych - na uzupełnienie rezerw państwowych,
   b)Ministra Obrony Narodowej - z przeznaczeniem dla potrzeb marynarki wojennej,
   c)ministra właściwego do spraw wewnętrznych - z przeznaczeniem na potrzeby techniki morskiej;
3. olejów silnikowych do silników okrętowych i techniki morskiej dokonywaną przez Agencję Rezerw Materiałowych, na zamówienie Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych;

Zgodnie z § 29 ust. 2 rozporządzenia, wyżej wymienione zwolnienie miało zastosowanie w przypadku, gdy do zamówienia zostało dołączone oświadczenie stwierdzające, że zakupione wyroby zostaną zużyte do celów uprawniających do zastosowania zwolnienia podatkowego.

Od 1 maja 2004 roku zagadnienia dotyczące zwolnień wyrobów akcyzowych od akcyzy, uregulowane zostały rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 roku w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 97, poz. 966).

W okresie od 1 maja do 19 sierpnia 2004 roku, stosownie do dyspozycji § 9 ust. 1 pkt 2 wyżej cytowanego rozporządzenia, zwalnia się od akcyzy sprzedaż olejów silnikowych do silników okrętowych i silników do techniki morskiej, dokonywaną przez producenta tych wyrobów na zamówienie :

1. Agencji Rezerw Materiałowych - na uzupełnienie rezerw państwowych,
2. Ministra Obrony Narodowej - z przeznaczeniem dla potrzeb marynarki wojennej,
3. ministra właściwego do spraw wewnętrznych - z przeznaczeniem na potrzeby techniki morskiej;

Ponadto zgodnie z dyspozycją § 9 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia, zwalnia się od akcyzy sprzedaż olejów silnikowych do silników okrętowych i techniki morskiej, dokonywaną przez Agencję Rezerw Materiałowych na zamówienie Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Przy czym, zgodnie z treścią § 9 ust. 2 rozporządzenia, zwolnienia określone w § 9 ust. 1, miały zastosowanie pod warunkiem, że:

1. podmiot uprawniony do zwolnienia posiada zaświadczenie, o którym mowa w art. 27 ust. 3 ustawy, wydane przez właściwego naczelnika urzędu celnego, potwierdzające zamówienie na odbiór wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy; właściwy naczelnik urzędu celnego potwierdza zamówienie po przedstawieniu przez podmiot zaświadczeń właściwych organów podatkowych o niezaleganiu z płatnością podatku od towarów i usług oraz akcyzy;
2. nabycie wyrobów akcyzowych nastąpi z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy;
3. podmiot uprawniony do zwolnienia prowadzi ewidencję pozwalającą na określenie ilości i sposobu wykorzystania lub przeznaczenia zwolnionych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych.

W dniu 20 sierpnia 2004 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 sierpnia 2004 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 181, poz. 1875). Dyspozycją § 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia zmieniona została, między innymi, treść § 9 rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. I tak, zgodnie z brzmieniem § 9 ust. 1 pkt 2, nadanym treścią rozporządzenia z dnia 11 sierpnia 2004 roku, zwalnia się od akcyzy sprzedaż olejów smarowych do silników okrętowych i silników do techniki morskiej, dokonywaną na zamówienie:

1. Agencji Rezerw Materiałowych - na uzupełnienie rezerw państwowych,
2. Ministra Obrony Narodowej lub organu wojskowego przez tego ministra upoważnionego - z przeznaczeniem na potrzeby marynarki wojennej oraz techniki lotniczej i lądowej wyposażonej w silniki okrętowe i silniki do techniki morskiej,
3. ministra właściwego do spraw wewnętrznych - z przeznaczeniem na potrzeby techniki morskiej;

Ponadto, zgodnie z dyspozycją § 9 ust. 1 pkt 3 cytowanego wyżej rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 sierpnia 2004 roku, zwalnia się od akcyzy sprzedaż olejów smarowych do silników okrętowych i techniki morskiej, dokonywaną przez Agencję Rezerw Materiałowych na zamówienie Ministra Obrony Narodowej, organu wojskowego przez tego ministra upoważnionego, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, podmiotu prowadzącego skład podatkowy lub podmiotu uprawnionego do zwolnienia, na cele uprawniające do zwolnienia, o których mowa w § 8 rozporządzenia (wykorzystywanie do celów żeglugi).

Przy czym, zgodnie z dyspozycją § 9 ust. 2 rozporządzenia, zwolnienia, o których mowa w § 9 ust. 1, mają zastosowanie pod warunkiem, że:

1. Agencji Rezerw Materiałowych, Minister Obrony Narodowej lub organ wojskowy przez tego ministra upoważniony i minister właściwy do spraw wewnętrznych, dołączą do zamówienia złożonego sprzedawcy lub umowy zawartej ze sprzedawcą oświadczenie stwierdzające, że zakupione wyroby zostaną przeznaczone do celów uprawniających do zastosowania zwolnienia;
2. Agencja Rezerw Materiałowych, oraz podmiot prowadzący skład podatkowy posiadają zaświadczenie, o którym mowa w art. 27 ust. 3 ustawy, wydane przez właściwego naczelnika urzędu celnego, potwierdzające zamówienie na odbiór wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy; właściwy naczelnik urzędu celnego potwierdza zamówienie po przedstawieniu przez podmiot zaświadczeń właściwych organów podatkowych o niezaleganiu z płatnością podatku od towarów i usług oraz akcyzy;
3. sprzedaż wyrobów akcyzowych Agencji Rezerw Materiałowych, nastąpi z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy;
4. Agencja Rezerw Materiałowych prowadzi ewidencję pozwalającą na określenie ilości i sposobu wykorzystania lub przeznaczenia zwolnionych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;
5. podmiot prowadzący skład podatkowy lub podmiot uprawniony do zwolnienia, nabywający wyroby akcyzowe zharmonizowane od Agencji Rezerw Materiałowych w przypadku sprzedaży, o której mowa w § 9 ust. 1 pkt 3, złoży oświadczenie Agencji Rezerw Materiałowych, że nabywane wyroby akcyzowe zostaną przeznaczone do celów uprawniających do zastosowania zwolnienia.

Zwrócić należy również uwagę, że stosownie do dyspozycji § 9 ust. 3 rozporządzenia, zwolnienie, o którym mowa w § 9 ust. 1, stosuje się do dnia 31 grudnia 2006 roku.

Niezależnie od powyższego, z dniem 20 sierpnia 2004 roku Minister Finansów w § 8 wyżej cytowanego rozporządzenia, wprowadził również zwolnienie od akcyzy sprzedaży olejów smarowych oznaczonych symbolem PKWiU 23.20.18-02.50 oraz objętych kodem CN 2710 19 81, wykorzystywanych do celów żeglugi (włączając rejsy rybackie), dokonywaną ze składu podatkowego na terytorium kraju uprawnionemu nabywcy lub dokonywaną przez podmiot, który dokonuje odsprzedaży tych wyrobów podmiotom posiadającym jednostkę lub jednostki pływające i składającym oświadczenie, że nabywane wyroby zostaną zużyte na własne potrzeby do celów objętych zwolnieniem. Przy czym, zwolnienia tego nie stosuje się w przypadku prywatnych rejsów o charakterze rekreacyjnym, za które uważa się każde użycie statku przez jego właściciela lub inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, które korzystają z niego na podstawie umowy najmu lub umowy o podobnym charakterze, do celów innych niż gospodarcze, w szczególności innych niż przewóz pasażerów lub towarów albo świadczenie usług za wynagrodzeniem lub usług na rzecz organów publicznych. Zgodnie z dyspozycją § 8 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia, uprawnionym nabywcą, o którym mowa wyżej, mogą być dwojakiego rodzaju podmioty, dokonujące zakupu olejów smarowych oznaczonych symbolem PKWiU 23.20.18-02.50 oraz objętych kodem CN 2710 19 81, wykorzystywanych do celów żeglugi. Są to:

1. podmiot posiadający jednostkę lub jednostki pływające i składający oświadczenie, że nabywane wyroby zostaną zużyte na własne potrzeby do celów objętych zwolnieniem; Oświadczenie składane przez ten podmiot powinno zawierać co najmniej:
   a) nazwę i adres podmiotu składającego oświadczenie oraz jego NIP;
   b) ilość zamawianych wyrobów,
   c) określenie celów, na które zostaną przeznaczone zakupione wyroby;
   d) datę i miejsce sporządzenia oświadczenia oraz podpis osoby składającej oświadczenie;
   e) określenie liczby posiadanych przez podmiot jednostek pływających;
   f) określenie danych o przeciętnym zużyciu przedmiotowych wyrobów przez jednostki.
   Oświadczenie składane przez ten podmiot może być również złożone w dokumencie, w szczególności na kwicie bunkrowym, sporządzonym w związku z dostawą przedmiotowych wyrobów na jednostkę pływającą. W takim wypadku dokument ten powinien zawierać co najmniej:
   a) numer dokumentu;
   b) datę dostawy;
   c) miejsce dostawy;
   d) nazwę zaopatrywanej jednostki pływającej;
   e) dane identyfikacyjne środka transportu, którym dokonano dostawy;
   f) rodzaj dostarczanych wyrobów;
   g) ilość dostarczanych wyrobów;
   h) podpis osoby dostarczającej wyroby w imieniu dostawcy;
   i) podpis osoby przyjmującej wyroby w imieniu podmiotu posiadającego jednostkę pływającą.
   W przypadku złożenia oświadczenia w dokumencie, w szczególności na kwicie bunkrowym, sporządzonym w związku z dostawą przedmiotowych wyrobów na jednostkę pływającą, oświadczenie to nie musi zawierać określenia liczby posiadanych jednostek pływających oraz danych o przeciętnym zużyciu przedmiotowych wyrobów przez te jednostki.
2. podmiot dokonujący odsprzedaży tych wyrobów podmiotom posiadającym jednostkę lub jednostki pływające i składającym oświadczenie, że nabywane wyroby zostaną zużyte na własne potrzeby do celów objętych zwolnieniem, lub zużywający je na własne potrzeby do celów uprawniających do zwolnienia.

Zgodnie z dyspozycją § 8 ust. 4 rozporządzenia, w przypadku sprzedaży przedmiotowych wyrobów podmiotowi dokonującemu ich odsprzedaży podmiotowi posiadającemu jednostkę lub jednostki pływające i składającemu oświadczenie, że nabywane wyroby zostaną zużyte na własne potrzeby do celów objętych zwolnieniem, zwolnienie ma zastosowanie pod warunkiem, że:

1. podmiot dokonujący odsprzedaży dołączy do zamówienia złożonego sprzedawcy oświadczenie stwierdzające, że zakupione wyroby zostaną odsprzedane lub zużyte na cele, o których mowa w § 8 ust. 1; oświadczenie to powinno zawierać co najmniej:
   a) nazwę i adres podmiotu składającego oświadczenie oraz jego NIP;
   b) ilość zamawianych wyrobów;
   c) określenie celów, na które zostaną przeznaczone zakupione wyroby;
   d) datę i miejsce sporządzenia oświadczenia oraz podpis osoby składającej oświadczenie.
2. podmiot dokonujący odsprzedaży posiada zaświadczenie, o którym mowa w art. 27 ust. 3 ustawy, wydane przez właściwego naczelnika urzędu celnego, potwierdzające zamówienie na odbiór wyrobów, o których mowa w ust. 1, z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy; właściwy naczelnik urzędu celnego potwierdza zamówienie po przedstawieniu przez podmiot zaświadczeń właściwych organów podatkowych o niezaleganiu z płatnością podatku od towarów i usług oraz akcyzy;
3. sprzedaż podmiotowi dokonującemu odsprzedaży, nastąpi z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy, na podstawie administracyjnego dokumentu towarzyszącego i po złożeniu przez podmiot dokonujący odsprzedaży, zabezpieczenia akcyzowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 ustawy;
4. podmiot dokonujący odsprzedaży, potwierdzi na trzeciej karcie administracyjnego dokumentu towarzyszącego otrzymanie wyrobów i zwróci ją niezwłocznie prowadzącemu skład podatkowy, od którego nabył wyroby akcyzowe zharmonizowane;
5. podmiot dokonujący odsprzedaży, prowadzi ewidencję pozwalającą na określenie ilości i sposobu przeznaczenia zwolnionych wyrobów, o których mowa w § 8 ust. 1;
6. podmiot posiadający jednostkę lub jednostki pływające, nabywający wyroby od podmiotu dokonującego odsprzedaży, złoży oświadczenie, że nabywane wyroby zostaną zużyte do celów uprawniających do zwolnienia;
   Oświadczenie składane przez ten podmiot powinno zawierać co najmniej:
   a) nazwę i adres podmiotu składającego oświadczenie oraz jego NIP;
   b) ilość zamawianych wyrobów,
   c) określenie celów, na które zostaną przeznaczone zakupione wyroby;
   d) datę i miejsce sporządzenia oświadczenia oraz podpis osoby składającej oświadczenie;
   e) określenie liczby posiadanych przez podmiot jednostek pływających;
   f) określenie danych o przeciętnym zużyciu przedmiotowych wyrobów przez jednostki.
   Oświadczenie składane przez ten podmiot może być również złożone w dokumencie, w szczególności na kwicie bunkrowym, sporządzonym w związku z dostawą przedmiotowych wyrobów na jednostkę pływającą. W takim wypadku dokument ten powinien zawierać co najmniej:
   a) numer dokumentu;
   b) datę dostawy;
   c) miejsce dostawy;
   d) nazwę zaopatrywanej jednostki pływającej;
   e) dane identyfikacyjne środka transportu, którym dokonano dostawy;
   f) rodzaj dostarczanych wyrobów;
   g) ilość dostarczanych wyrobów;
   h) podpis osoby dostarczającej wyroby w imieniu dostawcy;
   i) podpis osoby przyjmującej wyroby w imieniu podmiotu posiadającego jednostkę pływającą.

W przypadku złożenia oświadczenia w dokumencie, w szczególności na kwicie bunkrowym, sporządzonym w związku z dostawą przedmiotowych wyrobów na jednostkę pływającą, oświadczenie to nie musi zawierać określenia liczby posiadanych jednostek pływających oraz danych o przeciętnym zużyciu przedmiotowych wyrobów przez te jednostki.

Przy czym, należy zwrócić uwagę, że zgodnie z treścią § 8 ust. 5 rozporządzenia, w przypadku dokonywania sprzedaży olejów smarowych ze składu podatkowego lub przez podmiot dokonujący ich sprzedaży, do zbiorników innych niż na stałe zamocowane w jednostce pływającej, zwolnienie stosuje się pod warunkiem, że:

1. nabywcą jest podmiot zużywający te wyroby do napędu jednostki lub jednostek pływających o długości całkowitej do 15 m i w celu zapewnienia ciągłego prowadzenia działalności gospodarczej zachodzi potrzeba korzystania przez podmioty posiadające takie jednostki z tych wyrobów, zawartych w zbiornikach innych niż na stałe zamocowane w jednostce pływającej;
2. wydanie tych wyrobów przez skład podatkowy lub podmiot dokonujący odsprzedaży, nastąpi po przedstawieniu przez podmiot posiadający jednostkę lub jednostki pływające i składający oświadczenie, upoważnienia właściwego naczelnika urzędu celnego do tankowania tych wyrobów do zbiorników innych niż na stałe zamocowane w jednostce pływającej.