W odpowiedzi na pismo z dnia 30.11.2004 r. w sprawie stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dotyczących odliczania podatku VAT od zakupionego paliwa oraz części samochodowych do zakupionego samochodu ciężarowego, Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź – Polesie działając na podstawie art. 14a § 1 i § 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) wyjaśnia:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W art. 88 w/cyt. ustawy wprowadzono jednak ograniczenia w stosowaniu tego prawa. Na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 2 obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Zatem podatnik nie może odliczyć podatku naliczonego od nabycia towarów i usług jeżeli przepisy o podatku dochodowym nie pozwalają na zaliczenie wydatków związanych z nabyciem tychże towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli przepisy o podatku dochodowym nie wskazują, że podatnik nie miałby prawa zaliczyć poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonanych zakupów na zasadach ogólnych.

Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 i 5.

W powołanym powyżej ust. 3 art. 86 ustawy mowa jest o samochodach osobowych oraz innych pojazdach samochodowych o dopuszczalnej ładowności mniejszej niż określona według wzoru: DŁ = 357 kg + n x 68 kg, gdzie: DŁ - oznacza dopuszczalną ładowność, n - oznacza ilość miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy.

Przepis art. 86 ust. 5 ustawy stanowi, że dopuszczalna ładowność pojazdów oraz ilość miejsc (siedzeń), o których mowa w ust. 3, określona jest na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. Pojazdy, które w wyciągu ze świadectwa homologacji lub w odpisie decyzji, o której mowa w zdaniu pierwszym, nie mają określonej dopuszczalnej ładowności lub ilości miejsc, uznaje się również za samochody osobowe, o których mowa w ust. 3.

Obowiązek homologacji pojazdów oraz możliwość zwolnienia z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji wprowadzono dnia 1 stycznia 1984r. zgodnie z art. 55 ustawy z dnia 1 lutego 1983r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 6, poz. 35). Pierwsze świadectwa homologacji typu pojazdu zostały wydane przez Ministra Komunikacji z datą 31 stycznia 1984r.

Od 1984r. producent lub importer nowych pojazdów zobowiązany był dołączyć do sprzedawanych, bądź importowanych pojazdów wyciągi ze świadectw homologacji, stanowiące dla organu rejestrującego źródło informacji o danych technicznych pojazdów.Przed rokiem 1984 obowiązywało zaświadczenie z badania technicznego stwierdzające, że pojazd odpowiada warunkom technicznym lub wyciąg z zaświadczenia dopuszczalności typu, które było ówczesnym odpowiednikiem świadectwa homologacji.

Podatnicy użytkujący pojazdy, które zostały wyprodukowane lub importowane – mają możliwość uzyskania od producenta lub importera dokumentu potwierdzającego wydanie dla danego pojazdu wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania tego świadectwa, a w związku z tym - ustalenia możliwości odliczenia kwoty podatku od towarów i usług zawartego w cenie nabywanych paliw silnikowych, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów.

Z powołanych powyżej przepisów nie wynika, aby sam brak u podatnika odpisu świadectwa homologacji lub decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, skutkował uznaniem danego pojazdu za inny pojazd samochodowy. Istotne jest, aby z homologacji wydanej dla danego typu samochodu wynikało uprawnienie, którego podatnik dowodzi, tj. że ładowność samochodu jest wyższa niż określona wzorem zawartym w art. 86 ust. 3 ustawy.

Zarówno w okresie wcześniejszym jak i obecnie świadectwa te wydaje minister właściwy do spraw transportu na podstawie wyników badań homologacyjnych potwierdzających, że dany typ pojazdu odpowiada określonym warunkom technicznym. Świadectwa te przechowywane są w Ministerstwie Infrastruktury oraz przez podmiot dla którego zostały wydane - producenta lub importera.

Podobne zasady homologacji pojazdów obowiązują w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. W sytuacji, kiedy podatnik posiada używany samochód ciężarowy z państw członkowskich Unii Europejskiej, należy wyjaśnić, że np. europejskie świadectwa homologacji przechowują odpowiednie władze homologacyjne państw członkowskich, które te świadectwa wydały oraz producent danego typu pojazdu.

W odniesieniu do pojazdów, których dopuszczalna ładowność ustalona na podstawie danych zawartych w wyciągu ze świadectwa homologacji jest równa lub większa niż dopuszczalna ładowność obliczona według wzoru zawartego w ww. art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r., podatnikom przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie paliw silnikowych wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, na zasadach ogólnych określonych w ww. ustawie o podatku od towarów i usług.

Przepis art. 88 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy dotyczący braku możliwości odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie nabywanych paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy nie ma zastosowania do pojazdów, jeżeli z danych technicznych dla danego typu pojazdu, określonych na podstawie wyciągów ze świadectwa homologacji wynika, iż posiadają kryteria konstrukcyjne samochodów ciężarowych przeznaczonych wyłącznie do przewozu ładunków.

W przypadku użytkowania samochodu ciężarowego, nie posiadającego homologacji, który w konkretnym stanie faktycznym u danego podatnika bezspornie konstrukcyjnie przeznaczony jest wyłącznie do przewozu towarów, nie ma zastosowania ww. art. 88 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów u usług, a zatem podatnik powinien dołożyć wszelkich starań, aby udokumentować fakt przysługiwania mu prawa do odliczeń.

Odpowiedzi udzielono w oparciu o przedstawiony stan faktyczny i prawny obowiązujący w dacie udzielonej odpowiedzi.