Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kołobrzegu, na pisemne zapytanie podatnika, udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza, co następuje:

Wnosząca zapytanie przedstawiła stan faktyczny, z którego wynika, że w trakcie 2004 r. zmarł jej mąż i na jej utrzymaniu pozostało dwóch studiujących synów. Starszy syn - jako student - odbywa praktyki, z których uzyskuje dochód, natomiast młodszy syn w 2004 r. nie uzyskał innych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej. Po śmierci męża zakład pracy wypłacił dla żony zmarłego i jego synów roczną premię wypracowaną przez męża w wysokości 7.085,43 zł dla każdej z osób.

Na tle takich okoliczności faktycznych wnosząca zapytanie formułuje stanowisko, iż przepisy prawa podatkowego skutkują możliwością skorzystania przez nią z preferencyjnego opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych i ustalenia podatku w podwójnej wysokości liczonej od połowy dochodów jako osoby samotniej wychowującej dzieci.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kołobrzegu stwierdza, że stanowisko to jest nieprawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego: art. 6 ust. 4 pkt 3, art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w sposób następujący:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z preferencyjnego opodatkowania mogą skorzystać osoby samotnie wychowujące w roku podatkowym dzieci pełnoletnie do ukończenia przez nie 25 lat, pod warunkiem że uczą się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym, lub w przepisach o wyższych szkołach zawodowych, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości nie powodującej obowiązku zapłaty podatku.

Na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego z chwilą jego śmierci przechodzą na spadkobierców. Do spadku nie należą jedynie prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również te prawa, które z chwilą śmierci przechodzą na oznaczone osoby, niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Prawa majątkowe to w prawie cywilnym prawa podmiotowe pozostające w ścisłym związku z ekonomicznym interesem uprawnionego. Do praw majątkowych zalicza się m.in prawo do wynagrodzenia ze stosunku pracy po zmarłym pracowniku.

Ze złożonych do zapytania załączników wynika, że zarówno wnosząca zapytanie, jak i jej dwaj synowie otrzymali z zakładu pracy zmarłego męża jego zaległe wynagrodzenie. Wynagrodzenie to zostało wypłacone na podstawie art. 63 ¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1964 r. - Kodeks pracy (tekst jedn: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

W przypadku wnoszącej zapytanie prawa majątkowe ze stosunku pracy zmarłego męża zostały wypłacone wnoszącej zapytanie i jej synom, a zatem nie weszły do masy spadkowej. W takim przypadku, wynagrodzenie po zmarłym pracowniku stanowi dla otrzymujących przychód z praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu na podstawie art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód taki należy wykazać z rocznym zeznaniu podatkowym. Kwoty te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z wskazanym wyżej art. 6 ust. 4 ustawy warunkiem niezbędnym do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania samotnych rodziców jest, aby dziecko nie osiągnęło innych dochodów z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów nie powodujących obowiązku zapłaty podatku. Ze złożonego zapytania wynika natomiast, że młodszy syn wnioskodawcy oprócz renty rodzinnej uzyskał przychód z praw majątkowych, co tym samym wyklucza możliwość wspólnego opodatkowania dochodów.