Działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w odpowiedzi na pismo jednostki z dnia 28.06.2004 r. (data wpływu 28.06.2004 r.) w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie uprzejmie informuje jak niżej:

Z przedstawionego w piśmie podatnika stanu faktycznego wynika, iż w ramach prowadzonej działalności pozyskuje, zawierając odpowiednie umowy z właścicielami gruntów, prawo do dysponowania nieruchomościami w celu budowy linii energetycznej. W roku 2003 podatnik zawarł umowę cywilnoprawną z podatnikiem VAT i wypłacił 75 % stosownego odszkodowania dla właściciela gruntu. Po 1.05.2004 r. (po uregulowaniu spraw formalno-prawnych przez właściciela gruntu) doszło do zawarcia w formie aktu notarialnego umowy ustanowienia służebności gruntowej i wypłacono pozostałe 25 % należnej kwoty wynikającej z umowy. Zapytanie podatnika dotyczy kwestii, czy odpłatne ustanowienie służebności gruntowej przez właściciela gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na gruncie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług oraz czy obowiązek podatkowy wynikający z przepisów wzmiankowanej wcześniej ustawy powstał w odniesieniu do całości, czy też - jak uważa podatnik - w stosunku do 25 % kwoty wynikającej z umowy.

1. Analizując stan prawny obowiązujący przed dniem 1.05.2004 r. stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ponadto w przepisie ust. 3 art. 2 zrównano ze sprzedażą wymienione w nim czynności. Stwierdzić jednak należy, iż wymienione powyżej przepisy swoim zakresem nie obejmowały czynności ustanowienia służebności gruntowej, co oznacza, iż sama czynność ustanowienia służebności była wyłączona spod działania powołanej wyżej ustawy. Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny (przedpłata, zaliczka, zadatek, rata), obowiązek podatkowy powstawał z chwilą przyjęcia zapłaty Na podstawie więc powyższych przepisów, w opisanym powyżej stanie faktycznym, zdaniem tutejszego organu podatkowego, obowiązek podatkowy w stosunku do kwoty wypłaconej obejmującej 75 % kwoty wynikającej z umowy, mógłby powstać z chwilą otrzymania tej części. Z treści zawartych bowiem przez podatnika z kontrahentem umów wynika, iż umowa zawarta przed 1.05.2004 r. nosi wszelkie znamiona umowy przedwstępnej, co oznacza, iż mogła być podstawa wypłacenia ww. kwoty. Ponieważ jednak ustanowienie służebności gruntowej nie podlegało opodatkowaniu w oparciu o przepisy cyt. na wstępie ustawy z dnia 8.01.1993 r., nie powstał również w tej części obowiązek podatkowy.

2. Z kolei w stanie prawnym obowiązującym po dniu 1.05.2004 r., zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535), przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawnej.

Ponadto stosownie do przepisu art. 19 ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi.

Z brzmienia powyższych przepisów wynika zatem, iż ustanowienie służebności gruntowej będzie mieścić się w zakresie cyt. przepisu art. 8 ust. 1 - sama czynność będzie więc świadczeniem usługi, a obowiązek podatkowy z tytułu jej świadczenia powstanie z chwilą wykonania usługi, chyba że zaistnieją okoliczności, o których mowa w przepisie ust. 11. Wówczas obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania części należności. Należy jednak zaznaczyć, iż obowiązek podatkowy powstanie wyłącznie w odniesieniu do 25 % kwoty należnej z tytułu zawartej umowy o ustanowienie służebności gruntowej zawartej po 1.05.2004 r., co oznacza, iż stanowisko podatnika zawarte w wymienionym na wstępie piśmie jest zgodne ze stanowiskiem tut. organu podatkowego.

Powyższej interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony w ww. piśmie Podatnika z uwzględnieniem stanu prawnego na dzień 23.07.2004 r.