Działając na podstawie przepisu art. 14a ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, w odpowiedzi na pismo z dnia 15.09.2004 r. (data wpływu do tut. Urzędu 16.09.2004 r.), uzupełnione pismem z dnia 20.09.2004 r. w sprawie powinności podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z wypłatą wynagrodzeń za pracę i z umowy cywilnoprawnej po śmierci pracownika osobom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów, udziela poniższej informacji:

Z pisma płatnika wynika, że na mocy kodeksu pracy jest on zobligowany do wypłaty na rzecz osób uprawnionych, po zmarłym pracowniku, wynagrodzenia za pracę wynikającego ze stosunku pracy, jak i wynagrodzenia wynikającego z umowy zawartej na podstawie kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) przychodem ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.Z kolei art. 63¹ ustawy z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy stanowi, iż wraz ze zgonem pracownika wygasa stosunek pracy, a powstałe w ten sposób prawa majątkowe wynikające ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika w równych częściach na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

Stosownie do postanowień art. 18 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych (...). Przepis ten nie podaje normatywnej definicji przychodów z praw majątkowych oraz nie jest katalogiem zamkniętym tych przychodów, na co wskazuje wyrażenie „w szczególności”. Tą kategorią został objęty każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem przez niego prawa o charakterze majątkowym. Płatnik wypłacający świadczenie będące realizacją prawa majątkowego określonego w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a wynikającego ze stosunku pracy, zgodnie z treścią art. 41 ust. 1 tejże ustawy, obowiązany jest pobrać zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 19 % należności niepomniejszonej o koszty uzyskania przychodów, gdyż art. 22 ust. 9 ustawy nie przewiduje dla tego przychodu żadnych kosztów. Natomiast w przypadku należności z tytułu wykonania umowy cywilnoprawnej płatnik dodatkowo winien pomniejszyć wypłacane świadczenie o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9. W obu przypadkach przychody pomniejsza się o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe. Następnie zgodnie z treścią art. 42 ust. 1 cytowanej ustawy, płatnik pobraną we wskazany sposób zaliczkę na podatek przekazuje w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją pobrano na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby płatnika, przesyłając jednocześnie deklarację według ustalonego wzoru (PIT-4). Tak więc zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych pobrane z ww. tytułów płatnik winien wykazać w deklaracji PIT-4 (wersja 15), w pozycji numer 50. Zgodnie z treścią art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym obowiązany jest do przesłania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika imiennej informacji o wysokości dochodu, sporządzonej według ustalonego wzoru (PIT-8B).

W przypadku braku małżonka oraz innych osób spełniających warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej prawa majątkowe wynikające ze stosunku pracy, jak i z umowy cywilnoprawnej wchodzą do masy spadkowej na podstawie postanowienia sądu o nabyciu spadku, a na zakładzie pracy jako wypłacającemu należności z praw majątkowych nie ciążą żadne obowiązki z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 tejże ustawy będą one wyłączone spod jej przepisów.

Niniejszej odpowiedzi udzielono w oparciu o aktualny stan prawny oraz stan faktyczny przedstawiony w zapytaniu.