Dotyczy: podatku dochodowego od osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na Pani wniosek z dnia 03.11.2004 r. (data wpływu do Urzędu 05.11.2004 r.) uzupełniony o własne stanowisko pismem złożonym w dniu 22.11.2004 r. (data wpływu do Urzędu 24.11.2004 r.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Zakopanem, stosownie do art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego:

We wniosku zwrócono się o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1) czy dokonanie przez posiadacza rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej, korzystającego dotychczas z odliczeń podatkowych, przeniesienia praw do tego rachunku na rzecz córki powoduje utratę dokonanych wcześniej odliczeń,
2) czy w przypadku nabycia przez córkę praw do rachunku oszczędnościowo - kredytowego w kasie mieszkaniowej występuje obowiązek zapłaty podatku, a jeżeli tak to w jakiej formie.

W myśl art. 27 a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000 roku, Nr 14, poz. 176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 roku: „Jeżeli podatnik korzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2 (m.in. systematyczne gromadzenie oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową), a następnie wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę (pkt 4); przeniósł uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych (pkt 5) – do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów”.
Z dniem 1 stycznia 2002 r. treść art. 27 a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych j.w., uległa zmianie, jednakże uregulowania zawarte w art. 27 a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych j.w. mają - na podstawie 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2001, Nr 134, poz. 1509) - zastosowanie do ww. zdarzeń zaistniałych po dniu 1 stycznia 2002 roku. Art. 6 ust. 1 ustawy j.w. mówi bowiem: „Przepis art. 27 a ust. 13 ustawy wymienionej w art. 1 (ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po dniu 1 stycznia 2002 r.”
Z brzmienia art. 27 a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych j.w. wynika zatem, iż jakkolwiek przeniesienie uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej na rzecz osób trzecich powoduje konieczność zwrotu uprzednio odliczanych kwot z tego tytułu, to jednak obowiązek ten nie ma to zastosowania przypadku scedowania tych praw na rzecz dzieci własnych lub przysposobionych. W tym miejscu należy jednak zauważyć, iż w momencie przeniesienia praw do rachunku oszczędnościowo-kredytowego, obowiązek ewentualnego zwrotu ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej będzie ciążył na córce, która w wyniku dokonanej cesji przejęła prawa do rachunku oszczędnościowo - kredytowego i będzie miało to zastosowanie w sytuacji, kiedy córka nie wydatkuje kwot zgromadzonych na rachunku na cele systematycznego oszczędzania.

W kwestii wystąpienia obowiązku podatkowego związanego z dokonaniem czynności polegającej na przeniesieniu prawa do rachunku oszczędnościowo - kredytowego w kasie mieszkaniowej, należy zwrócić uwagę na treść art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514), który mówi: „Zwalnia się od podatku: nabycie w drodze darowizny praw do rachunku oszczędnościowo-kredytowego przez małżonka, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo oraz osobę pozostającą faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim z posiadaczem rachunku oszczędnościowo - kredytowego w kasie mieszkaniowej, pod warunkiem przeznaczenia środków zgromadzonych na tym rachunku na cele mieszkaniowe”. Zapis ten wskazuje, iż nabycie w drodze darowizny (z przedstawionego w sprawie stanu faktycznego należy wnioskować, iż w takiej formie przekazanie praw do rachunku będzie następować) praw do rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej, korzysta ze zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku od darowizny, pod warunkiem jednak, iż środki zgromadzone na tym rachunku będą wykorzystane na cele mieszkaniowe.

W świetle zatem dokonanych ustaleń Naczelnik Urzędu Skarbowego w Zakopanem stwierdza, iż przeniesienie prawa do rachunku oszczędnościowo - kredytowego w kasie mieszkaniowej na rzecz córki nie spowoduje konieczności zwrotu dokonanych dotychczas odliczeń z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej, jednakże z chwilą dokonania cesji obowiązki wynikające z posiadania rachunku będą ciążyły na córce, która będzie zobowiązana do wydatkowania zgromadzonych na tym rachunku środków na cele systematycznego oszczędzania. Oznacza to w konsekwencji, iż w przypadku kiedy środki pieniężne nie zostaną wykorzystane na określony cel mieszkalny, to córka będzie zobowiązana do doliczenia we własnym zeznaniu podatkowym kwot faktycznych odliczeń dokonanych przez poprzedniego właściciela rachunku, w tym przypadku ojca.
Ponadto stwierdza się, iż nabywanie uprawnień do rachunku oszczędnościowo - kredytowego w kasie mieszkaniowej nie rodzi obowiązku podatkowego w myśl zapisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, jednakże warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn j.w. jest przeznaczenie środków zgromadzonych na tym rachunku na cele mieszkaniowe.