Gmina Miasta S. zwróciła się z zapytaniem o obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w przypadku zamiany nieruchomości gruntowej. Przedstawiając zapytanie, podała, iż dokonuje zamiany nieruchomości gruntowej o wartości 222.792 zł na nieruchomość stanowiącą własność Parafii Rzymsko-Katolickiej o wartości 222.800 zł. Zdaniem Gminy przy zamianie gruntów o tej samej wartości podatek VAT nie obowiązuje. W związku z tym Gmina zwraca się z zapytaniem czy od wartości 222.792 zł, która stanowi cenę zamienianej nieruchomości powinna naliczyć podatek VAT.

Naczelnik Urzędu Skarbowego, na podstawie art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w związku z wniesionym zapytaniem z dnia 8.11.2004 r. (data wpływu do urzędu 10.11.2004 r.) dotyczącym stosowania przepisów prawa podatkowego, informuje:

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Od 1.05.2004 r. grunty uznaje się za towary w rozumieniu art. 2 pkt6 cyt. ustawy o podatku VAT, zatem zamiana gruntów jest zamianą towarów, czyli odpłatną dostawą wg art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy z 11.03.2004 r. podlegającą opodatkowaniu, ponieważ w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W przypadku zamiany występuje również wynagrodzenie, którym jest otrzymanie innej rzeczy lub świadczenie usług. Oznacza to, iż w powyższym przypadku wynagrodzenie nie ma formy pieniężnej lecz jest określone w naturze.

W świetle cyt. przepisów należy stwierdzić, skoro od 1.05.2004 r. sprzedaż gruntu stanowi dostawę towarów, to podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sposób opodatkowania dostawy gruntu zróżnicowany jest w zależności od rodzaju gruntu. Ustalając właściwą stawkę dla dostawy danego gruntu należy pamiętać, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy z 11.03.2004 r. dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Tym samym zamiana pozostałych gruntów niezabudowanych będących np. gruntami rolnymi czy leśnymi nieprzeznaczonymi w planach pod zabudowę – podlega zwolnieniu. W przypadku dostawy gruntów o innych charakterze właściwą stawką jest stawka VAT 22 % dotycząca dostawy gruntu budowlanego i gruntu przeznaczonego pod zabudowę, bez względu na to, co w przyszłości ma być wybudowane na tym gruncie.

Oznacza to, iż opodatkowaniu podlega dostawa w tym i zamiana gruntów, które potencjalnie będą traktowane jako budowlane w planie miejscowego zagospodarowania przestrzennego gminy. Dlatego też decydujące znaczenie ma kwalifikacja przedmiotowych gruntów. Wskazać należy, iż na gruncie przepisów podatkowych brak jest definicji pojęcia gruntu przeznaczonego pod zabudowę. Stąd też należy posłużyć się wykładnią gramatyczną, posługując się posiłkowo definicjami z innych gałęzi prawa. Poprzez wyrażenie „grunt przeznaczony pod zabudowę” rozumieć należy zarówno te grunty, które widnieją w planie zagospodarowania przestrzennego jako przeznaczone pod zabudowę, jak i te, w stosunku do których właściciel w sposób dający się udowodnić uzewnętrznił zamiar ich przeznaczenia pod zabudowę. Kwalifikacja gruntów nie leży w kompetencji organów podatkowych lecz właściciela gruntów.

W przypadku zamiany towarów podstawę opodatkowania ustala się w oparciu o art. 29 ust. 3 i 9 cyt. ustawy o VAT. W myśl art. 29 ust. 3 cyt. ustawy jeżeli należność jest określona w naturze podstawą opodatkowania jest wartość świadczenia obliczona na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia, pomniejszonych o podatek. Z kolei w przypadku wykonania czynności, dla których nie została określona cena, podstawą opodatkowania jest również wartość towarów lub usług wg cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia pomniejszona o kwotę należnego podatku. Wynika stąd, iż podstawą opodatkowania przy zamianie towarów będzie zawsze cała wartość świadczenia podlegającego zamianie.