Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, że jest firmą spedycyjną nie posiadającą własnego transportu, świadczącą usługi spedycyjne na terenie kraju, na terenie krajów Unii Europejskiej, a także w relacjach kraje Unii Europejskiej oraz pozostałe kraje, także na terenie portów morskich.

Na terenie portów morskich Spółka wykonuje między innymi usługi związane z obsługą ładunków i statków. Obsługa ta dotyczy:

1. Pilotowania, holowania, cumowania i klarowania statków,
2. Załatwiania formalności w związku z wejściem/wyjściem statku do/z portu w urzędzie granicznym i celnym,
3. Usługi serwisowej związanej z zaopatrzeniem statku w żywność, paliwo, wywóz śmieci, zdejmowanie wód zenzowych,
4. Obciążenia za opłaty tonażowe, przystaniowe, ładunkowe na podstawie faktur otrzymanych z innych przedsiębiorstw,
5. Obsługi administracyjnej statku w zależności od zgłaszanych potrzeb,
6. Załadunek i przeładunek towarów, obsługa kontenerów,
7. Inne czynności zlecone przez zleceniodawcę.

Czynności związane z obsługą statków Spółka zleca innym firmom, część tych czynności wykonuje sama. Wymienione czynności wykonywane są przy eksporcie i imporcie towarów, a także przy obsłudze klientów z Unii Europejskiej.

Spółka od lat zwraca się o zwrot różnicy podatku naliczonego nad należnym w przyspieszonym terminie.

Nadto Spółka dokonuje importu usług. Otrzymane faktury od usługodawców zagranicznych dotyczą głównie przewozu ładunków oraz usług spedycyjnych związanych z przewozami drogą morską, transportem kolejowym i drogowym.

Na tle powyższych okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, iż:

Ad. 1

Zgodnie z art. 87 ust. 6 pkt 1, 2 i 3 ustawy warunkiem zwrotu w terminie 25 dni jest zapłata w pełnej wysokości faktur dokumentujących kwoty należności bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktur a także faktur dotyczących importu usług jeżeli w deklaracji została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji. W podobnej sprawie jeszcze przy obowiązywaniu starej ustawy ukazały się dwie sprzeczne interpretacje: w 2003r. Izba Skarbowa w Warszawie uznała, że kompensata spełnia wymóg całkowitej zapłaty faktur, podczas gdy Izba Skarbowa w Łodzi zajęła odmienne stanowisko uznając, że tylko całkowita zapłata spełnia wymóg ustawowy a kompensata tego wymogu już nie spełnia. Zdaniem Spółki kompensata spełnia wymóg całkowitej zapłaty faktur za usługi krajowe i zagraniczne, a dodatkowo upraszcza rozliczenia, poprawia płynność finansową w rozliczeniach krajowych i zagranicznych oraz obniża koszty obsługi bankowej.

Ad. 2

W przypadku opodatkowania importu usług należy zastosować stawkę podatku, jaka obowiązuje w Polsce dla tego rodzaju usług, pomijając stawki podatku, jakie Spółka stosuje w wystawianych fakturach sprzedaży. I tak dla usług przewozowych i spedycyjnych stawka wynosiłaby 22 %, a za usługi hotelowe za granicą dla zarządu Spółki – 7 % stawka VAT.

Naczelnik Zachodniopomorskiego Urzędu Skarbowego w Szczecinie stwierdza, że stanowisko to w części jest prawidłowe.

W odniesieniu do punktu 1:

Zgodnie z art. 87 ust. 6 ustawy – na umotywowany wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją podatkową urząd skarbowy jest obowiązany zwrócić różnicę podatku, o której mowa w ust. 2, w terminie 25 dni, a w przypadku kwoty, o której mowa w ust. 3 – w terminie 60 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej wynikają z:

1. Faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktury, z uwzględnieniem art. 13 ust. 1 pkt 1 Prawa działalności gospodarczej,
2. Dokumentów celnych oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,
3. Wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu usług lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji – przy czym przepis ust. 2 zdanie drugie i trzecie stosuje się odpowiednio.

Na mocy art. 66 ustawy dnia 2.07.2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808) utraciła moc ustawa z dnia 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej, natomiast zgodnie z treścią art. 86 powyższej ustawy, ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o przepisach ustawy z dnia 19.11.1999 r. - Prawo działalności gospodarczej, należy przez to rozumieć właściwe przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem w przytoczonym art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdzie zawarte jest odwołanie się do art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej, aktualnie należy je odnieść do art. 22 ust. 1 pkt1 i 2 ustawy z dnia 2.07.2004 r. - Prawo o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807), zgodnie z treścią którego dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:

1. Stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. Jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

Zatem kompensata zobowiązania wobec kontrahenta z należnością tego samego kontrahenta w trybie art. 498 i 499 kodeksu cywilnego uprawnia do ubiegania się o zwrot w przyspieszonym terminie na podstawie wniosku, o którym mowa w art. 87 ust.6 ustawy o podatku od towarów i usług, ale tylko w tej części, gdy istotnie kompensata wzajemnych zobowiązań i należności pomiędzy tymi samymi kontrahentami wyczerpuje pojęcie zapłaty należności bezpośrednio wystawcy faktur, z których te należności wynikają. Należy jednak pamiętać, że warunkiem ubiegania się o wcześniejszy zwrot podatku w trybie art. 86 ust. 6 pkt 1 ustawy jest zapłata należności bezpośrednio wystawcy faktur z uwzględnieniem przepisów art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, co oznacza, że jeśli płatność wynikająca z transakcji przekracza 15.000 euro, to bezwzględnie należy dokonać tej zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego.

Reasumując wypełnione są warunki określone w art. 86 ust. 6 pkt 1 ustawy tylko wtedy, gdy kompensowane są należności w kwocie niższej niż 15.000 euro, płatności powyżej tej kwoty muszą być realizowane za pośrednictwem rachunku bankowego.

W odniesieniu do punktu 2:

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W art. 29 ust. 17 ustawy postanowiono, że podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić, z wyjątkiem gdy na podstawie odrębnych przepisów wartość usługi zwiększa wartość celą importowanego towaru albo w przypadku gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę. Od tak ustalonej kwoty usługobiorca nalicza VAT należny z tytułu usługi, wykazując go w deklaracji jako podatek należny oraz w tym samym miesiącu (lub następnym) jako podatek naliczony do odliczenia (art. 86 ust. 10 pkt 2 i ust. 11 ustawy).

Usługobiorca ustala kwotę podatku od kwoty należnej usługodawcy, stosując do niej stawkę podatku właściwą dla tej usługi w Polsce.

Podstawowym rodzajem działalności Spółki są usługi spedycyjne. Usługi te ze względu na swój charakter zostały objęte specjalnymi zasadami opodatkowania. Miejsce świadczenia usług spedycyjnych zostało w ustawie powiązane z miejscem świadczenia usług transportowych.

Zatem zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, z zastrzeżeniem art. 28.

W myśl art. 28 ust. 5 pkt 1 ustawy w przypadku usług pośrednictwa i spedycji związanych bezpośrednio z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów – miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna. Zgodnie z art. 28 ust. 6 ustawy w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 5 ma miejsce świadczenia usługa, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Zatem jeżeli zleceniodawcą jest podmiot mający siedzibę w Polsce, a w wyniku wykonania usługi dostawa towarów odbywa się do kontrahenta wewnątrzwspólnotowego miejscem świadczenia, a zarazem opodatkowania jest terytorium kraju. Wówczas usługa spedycji powinna być opodatkowana w Polsce stawką 22 %, co wynika z art. 41 ust. 1 ustawy.

Natomiast jeżeli zleceniodawcą jest podmiot mający siedzibę w innym niż Polska kraju Unii Europejskiej i podał dla tej transakcji numer identyfikacji podatkowej, miejscem opodatkowania jest miejsce gdzie ma siedzibę podmiot, który podał dla danej transakcji numer identyfikacji podatkowej.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego. Stosownie do przepisu art. 83 ust. 3 pkt 3 ustawy usługami międzynarodowego transportu towarów są także usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej, związane z usługami, o których mowa w ust. 1 i 2 tego artykułu (tj. z usługami transportu międzynarodowego). Wówczas obniżoną stawkę 0 % należy stosować do całości wynagrodzenia należnego za usługi wykonane na podstawie określonego w umowie zakresu zlecenia.

Reasumując w przypadku usług spedycyjnych opodatkowuje się je stawką jednakową do całości wynagrodzenia należnego za wykonane usługi. Stawka podatkowa zależy od miejsca świadczenia i siedziby zleceniodawcy.

Natomiast odnośnie usług hotelowych za granicą dla zarządu Spółki jako, że miejsce świadczenia tych usług znajduje się poza terytorium kraju, dla polskiego podatnika jest to czynność nie podlegająca opodatkowaniu w Polsce.