Z pisma podatnika wynika, iż przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej jest świadczenie usług polegających na okazjonalnym przewozie osób autokarem na terenie Polski i państw Unii Europejskiej. Podatnik wnosi o udzielenie szeregu informacji dot. dokumentowania i ewidencjonowania dokonywanej sprzedaży oraz sposobu rejestracji dla celów rozliczeń z tytułu podatku VAT w zakresie przewozów okazjonalnych osób na terenie krajów Unii Europejskiej

Dla wewnątrzwspólnotowego transportu osób ustawodawca nie przewidział szczególnych regulacji w zakresie ustalania miejsca ich świadczenia. Oznacza to, że zastosowanie ma reguła ogólna przewidziana w art. 27 ust.2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), czyli miejscem opodatkowania usług transportu osób jest miejsce, gdzie się transport odbywa, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Zatem przewoźnik musi rozliczyć VAT w każdym kraju, przez który przejeżdża, a więc zarejestrować się dla celów podatku VAT (odpowiednik polskiego podatku od towarów i usług) w poszczególnych krajach Unii Europejskiej. W przedmiotowym zakresie nie jest istotne kto zleca przewoźnikowi transport osób i czy zlecający podał dla tej transakcji numer VAT UE. Zasadą jest, iż przewoźnik obowiązany jest do dokonywania rozliczeń z tego tytułu w każdym kraju, przez który przejeżdża świadcząc przedmiotową usługę.

Dla określenia miejsca świadczenia należy dzielić przebyte odległości, które są jedynym kryterium przy usługach transportu osób na terenie różnych państw członkowskich. Kryterium to dotyczy także usług ściśle związanych z usługą transportową i świadczonych wraz z nią. Całkowita kwota wynagrodzenia za usługi dodatkowe powinna być podzielona przy zastosowaniu takiego samego „klucza kilometrowego” jak dla podstawowej usługi transportowej.Jednakże, w większości państw członkowskich przewidziano szczególny, uproszczony sposób obliczania oraz poboru podatku w przypadku okazjonalnego świadczenia usług międzynarodowego przewozu osób autobusami zarejestrowanymi poza ich terytorium. Dotyczy to przypadków, gdy usługi te są realizowane przez podatników mających siedzibę poza terytorium danego kraju (w Polsce jest to § 35 i § 36 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Dz. U. nr 97, poz.970 z późn. zm.). Zasad tych nie stosuje się natomiast do podatników świadczących stałe, regularne usługi przewozu osób na terytorium innego państwa członkowskiego.

Jednocześnie tut. organ podatkowy informuje, iż w polskich przepisach prawa podatkowego brak regulacji dot. okazjonalnego przewozu osób autokarem na terenie innych państw członkowskich, wykonywanego przez podatnika podatku od towarów i usług.Zgodnie z przepisem art. 41 ust. 2 ustawy o VAT, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%. W pozycji 144 tego załącznika ustawodawca wymienił usługi pasażerskiego transportu lądowego, do których zalicza się również okazjonalny przewóz osób autokarem, zatem powyższa usługa wykonywana na terenie kraju podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 7%.

Ponadto wyjaśnia się, iż w ustawie o podatku od towarów i usług zdefiniowane zostało pojęcie usług transportu międzynarodowego, przez które w myśl przepisu art. 83 ust. 3 pkt 2, rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania osób środkami transportu morskiego, lotniczego i kolejowego :a) z miejsca wyjazdu na terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju,b) z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu na terytorium kraju,c) z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt).

Powyższe usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stawką podatku w wysokości 0% ( art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT). W definicji tej ustawodawca nie wymienił usług transportu drogowego, których zatem nie zalicza się do usług międzynarodowego transportu. Ustawa z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług nie przewiduje szczegółowej regulacji dla przewozów drogowych osób, zatem należy przyjąć, iż usługi transportu pasażerskiego drogowego (w tym okazjonalnego przewozu osób autokarem) realizowane między poszczególnymi krajami Unii Europejskiej, czy też krajami trzecimi podlegają zasadom wynikającym z cytowanego powyżej przepisu art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy, w myśl którego miejscem świadczenia usług transportu drogowego jest miejsce , gdzie faktycznie się odbywa, z uwzględnieniem przebytych odległości. W Polsce zatem podlega opodatkowaniu tylko ta część usługi, która odpowiada odległości przebytej w Polsce, przy zastosowaniu obowiązującej stawki podatku od towarów i usług w wysokości 7%.

Podatnik świadcząc usługi zobowiązany jest do wystawiania faktur VAT. Zasady ich wystawiania regulują przepisy art. 106 ustawy o VAT oraz § 12-30 ww. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...). Podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (art. 106 ust. 4 ustawy), za wyjątkiem przypadku, gdy osoba taka zażąda faktury VAT.W myśl art. 109 ust. 3 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję, w której rejestruje wystawione faktury i która zawiera dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej , o której mowa w art. 99 ww. ustawy.Ponadto wskazuje się na przepis art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy sprzedający towary i świadczący usługi, w tym również w zakresie handlu i gastronomii na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych, są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Jak wynika z powyższego, przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie przewidują możliwości ewidencjonowania faktur VAT za pomocą urządzeń fiskalnych.Z uwagi na fakt, iż przepisy prawa podatkowego obowiązujące w Polsce nie zawierają regulacji w zakresie rozliczeń podatkowych na terenie innych państw członkowskich, podatnik w przedmiotowym zakresie winien ustalić je w administracjach podatkowych poszczególnych państw, na terenie których świadczy usługi okazjonalnego przewozu osób. Bliższych informacji w tym zakresie można uzyskać na stronach internetowych Ministerstwa Finansów – www. mf.gov.pl.