Stan faktyczny:

Podatnik świadczy na rzecz jednego kontrahenta zagranicznego - spółki portugalskiej, usługi polegające na projektowaniu systemów elektronicznych i opracowywaniu dokumentacji wytworzonych projektów przy pomocy programów komputerowych. Usługi zostały zaklasyfikowane przez Urząd Statystyczny w Łodzi do grupowania PKWiU 74.20.35-00.00 „Usługi projektowania technicznego dla procesów przemysłowych i produkcyjnych”.

Zgodnie z umową, usługobiorcy sprzedawane są za wynagrodzeniem za dany projekt - wszelkie prawa własności intelektualnej związane z projektem (prawa autorskie, patentowe, licencyjne).

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ustawa z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) zwana dalej ustawą, wprowadza szereg szczegółowych regulacji z tytułu rozliczania podatku VAT przy wykonywaniu usług, w tym zasady określania miejsca świadczenia usług i tym samym miejsca ich opodatkowania.

Podatnik w przedstawionym stanie faktycznym świadczy na rzecz kontrahenta unijnego usługi projektowania systemów elektronicznych PKWiU 74.20.35-00.00.

Zgodnie z art. 27 ust.3 pkt 2 ustawy w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Ustawodawca w art. 27 ust. 4 ustawy wymienia usługi do których ma zastosowanie powyższa regulacja; i tak w art. 27 ust. 4 pkt 3 wymienia usługi : prawnicze, rachunkowo-księgowe, badania rynków i opinii publicznej, doradztwa w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej i zarządzania (PKWiU 74.1); przetwarzania danych i dostarczania informacji; architektonicznych i inżynierskich (PKWiU 74.2) – z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 1; tłumaczeń.

Skoro Podatnik świadczy usługę projektowania systemów elektronicznych zaklasyfikowaną w PKWiU 74.20.35-00.00 na rzecz podatnika z terytorium Wspólnoty to miejscem świadczenia usługi i tym samym miejscem opodatkowania będzie miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności (stały adres lub miejsce zamieszkania)-w tym przypadku Portugalia.

Podatnik zgodnie z art. 106 ust. 2 ustawy oraz § 30 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004r w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U.97 poz.971) – ma obowiązek wystawić fakturę VAT dokumentującą wykonanie ww. usługi, faktura VAT nie będzie zawierała kwoty podatku od towarów i usług.

Co do zasady wyrażonej w art.86 ust.8 pkt 1 ustawy podatnicy mają również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust.2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Zgodnie z art. 87 ust.5 ustawy na umotywowany wniosek, podatnikom dokonującym dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży opodatkowanej przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art.86 ust.8 pkt 1 w terminie określonym w ust. 4, tj. 60 dni od dnia złożenia rozliczenia.

W niniejszej sprawie Podatnikowi na umotywowany wniosek przysługuje prawo do zwrotu podatku, pod warunkiem jednakże posiadania faktur lub dokumentów celnych oraz dokumentów z których wynika związek podatku naliczonego z wykonywanymi usługami.

Dla uzyskania zwrotu podatku, wraz z umotywowanym wnioskiem Podatnik składa deklarację podatkową VAT-7. W deklaracji Podatnik nie wykazuje obrotu z tytułu świadczonych usług projektowania systemów elektronicznych dla spółki portugalskiej; wykazuje natomiast w części D.2 nabycie towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego o której mowa w art.86 ust.8 pkt 1 ustawy; równocześnie zaznacza w części F „Informacje dodatkowe” poz.56/1 właściwy kwadrat, że w okresie rozliczeniowym wykonywał czynności o których mowa w art.86 ust.8 pkt 1 ustawy.

Dodatkowo : gdyby Podatnik świadczył usługę projektowania systemów elektronicznych PKWiU 74.20.35-00.00 na rzecz kontrahenta unijnego, jednakże niebędącego podatnikiem – wówczas miejscem świadczenia usługi i miejscem opodatkowania będzie zgodnie z art. 27 ust.1 ustawy tj. zasady ogólne - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności, a w przypadku braku siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania.

Polski podatnik w takim przypadku ma obowiązek udokumentować usługę fakturą VAT na ogólnych zasadach według stawki właściwej dla danej usługi w Polsce.