INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19.07.2012 r. (data wpływu 27.07.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę pośrednictwa w ściągnięciu długów nabytą w celu wykonywania usługi zarządzania spółką – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27.07.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę pośrednictwa w ściągnięciu długów nabytą w celu wykonywania usługi zarządzania spółką.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W., dalej zwana „Spółką”, jest obecnie właścicielem ok. 90% udziałów w X w upadłości (dalej „X”). W listopadzie 2011 roku Spółka miała 67% udziałów. W chce odzyskać X jako normalnie działającą spółkę, której będzie następnie świadczyć usługi zarządzania, obejmujące w szczególności zarządzanie płynnością finansową X. Spłacenie wierzycieli (czemu służyć ma również dokapitalizowanie X przez Spółkę) nie wyklucza dochodzenia przez wierzycieli X zapłaty odsetek już po zakończeniu tego postępowania. Aby Spółka mogła skutecznie zarządzać płynnością finansową X niezbędnym było nabycie od wierzycieli X długów tej Spółki. Bez tego zapewnienie X płynności finansowej po zakończeniu postępowania upadłościowego byłoby niemożliwe. Z perspektywy świadczenia X w przyszłości usług zarządzania, działanie takie było niezbędne.

W grudniu 2011 r., styczniu i lutym 2012 r. Spółka podniosła kapitał X o kwotę ok. 4500000 PLN. Celem podwyższenia kapitału było umożliwienie syndykowi spłaty zobowiązań i zakończenie postępowania upadłościowego. W ramach czynności przygotowawczych do świadczenia usług zarządzania X, Spółka przystąpiła również do skupowania wierzytelności wobec X. Celem nabycia wierzytelności nie było osiągnięcie zysku na transakcji obrotu tymi wierzytelnościami, ponieważ spłata tych wierzytelności nastąpi w istocie ze środków Spółki, które Spółka wpłaciła na podwyższenie kapitału X. Kapitał został przez Spółkę podwyższony po to, aby móc ukończyć postępowanie upadłościowe i umożliwić X dalszy rozwój - a więc przede wszystkim spłacić wierzycieli. Spółka podniosła kapitał X, ponieważ zamierza aktywnie zarządzać tą spółką (usługi wykonywane za wynagrodzeniem) po zakończeniu upadłości - między innymi w zakresie wynajmu nieruchomości oraz prowadzenia inwestycji budowlanych na gruncie tej spółki. W zakres usług zarządzania wchodzić będzie również zarządzenie płynnością finansową, a z tego wynika zarządzanie zobowiązaniami, w skład którego wchodzi także, między innymi ochrona przed odsetkami za okres upadłości.

Z powyższych względów konieczne było przejęcie kontroli nad wierzytelnościami wobec X, co nastąpiło poprzez nabycie tych wierzytelności przez Spółkę. Ponieważ Spółka nie chciała występować wobec pierwotnych wierzycieli we własnym imieniu, konieczne było zaangażowanie osoby trzeciej, która nabędzie przedmiotowe wierzytelności we własnym imieniu, a następnie odprzeda je Spółce. Realizując powyższe zamierzenie Spółka zawarła w dniu 9 stycznia 2012 r. z P (dalej P) umowę przelewu wierzytelności. Przedmiotem umowy było nabycie od P wierzytelności w stosunku do X. P nabył wcześniej te wierzytelności od pierwotnych wierzyciel X. Na podstawie umowy z P z dnia 10 lutego 2012 r. Spółka nabyła od P kolejną wierzytelność w stosunku do X (również nabytą wcześniej przez P od pierwotnego wierzyciela X). Intencją Spółki było skupienie za pośrednictwem P wierzytelności wobec X (nie jest to wyraźnie wskazane w treści powołanych wyżej umów, ale zostało ujawnione P). Spółka nabyła od P wierzytelności po cenie netto niższej od ich wartości nominalnej. P wystawił faktury VAT, w których doliczył do ceny wierzytelności podatek od towarów i usług według stawki 23%. W zakresie czynności objętych ustawą o podatku od towarów i usług, Spółka wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane. Spółka nabyła wierzytelności w celu wykonywania na rzecz X usług zarządzania po zakończeniu postępowania upadłościowego. Po zakończeniu postępowania upadłościowego wierzytelności wobec X, nabyte od P, zostaną zrestrukturyzowane.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT wystawionych w wykonaniu powyższych umów przez P...

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie wierzytelności wobec X od P. Jak wskazano w stanie faktycznym aby Spółka mogła skutecznie zarządzać płynnością finansową X, niezbędnym było nabycie od wierzycieli X długów tej Spółki. Bez tego zapewnienie X po zakończeniu postępowania upadłościowego byłoby niemożliwe. Z perspektywy świadczenia X w przyszłości usług zarządzania, działanie takie było niezbędne, a zatem warunek bezpośredniego związku nabycia usług od P z wykonywaniem czynności opodatkowanych jest spełniony.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Ponieważ wierzytelność nie może być uznana za towar, a opisane w stanie faktycznym umowy tworzą stosunek prawny między Spółką i P, w którym określone są wzajemne świadczenia stron, czynność taka musi być kwalifikowana jako odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Jak opisano w stanie faktycznym, po zakończeniu postępowania upadłościowego Spółka dokona restrukturyzacji tych wierzytelności, co w efekcie doprowadzi do ich zaspokojenia lub wygaśnięcia. Nabycie usługi od P wykazuje bezpośredni związek z czynnościami opodatkowanymi, które Spółka będzie wykonywała na rzecz X po zakończeniu postępowania upadłościowego. W zakres usług zarządzania wchodzić będzie również zarządzanie płynnością finansową, a z tego wynika zarządzanie zobowiązaniami, w skład którego wchodzi także, między innymi, ochrona przed odsetkami za okres upadłości. Przyszła usługa Spółki świadczona na rzecz X, polegająca na zarządzaniu tą spółką, będzie obejmowała różne czynności, w tym ochronę przed wierzycielami X, których roszczenia o wypłatę odsetek nie zostały zaspokojone w trakcie postępowania upadłościowego. Nabywając usługi od P Spółka podejmuje działania przygotowawcze, polegające na przejęciu wierzytelności w stosunku do X, co w przyszłości pozwoli na zarządzanie płynnością finansową tej spółki. Za usługę wchodzącą w skład zarządzania X Spółka będzie otrzymywała wynagrodzenie opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Elementem czynności, za które to wynagrodzenie będzie przysługiwało Spółce jest również ochrona przed wierzycielami dochodzącymi roszczeń odsetkowych. Dla wykonania takiej usługi (opodatkowanej) Spółka musi nabyć wierzytelności w stosunku do X od pierwotnych wierzycieli. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie przewiduje dla usług, jakie Spółka będzie świadczyć dla X zwolnienia z opodatkowania. Usługi zarządzania korzystają ze zwolnienia od podatku wyłącznie w zakresie uregulowanym w art. 43 ust 1 pkt 12 tej ustawy. Przepis ten nie będzie miał zastosowania do usług, jakie Spółka będzie świadczyć X. Jak wskazano w interpretacji indywidualnej z dnia 4 listopada 2011 r. znak IPPP1/443-1217/11-4/PR (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie): „W pierwszej kolejności należy przeanalizować zwolnienie od podatku VAT jakie wynika z treści przytoczonego na wstępie art. 43 ust 1 pkt 12 lit. f ustawy, gdzie ustawodawca wyszczególnił konkretne przesłanki jakie muszą być łącznie spełnione aby można było daną usługę zarządzania objąć zwolnieniem od podatku. I tak, po pierwsze aby mówić o zwolnieniu, dane usługi muszą być uznane za usługi zarządzania, gdzie na potrzeby omawianej regulacji ustawodawca sformułował legalną definicję, co należy rozumieć pod pojęciem usług zarządzania. W myśl ust. 8 art. 43, usługami zarządzania są usługi zarządzania aktywami, dystrybucja tytułów uczestnictwa, tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi, prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów oraz przechowywanie aktywów. Kolejno, przedmiotem zarządzania muszą być nie każde, lecz tylko konkretnie wymienione przez ustawodawcę podatkowego aktywa, takie jak obowiązkowy system rekompensat, fundusze rozliczeniowe utworzone na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także w dalszej części normy prawnej jest mowa o innych środkach i funduszach, przy czym położono nacisk na cel ich gromadzenia i tworzenia - zabezpieczenie prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów (aktualnie obowiązującej ustawie z dnia 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi). Co istotne, aby możliwym było zastosowanie zwolnienia w trybie w/w przepisu, koniecznym jest aby środki i fundusze, o których mowa powyżej były gromadzone lub tworzone przez konkretne podmioty tj. partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozrachunkową, przy czym w celu odczytania co należy rozumieć pod tymi pojęciami ustawodawca podatkowy odsyła do ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

(…) Z kolei, usługi zarządzania środkami własnymi C, przeznaczonymi na wspomaganie płynności rozliczeń transakcji zawieranych na rynku regulowanym, dokonywanych przez C w ramach jej działalności, w wysokości, w jakiej zostały przekazane w celu zarządzania nimi przez Wnioskodawcę (pkt 1), a także środki Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych C., nie będą korzystały ze zwolnienia, wobec czego, z uwagi na fakt, iż ustawodawca nie przewidział dla tych usług stawki preferencyjnej, na mocy art. 41 ust. 1 ustawy zastosowanie znajduje podstawowa stawka podatku VAT w wysokości 23%”

Art. 88 ust. 3a przewiduje, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. W odniesieniu do wynikającego z tej regulacji wyłączenia prawa do odliczenia podatku naliczonego, zdaniem Spółki usługa P podlega opodatkowaniu i nie jest od podatku od towarów i usług zwolniona.

P dokonał zbycia wierzytelności nabytych uprzednio od pierwotnych wierzycieli X, zatem przedmiotem obrotu nie będzie zbycie wierzytelności własnych P. Zbycie wierzytelności stanowi w takich okolicznościach świadczenie usług (por. interpretację indywidualną z dnia 17 czerwca 2008 r. znak ITPP2/443-274/08/EŁ, Izba Skarbowa w Bydgoszczy). Nie ulega również wątpliwości, że Spółka nie może być uznana w przedmiotowej sprawie za świadczącego usługę. Poza zapłaceniem ceny wierzytelności (niższej od jej wartości nominalnej) nie otrzymuje od P żadnego wynagrodzenia. W świetle wyroku NSA w składzie siedmiu sędziów z dnia 19 marca 2012 r. sygn. I FPS 5/11 Spółka nie może być zatem traktowana jak usługodawca. Zważywszy jednak, że przedmiotem obrotu są wierzytelności nabyte przez P i istnieje stosunek prawny łączący strony, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń, w przedmiotowym przypadku to P musi być traktowany jako podmiot świadczący usługę na rzecz Spółki. Ma to również uzasadnienie w ekonomicznej treści transakcji, bowiem nabycie od P przedmiotowych usług miało na celu skoncentrowanie wierzytelności wobec X w rękach udziałowca tego podmiotu (Spółka).

Czynność P nie jest również od podatku zwolniona. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004r., zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Przepisu tego nie stosuje się jednak do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu,
2. usług doradztwa,
3. usług w zakresie leasingu,
   
   

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie definiuje czynności ściągania długów. Definicji takiej nie zawiera również prawo wspólnotowe. Co jednak istotne, ustawa o podatku od towarów i usług zwalania od podatku również usługi pośrednictwa dotyczące długów, wyłączając ze zwolnienia czynności ściągania długów, w tym factoringu (w konsekwencji także pośrednictwo w ściąganiu długów).

Co prawda przedmiotem czynności P są wierzytelności (długi), to jednak opisane w stanie faktycznym okoliczności powodują, że czynności P na podstawie opisanych umów, nie mieszczą się w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług. Nabycie przez Spółkę usług od P miało bowiem na celu skupienie z rynku wierzytelności od pierwotnych wierzycieli X (Spółka kontroluje X). P wykonywał zatem usługę, której celem było w istocie (biorąc pod uwagę zamiar Spółki) doprowadzenie do wyegzekwowania przez Spółkę wierzytelności wobec X, nabytych za pośrednictwem P od pierwotnych wierzycieli. Oceniając zawarte umowy również w kontekście intencji Spółki, należy przyjąć, że P nabywając wierzytelności wobec X od pierwotnych wierzycieli tej spółki, a następnie dokonując ich odprzedaży Spółce, wykonał dla Spółki usługę w zakresie pośrednictwa w ściągnięciu długów. Przy czym podmiotem, który będzie windykował (w przedmiotowym przypadku restrukturyzował) długi X będzie Spółka (udziałowiec X). P zwolnił zaś Spółkę z konieczności nabywania wierzytelności wobec X od pierwotnych wierzycieli. P otrzymał od Spółki wynagrodzenie zwarte w cenie wierzytelności. Ponieważ umowy opisane w stanie faktycznym nie wyodrębniają wyraźnie z ceny wierzytelności jakiejkolwiek kwoty tytułem wynagrodzenia za nabycie we własnym imieniu, ale na rzecz Spółki wierzytelności wobec WBP od pierwotnych wierzycieli, P zasadnie doliczył do kwoty netto (ceny wierzytelności) podatek należny. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. W przedmiotowej sprawie świadczenie należne P od Spółki obejmowało również cenę wierzytelności. Biorąc powyższe pod uwagę usługa P na rzecz Spółki, polegająca na przelewie wierzytelności wobec X, nabytych uprzednio przez P od pierwotnych wierzycieli X, stanowiła odpłatne świadczenie usług, wyłączone ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W konsekwencji z otrzymanych od P faktur VAT Spółka może odliczyć podatek naliczony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.