Podatniczka pismem z dnia 06 stycznia 2005r. zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań – Śródmieście z prośbą o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, dotyczącego rozliczenia rocznego za 2004rok, zadając następujące pytania:

1. Czy za 2004 r. może rozliczyć sie jako samotna matka, jeżeli samotnie wychowuje małoletniego syna oraz pełnoletnią, uczącą się córkę, pobierającą rentę po zmarłym ojcu i uzyskującą niewielkie dochody z tytułu umowy zlecenia...

2. Czy za 2004 r. musi złożyć PIT za męża zmarłego w kwietniu 2004 r., wykazując jego dochody uzyskane w I kwartale...

Pismem z dnia 17 stycznia 2005r. uzupełniono wniosek o znaki opłaty skarbowej, zajęto własne stanowisko w sprawie, złożono oświadczenie, że w w/w sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Na podstawie przedstawionego stanu faktycznego ustalono, iż w kwietniu 2004 roku zmarł mąż podatniczki. Między małżonkami istniała wspólność majątkowa małżeńska. Podatniczka, od śmierci męża, samotnie wychowuje dwoje dzieci: 19 letnią córkę, uczącą się w liceum oraz 16 letniego niepełnosprawnego syna. Córka Podatniczki uzyskała w 2004 roku dochody z tytułu renty po zmarłym ojcu oraz dochody z tytułu umów zleceń.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

1.dzieci małoletnie,

2.dzieci, bez względu na ich wiek, na które, zgodnie z odrębnymi przepisami, pobierany był zasiłek pielęgnacyjny,

3.dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym, lub w przepisach o wyższych szkołach zawodowych, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości nie powodującej obowiązku zapłaty podatku

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7; z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W 2004 roku podatniczka samotnie wychowywała małoletniego syna, dlatego też może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Nie jest istotne, ile dzieci ma na utrzymaniu samotny rodzic. Podatek w podwójnej wysokości, ale od połowy dochodów, płaci się, wychowując samotnie zarówno jedno dziecko, jak i dwoje lub więcej.

W przypadku, gdyby podatniczka wychowała samotnie tylko pełnoletnie dziecko, prawo do preferencyjnego opodatkowania przysługiwałoby po spełnieniu warunków określonych w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodać należy, iż w zeznaniu rocznym składanym przez rodzica nie uwzględnia się dochodów dziecka pełnoletniego. Zgodnie z art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jedynie dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku dolicza się do dochodów rodziców lub dochodów osób, o których mowa w art. 6 ust. 4, chyba, że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Córka podatniczki, pobierająca rentę po zmarłym ojcu i uzyskująca dochody z tytułu umów zleceń, jest odrębnym podatnikiem i winna złożyć własne zeznanie podatkowe za 2004 rok, wykazując wszystkie uzyskane dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W tej sytuacji nie ma znaczenia wysokość dochodów uzyskanych w 2004r. przez córkę.

Istotna zmiana obowiązujących przepisów dot. opodatkowania małżonków została wprowadzona nowelą z dnia 18 listopada 2004r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 263, poz. 2619). Dotychczas wdowy i wdowcy nie mieli prawa do małżeńskiego preferencyjnego opodatkowania za rok, w którym stracili małżonka, a także gdy zmarł on w roku następnym, ale przed złożeniem zeznania podatkowego. Teraz mogą korzystać z tej preferencji na podstawie art. 6a wprowadzonego w/w nowelą (art. 1 pkt 3) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od 2005 r. Przepis ten, zgodnie z art.8 ust. 1 pkt 1 w/w zmiany do ustawy, ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2004r. Zgodnie z w/w art. 6a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

1)zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego,

2) pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.

Przepis ten przyznaje prawo do preferencyjnego opodatkowania osobom, których małżonek zmarł w roku podatkowym albo w roku następnym, ale przed złożeniem zeznania podatkowego za rok poprzedni.

Zatem podatniczce przysługuje za 2004 rok prawo do rozliczenia dochodów wspólnie z dochodami zmarłego małżonka, jak i w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.Wybór sposobu opodatkowania należy do podatnika.

Przepisy rozdziału 14 Ordynacji podatkowej w art. 97-106 określają także zasady następstwa prawnego oraz odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy. Zgodnie z art. 104 Ordynacji podatkowej jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty. Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków. Po upływie terminu, o którym mowa w § 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę. Zgodnie z art. 105 § 2 Ordynacji podatkowej przypadające na rzecz spadkodawcy nadpłaty oraz zwrot podatków, a także oprocentowanie z tych tytułów zwracane są poszczególnym spadkobiercom w proporcji określonej w ich zgodnym oświadczeniu woli, pod warunkiem złożenia w organie podatkowym:

1) prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku,

2) zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale tych należności.

Zatem rozliczenie zmarłego męża możliwe jest w przypadku posiadania prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, ponieważ w przypadku śmierci podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych brak jest osoby uprawnionej do złożenia rocznego zeznania podatkowego.

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia, jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.