W odpowiedzi na pismo z dnia 6.05.2004 r. (data wpływu do urzędu – 30.09.2004 r.) w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, w myśl przepisu art. 14a § 1 – 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie uprzejmie informuje:

Pytanie jednostki dotyczy rozstrzygnięcia następującej kwestii: czy w przypadku, gdy wnioskodawca został zobowiązany wyrokiem Sądu z 15.10.2003 r. do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu sądowym, na rzecz powoda i zobowiązanie to zostało uregulowane bezpośrednio do rąk pełnomocnika procesowego na podstawie wezwania skierowanego do wnioskodawcy przez kancelarie prawną, to czy kancelaria prawna ma obowiązek wystawić fakturę VAT lub rachunek uproszczony na rzecz wnioskodawcy potwierdzając fakt spełnienia świadczenia. Według stanowiska wnioskodawcy obowiązek taki na kancelarii prawnej spoczywa.

Rozstrzygając przedmiotową kwestię należy stosować przepisy obowiązującej do końca kwietnia 2004 r. ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym z dnia 8.01.1993 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) – zwanej dalej ustawą - oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia wykonawcze.

Pomoc prawna, w postaci zastępstwa procesowego, świadczona przez kancelarie prawne, w wymienionej ustawie o VAT jest traktowana jako usługa prawnicza, która zgodnie z określonym w art. 2 zakresem przedmiotowym ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wyjątek stanowią usługi adwokackie i radcowskie, dotyczące spraw cywilnych i karnych prowadzonych z urzędu, które były zwolnione z opodatkowania na podstawie § 67 pkt 16 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.03.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.). Kwota otrzymanego wynagrodzenia za zastępstwo procesowe, jako wynagrodzenie za świadczenie usług przez podatnika podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu stawką podstawową – 22 %. Wykonaną usługę zastępstwa procesowego kancelaria prawna, w przypadku, gdy jest podmiotem niekorzystającym ze zwolnienia określonego w art. 14 ust 1, 5 i 6 ustawy, może udokumentować jedynie wystawiając fakturę (art. 32 ust. 1 ustawy). Na podstawie nowelizacji ustawy obowiązującej od dnia 1.01.2000 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 95, poz. 1100) zniesiono możliwość dokumentowania transakcji rachunkami uproszczonymi.

Jednakże w rozpatrywanej sytuacji nabywcą usługi, czyli podmiotem uprawnionym do otrzymania faktury, jest firma reprezentowana w sądzie przez kancelarię prawną. Spółka, wobec której zasądzono zwrot kosztów procesowych, ma obowiązek wpłacić zasądzone kwoty na podstawie posiadanego prawomocnego wyroku sądu. Zdaniem tut. organu fakt dokonania wpłaty kosztów zastępstwa procesowego bezpośrednio na rachunek kancelarii prawnej, zgodnie z otrzymanym wezwaniem do zapłaty, nie tworzy jakiejkolwiek więzi między wpłacającym a kancelarią prawną - występującą jako pełnomocnik procesowy strony - mogącej być podstawą do wystawienia faktury.