Stan faktyczny:

Podatnik przez okres trzech lat otrzymywał z Niemiec z tytułu wypadku przy pracy tymczasową rentę odszkodowawczą. Od dnia 1.06.2004r. zastąpiono ją rentą na czas nieokreślony. Świadczenia pieniężne podatnik otrzymuje za pośrednictwem banku.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Stosownie do treści art. 3 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz.176 z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony

obowiązek podatkowy).

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 4a ustawy z dnia 26 lipca 1991r. przepisy art. 3 ust. 1 i 2a stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Umowa zawarta między Polską Rzeczypospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1975r. Nr 31, poz.163 późn. zm.) nie zawiera artykułu dotyczącego rent i rent o charakterze odszkodowawczym. W art. 19 tej umowy zostały ujęte zawarte pomiędzy stronami uzgodnienia z których wynika, że dochody nie wymienione wyraźnie w poprzednich artykułach osób mających miejsce

zamieszkania lub siedzibę w Państwie Umawiającym się mogą być opodatkowane tylko w tym państwie.

W takim przypadku, jeśli w Niemczech nie został pobrany podatek, wówczas opodatkowaniu w Polsce podlegają uzyskane z zagranicy przedmiotowe świadczenia.

Otrzymane świadczenia – renty stosownie do postanowień art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym gdyż nie zostały wymienione w art. 21, 52 i 52a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione od podatku.

W katalogu zwolnień enumeratywnie wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. zwolnione z podatku dochodowego są następujące renty:

• renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (art. 21 ust. 1 pkt 2);
• odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość (art. 21 ust. 1 pkt 3c);
• otrzymywane z zagranicy renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego (art. 21 ust. 1 pkt 74 lit. a);
• renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, (art. 21 ust. 1 pkt 74 lit. c);
• renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, (art. 21 ust. 1 pkt 75);
• dochody z tytułu emerytur lub rent otrzymywanych przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów (art. 21 ust. 1 pkt 100);

Odnośnie rent zagranicznych jedynie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 91 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. zwolnione od podatku dochodowego są wypłacone, za pośrednictwem płatnika, przy emeryturach i rentach zagranicznych podwyżki (zwiększenia) mające charakter dodatków rodzinnych, pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu stwierdzającego wysokość podwyżki.

Natomiast wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy z dnia 26 lipca 1991r. odszkodowania w postaci renty korzystają ze zwolnienia w podatku dochodowym jeżeli zostały otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego, rozumianego jako przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) a nie przepisów prawa zagranicznego.

Stosownie do art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. bank jako płatnik jest obowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłaty emerytur i rent z zagranicy, a zgodnie z art. 37 ust. 3 tej ustawy dokonywać rocznego obliczenia podatku oraz sporządzać w terminie do końca lutego po upływie roku podatkowego i w tym samym terminie przekazywać je podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.