Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wieliczce działając na podstawie art. 14a par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na zapytanie w przedstawionym stanie faktycznym dnia 02.11.2004 r. Informuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w artykule 23 w/w ustawy. Stosownie do zapisu art. 23 ust. 1 pkt. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztem uzyskania przychodów są wierzytelności nieściągalne, w stosunku do których spełnione zostały jednocześnie dwa warunki:
1) wierzytelności te uprzednio na podstawie art. 14 ustawy zostały zarachowane jako przychody należne,
2) nieściągalność tych wierzytelności została uprawdopodobniona.

Sposoby uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności określa art. 23 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy. W myśl tego przepisu nieściągalność wierzytelności może być udokumentowana:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2) postanowienie sądu o:
a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

W przypadku pierwszego dłużnika podatnik spełnił równocześnie dwa warunki uprawniające do zaliczenia w koszty uzyskania przychodu wierzytelności nieściągalnych, a mianowicie zaliczył je wcześniej do przychodów należnych i posiada postanowienie wydane przez organ egzekucyjny o umorzeniu postępowania wobec bezskutecznej egzekucji z powodu braku majątku u dłużnika. Kosztem uzyskania przychodu jest wartość netto wierzytelności nieściągalnej, ponieważ należny podatek od towarów i usług, na podstawie art. 14 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym, nie stanowi przychodu należnego. Wierzytelność stanowi koszt okresu, w którym została uprawdopodobniona jej nieściągalność. Należało zatem ująć ją w podatkowej księdze przychodów irozchodów w miesiącu czerwcu 2004 r. tj. w miesiącu, w którym została udokumentowana jej nieściągalność.

Natomiast w przypadku drugiego dłużnika przepisy art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym pozwalają na zaliczenie w koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zaliczone do przychodów należnych i których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Nieściągalność tych wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnione w szczególności w przypadkach wymienionych w art. 23 ust. 3 w/w ustawy.M.in. nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną gdy została ogłoszona upadłość dłużnika obejmująca likwidację majątku.W Pana sytuacji ma zastosowanie przepis art. 23 ust. 1 pkt. 21 w związku z art. 23 ust. 3 pkt 1 ustawy, a więc winien być utworzony odpis aktualizacyjny w formie protokołu i na tej podstawie wierzytelność nieściągalna zaliczona w koszty uzyskania przychodów w wartości netto, po otrzymaniu postanowienia Sądu o ogłoszeniu upadłości.
W przypadku otrzymania wierzytelności zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania jako nieściągalne, należy zaliczyć je do przychodu z działalności gospodarczej.
Informacji udzielono w oparciu o stan prawny obowiązujący na dzień udzielenia niniejszej informacji.