Dnia 15 lutego 2005r. do tutejszego organu podatkowego wpłynął wniosek płatnika z zapytaniem:

1) Czy należy opodatkować rekompensatę pieniężną jaką otrzymuje ławnik za czas wykonywania czynności w sądzie na podstawie art. 172 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.)

2) W jakiej informacji o dochodach wykazać wypłacone w 2004r. rekompensaty ławników (PIT 8B/11 czy PIT R)

W dniu 24 lutego 2005r.uzupełniono wniosek o przedstawienie własnego stanowiska w sprawie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w myśl ustawy z dnia 27 lipca 2001r. prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) ławnicy z tytułu pełnienia swoich funkcji otrzymują:

- na podstawie art.172 § 3 ustawy rekompensatę pieniężną za czas wykonywania czynności w sądzie

- na podstawie art.173 ustawy diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu (dotyczy ławników zamieszkałych poza siedzibą sądu)

Wysokość rekompensaty pieniężnej za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika wynosi 3% kwoty bazowej, stanowiącej podstawę ustalania wynagrodzenia zasadniczego asesora sądowego i wynosi w 2004r. 51,53zł a w 2005r. 53,08 zł za jeden dzień uczestnictwa w czynności sądowej. Art. 172 § 2 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych określa, że za czas zwolnienia od pracy ławnik zachowuje prawo do świadczeń wynikających ze stosunku pracy z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Wynagrodzenie to rekompensowane jest przez Skarb Państwa poprzez zwrot utraconych zarobków do wysokości określonej w art. 172 § 4 przedmiotowej ustawy.

Płatnik, przy wypłacie rekompensat ławnikom, nie dokonywał potrąceń zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, stosując się do pisma Ministerstwa Finansów z dnia 11 lutego 1992r.

Zdaniem płatnika, rekompensaty pieniężne wypłacane ławnikom nie powinny podlegać opodatkowaniu. Samo przyjęcie sformułowania rekompensata przez ustawodawcę nie jest właściwe ponieważ dla osób pełniących funkcje ławnika i pozostających równocześnie w stosunku pracy wypłacane przez sąd świadczenie jest odszkodowaniem za utracony zarobek, dla pozostałych ławników nie pozostających w stosunku pracy wypłacona należność niczego nie rekompensuje, a jest szczególnym rodzajem świadczenia za pełnione funkcje społeczne i obywatelskie.

Zdaniem płatnika za właściwą informację o uzyskanych dochodach za rok podatkowy 2004 należy przyjąć informację o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich PIT-R, która to informacja powinna zawierać dane dotyczące wypłaconych ławnikowi rekompensat i kwot stanowiących zwrot kosztów dojazdu jako zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań – Śródmieście nie podziela stanowiska płatnika.
1) Na podstawie art. 173 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.

Diety te i zwrot kosztów wolne są od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są diety i zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280,00zł.

2) Na podstawie art.172 § 3 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych rekompensaty pieniężne wypłacane ławnikom za czas wykonywania czynności w sądzie należy uznać zgodnie z art.13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z treścią tego przepisu, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art.10 ust. 1 pkt. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uważa się przychody otrzymane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem funkcji społecznych i obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów o których mowa w punkcie 7.
W świetle cytowanych wyżej przepisów ustawodawca nie zwalnia od podatku dochodowego wypłat rekompensat pieniężnych wypłacanych ławnikom.

Zatem Sąd wypłacając te rekompensaty obowiązany jest jako płatnik do poboru zaliczki na podatek dochodowy za zasadach określonych w art. 41 ust.1 i 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 5 tejże ustawy.

Ponadto zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy płatnik obowiązany jest przekazać w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika, przesyłając równocześnie deklaracje według ustalonego wzoru (PIT-4).

Zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, informacje o wysokości dochodów uzyskanych w 2004 roku oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy Sąd jako płatnik podatku dochodowego winien sporządzić w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym na druku PIT-11/8B.

Reasumując, wypłacane ławnikom rekompensaty za czas wykonywania czynności w sądzie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według wskazanych powyżej zasad.

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia, jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.