Urząd Skarbowy Kraków - Stare Miasto, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w odpowiedzi na Pana pismo z dnia 17.03.2003 r. (uzupełnione w dniu 22.04.2003 r.) uprzejmie informuje.

Przepis art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), zawiera opis zakresu przedmiotowego - czyli czynności podlegających regulacjom niniejszej ustawy. W myśl tego przepisu, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m. in. wydanie towarów lub świadczenie usług w zamian za wierzytelności (art. 2 ust. 3 pkt 3a).
Skoro zatem pewna czynność podlega opodatkowaniu, to po jej wykonaniu powstaje obowiązek podatkowy. W myśl art. 6 ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania (dostarczenia), przekazania, zamiany, darowizny towaru (...). Jednocześnie ust. 4 ustanawia dodatkową zasadę: jeżeli sprzedaż towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 7 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Moment wystawienia faktury VAT reguluje przepis rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.). Zgodnie z § 38 ww. rozporządzenia, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Należy przy tym podkreślić, iż sam fakt nie wystawienia faktury nie będzie wpływał na moment powstania obowiązku podatkowego - nawet jeżeli dana czynność powinna być udokumentowana fakturą - obowiązek bowiem powstanie nie później niż 7 dnia od dnia wydania towaru.
Należy także powołać przepis art. 7 ust. 1 pkt 5 zd. 1 ww. ustawy. Na jego podstawie zwalnia się od podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego sprzedaż towarów używanych, z wyjątkiem importu, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało sprzedającemu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Definicja towaru używanego podana została w art. 4 pkt 7.

Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym w Pana piśmie, oraz dodatkowymi wyjaśnieniami złożonymi przez Pana, samochód przejęty przez bank na podstawie zawartej z Panem umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, był przez Pana użytkowany dłużej niż pół roku, jednakże przy jego zakupie skorzystał Pan z przysługującego wówczas uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego od tego zakupu. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest wyłączenie zwolnienia od podatku w przypadku wydania przez Pana tego samochodu bankowi w zamian za wierzytelność.
Na podstawie art. 4 pkt 8 cytowanej ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży towarów rozumie się przez to również dostawę, odpłatne świadczenie usług oraz wykonanie innych czynności określonych w art. 2. Zacytowany przepis ma kluczowe znaczenie dla rozpatrywanej sytuacji. Stanowi bowiem (w powiązaniu z pozostałymi zacytowanymi powyżej przepisami), że także w stosunku do wydania towaru używanego w zamian za wierzytelności nie ma zastosowania zwolnienie z podatku, jeśli nie zostały spełnione warunki określone w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy.

Przedłożona przez Pana w tut. Urzędzie umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie rzeczy ruchomych zawarta z bankiem w § 1 pkt 1 i 2 stanowi, iż „kredytobiorca (...) zobowiązuje się przenieść pod warunkiem zawieszającym na Bank prawo własności samochodu (...)” oraz, że ,,(...) ziszczenie się warunku zawieszającego (...) nastąpi w dniu, w którym Kredytobiorca pozostaje w zwłoce z zapłatą drugiej kolejnej raty kredytu zabezpieczonego niniejszą umową”. Zacytowane postanowienia umowne, oraz opis stanu faktycznego zawarty w Pana wniosku jednoznacznie wskazują, iż w momencie nie wpłacenia przez Pana drugiej raty kredytu bank stał się właścicielem samochodu. Nastąpiła zatem opisana w art. 2 ust. 3 pkt 3a ustawy podlegająca opodatkowaniu czynność wydania towaru w zamian za wierzytelności.

Zgodnie z przedstawioną kserokopią protokołu z przejęcia wydanie towaru nastąpiło w dniu 13.02.2002 r. i począwszy od tego dnia w ciągu 7 dni miał Pan wystawić fakturę dokumentującą dokonaną czynność. Także obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał w terminie 7 dni od wydania towaru - a zatem w dniu 20.02.2002 r. Należy jeszcze raz podkreślić, że obowiązek w tym zakresie powstał niezależnie od faktu, iż nie wystawił Pan faktury VAT.

Podstawą opodatkowania czynności określonych w art. 2 ust. 3 - a więc także wydania towaru w zamian za wierzytelności - jest wartość towarów lub usług obliczona według cen sprzedaży stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą (odbiorcami), a w przypadku braku odbiorcy - według przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku z dnia przekazania, zamiany lub darowizny, zmniejszona o kwotę należnego podatku (art. 15 ust. 3).

Reasumując: rozliczenie wydania środka trwałego w zamian za wierzytelność nie było w żaden sposób uzależnione od przedstawienia Panu przez bank dokumentu sprzedaży samochodu. Czynnością podlegająca bowiem opodatkowaniu było dla Pana wydanie samochodu w zamian za niespłacony przez Pana kredyt. Podstawą opodatkowania natomiast była wartość rynkowa samochodu pomniejszona o należny podatek. Dalszy sposób rozporządzenia samochodem przez bank, będący już jego ówczesnym właścicielem, nie miał wpływu na powstanie u Pana obowiązku podatkowego.