Urząd Skarbowy w Oświęcimiu, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w odpowiedzi na pismo z dnia 16.03.2003 r. w sprawie wyjaśnienia ogólnych zasad dotyczących umowy komisu oraz wątpliwości związanych ze stosowaniem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (...) w związku z eksportem towarów dokonywanym w ramach usług komisu - uprzejmie wyjaśnia:

Odpowiadając na pytanie dotyczące dokumentów wystawianych w ramach umowy komisu oraz sposobu regulowania przez strony tej umowy należności tut. Urząd zauważa, że umowę komisu regulują przepisy art. 765 - 773 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Art. 765 ustawy jw. definiuje umowę komisu w sposób następujący: przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.
Zawarcie umowy komisu dokumentowane jest poprzez sporządzenie stosownej umowy (dla celów dowodowych zwykle ma ona formę pisemną), w której o wzajemnych prawach i obowiązkach decydują umawiające się strony (komisant i komitent), chyba że Kodeks cywilny stanowi inaczej. Bezpośrednio z treści umowy powinny wynikać zasady wzajemnych rozliczeń.

W świetle przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm., dalej ustawa o VAT) nie ma znaczenia na czyje konto wpłynie zapłata za sprzedany towar, jedynie sam fakt otrzymania zapłaty ma wpływ na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług u komitenta. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 3 ustawy jw., jeżeli podatnik (komitent) wydaje towar podmiotowi, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 2 (komisantowi) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania przez podatnika zapłaty za wydany towar, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia wykonania usługi przez ten podmiot.

Sposób dokumentowania usługi komisu dla potrzeb podatku od towarów i usług określony został w przepisach § 46 i 47 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.), i tak:
W myśl § 46 ust. 1 ww. rozporządzenia, komisant dokonujący sprzedaży towarów w wykonaniu umowy komisu wystawia, przy sprzedaży towarów, fakturę oznaczoną jako FAKTURA VAT KOMIS (...). Kopię tej faktury komisant przekazuje komitentowi, zachowując jedną kopię w swojej ewidencji (§ 47 ust. 2). Zatem, zarówno komisant jak i komitent dysponuje dokumentem oznaczonym jako FAKTURA VAT KOMIS. Następnie komisant powinien wystawić z tytułu swojej usługi dokument handlowy (fakturę), który to dokument stanowi podstawę rozliczenie między stronami umowy komisu. W dokumencie tym nie jest konieczne wyodrębnienie poszczególnych wartości dotyczących towaru będącego przedmiotem umowy komisowej, gdyż wartości te powinny wynikać z kopii faktury komisowej otrzymanej przez komitenta od komisanta. Dla komitenta wyżej opisany dokument rozliczeniowy (inny niż faktura) ma walor faktury VAT, jedynie łącznie z kopią faktury komisowej (§ 46 ust. 3 rozporządzenia jw.). Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż z przepisu § 46 ww. rozporządzenia nie wynika, aby komitent był zobowiązany do wystawiania jakichkolwiek dokumentów dla celów podatku od towarów i usług w związku z realizacją sprzedaży komisowej.

Jeżeli usługa komisu ma bezpośredni związek z towarami eksportowanymi, komisant rozlicza się z komitentem na podstawie dokumentu handlowego (faktury), który powinien zawierać wszystkie dane określone w § 35 ww. rozporządzenia oraz:
- numer i datę wystawienia dokumentu celnego,
- numer i datę wystawienia dokumentu handlowego (faktury) dla kontrahenta zagranicznego,
- wartość towaru i usługi, obliczoną po kursie walut obcych zastosowanym wdokumencie celnym (§ 47 ust. 1 i 2).
W przypadku eksportu towarów za pośrednictwem komisu do zastosowania stawki 0%, wynikającej z art. 18 ust. 3 ustawy o VAT, ma prawo zarówno komisant jak i komitent.

Komisant, na podstawie § 52 pkt 2 cyt. rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, korzysta ze stawki 0% w odniesieniu do swojej prowizji, która stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług przy wykonaniu usług komisowych (art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT) i powinna znaleźć swoje odzwierciedlenie w rejestrze sprzedaży VAT. Natomiast podstawę do zastosowania stawki 0% u komitenta będzie stanowiła faktura wystawiona przez komisanta według zasad określonych w § 47 ust. 1 i 2 rozporządzenia, tylko wraz z dokumentem celnym lub jego kopią, potwierdzającym wywóz towarów poza granicę państwową Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosowanie stawki 0% w przypadku usługi komisu uzależnione jest od spełnienia warunków określonych w przepisach podatkowych (tj. art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, § 52 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług), czyli bezpośredniego związku świadczonej usługi z eksportem towarów, a nie od jej klasyfikacji na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Ponadto, na podstawie § 35 ust. 7 rozporządzenia, obowiązek umieszczania na fakturze symbolu określonego w klasyfikacjach statystycznych nie dotyczy eksportu towarów i usług.
Zatem nie ma Pani obowiązku umieszczania na fakturze symbolu statystycznego towaru i usługi.

Obowiązująca od 1 stycznia 2001 r. ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.), w unormowaniu przedmiotu opodatkowania nie wymienia umowy komisu. Oznacza to, że cywilnoprawna czynność komisu nie podlega tej ustawie. W świetle art. 10 ust. 2 ww. ustawy, płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są:
1) notariusze - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego,
2) nabywcy rzeczy - od umów sprzedaży, jeżeli nabywca kupuje te rzeczy doprzerobu lub sprzedaży.

Do prowadzenia rejestrów tego podatku obowiązani są tylko ww. płatnicy podatku od czynności cywilnoprawnych (§ 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000r. w sprawie szczegółowych zasad poboru podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz. U. Nr 108, poz. 1153 ze zm.).
Reasumując, nie ma Pani obowiązku prowadzić rejestru tego podatku.